“Alles wat wij kunnen doen om te investeren in de veiligheid van de werknemers, dat doen wij”, vertelt Jan van Dam, directeur van Jan van Dam Machine Transport. We spreken hem voor ons onderzoek naar Arbeidsomstandigheden. Van Dams werknemers rijden door Europa in vrachtwagens met stand-airco: een airco die het ook doet als de wagen stilstaat. De meeste vrachtwagenchauffeurs hebben die echter niet, waardoor het in de cabine op een warme dag snikheet kan worden.
Tot groot ongenoegen van onder meer internationaal vrachtwagenchauffeur Aschwin Cannoo. Cannoo lobbyt al jaren voor het verplicht stellen van een stand-airco in de vrachtwagen. Volgens hem is het niet alleen onprettig voor de chauffeur zelf als je er geen hebt, maar is het ook gevaarlijk. “Je zit echt in een roes achter het stuur als je twee, drie weken slecht slaapt. Ga dan maar eens de weg op." Een stand-airco kost ongeveer 3000 euro, waarvan de helft fiscaal aftrekbaar is. Omdat het nu niet verplicht is, kunnen werkgevers ervoor kiezen om wel of niet te investeren in een stand-airco.
Wèl een stand-airco
Herbert Klanderman werkte voor Jan van Dam en reageert als we het artikel over de stand-airco online plaatsen. Hij schrijft: “Er zijn ook werkgevers die hier wèl wat aan doen. Toen ik tien jaar geleden het hier over had met mijn baas werd er direct actie ondernomen en werden er diverse vrachtwagens voorzien van een dak-airco.”
Klanderman vertelt dat hij jarenlang op de truck door Europa reed: “Op zondagavond of maandagochtend ging ik weg en dan kwam ik vrijdag vaak pas weer thuis. Ik reed door Nederland, Duitsland, soms andere Europese landen.” Klanderman kaartte op een gegeven moment bij Van Dam aan dat hij graag een stand-airco op de wagen zou willen. “Ik zei tegen hem: “Ik ga ongelukken maken zonder stand-airco. Het is net alsof ik heb gedoucht: zo nat ben ik na een nacht in die cabine. Hij zei meteen: “Ik moet goed voor m’n jongens zorgen, dus je krijgt een stand-airco.” Ook voor zeven andere collega’s kocht hij er een.”
Van Dam beaamt dit: “Ik heb zelf ook op de vrachtwagen gereden. Hoe lekker is het, dat als je een dag lang hebt gereden, dat je dan een knopje aan doet en lekker kunt slapen in een koele cabine. Dan begin je ‘s ochtends uitgerust en met een glimlach aan je dag en kom je met een glimlach aan bij je klant. Ik ben niet van de toeters en bellen aan de auto, maar ik wil er alles aan doen, zodat mijn werknemer goed en veilig zijn werk kan doen.”
‘Stand-airco te duur’
In de zomer van 2019 hield vakbond CNV een enquête onder vrachtwagenchauffeurs. Daaruit blijkt dat twintig procent van de chauffeurs een cabine heeft met een stand-airco. Van de chauffeurs zónder stand-airco heeft een grote groep (vier op de tien) dit aangekaart bij de werkgever. Daar werd volgens CNV, vrijwel zonder uitzondering negatief op gereageerd, met als vaakst gehoorde reacties: te duur, niet nodig, onzin, stel je niet aan, past niet in beleid, komt later wel.