In het gezamenlijke verkiezingsprogramma van PvdA en GroenLinks in Zeeland wordt beweerd dat kernenergie niet goedkoper is dan duurzame energie. En hoewel voorstanders van kernenergie het juist een 'betaalbare' en 'goedkope' energievorm noemen, blijkt de opgewekte elektriciteit in een kerncentrale inderdaad een van de duurste alternatieven te zijn.
Dit blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.
Bron van de bewering
De Partij van de Arbeid en GroenLinks zijn tegen de bouw van nieuwe kerncentrales in Zeeland, valt in hun gezamenlijke verkiezingsprogramma te lezen. Een van de argumenten daarbij: "Kernenergie is niet goedkoper dan duurzame energie."
Andere partijen beweren echter het tegenovergestelde. Volt in Zuid-Holland zegt juist dat met kernenergie 'betaalbare energie' gegarandeerd kan worden. De PVV in Drenthe noemt het een 'goedkope energievoorziening', en de lokale partij Alliantie in diezelfde provincie een 'betaalbare tussenoplossing voor de energietransitie'. Is kernenergie nou duurder of goedkoper dan duurzame energie?
De feiten
De Eerste Kamer stemde op 28 mei 2019 in met de Klimaatwet. Daarin staat vastgelegd dat de uitstoot van CO2 in 2030 met 49 procent moet worden verlaagd (ten opzichte van 1990), en 95 procent minder in 2050. Om die doelstellingen te halen, hebben gemeenten, provincies, waterschappen, maatschappelijk partners en het rijk in 2020 de eerste conceptversie van de zogeheten Regionale Energiestrategie (RES) opgesteld: een gezamenlijke strategie van de 30 energieregio’s in Nederland om duurzame energie op te wekken.
Op de websites van RES is een factsheet Elektriciteit beschikbaar. Daarin worden de kosten van verschillende energievormen in euro per megawattuur weergegeven. Daaruit blijkt dat duurzame energie zoals wind- (60 euro per MWh) en zonne-energie (80 €/MWh) iets goedkoper is dan kernenergie (90 €/MWh) zijn. Biomassa wordt ook genoemd, maar die kosten hebben een fors bereik: van 57 tot liefst 190 euro per MWh. Ook het opwekken van elektriciteit met de stuwkracht van rivieren en beekjes (80 tot 210 euro per MWh) wordt genoemd, maar dat is in het vlakke Nederland nauwelijks rendabel.
Wat de RES eenmalig voor Nederland heeft gedaan, doet de Amerikaanse investeringsbank Lazard jaarlijks voor wereldwijd gebruik. In hun jaarlijkse analyse Levelized Cost Of Energy (LCOE) zetten ze de kosten per energiebron naast elkaar. Hierbij tellen ze alle kosten bij elkaar op en zetten ze dat af tegenover de opgewekte elektriciteit. In andere woorden: Hoe duur is de stroom als je alle kosten meerekent?
In de meest recente LCOE komt kernenergie naar voren als een van de duurste energievormen. Lazard berekent dat kernenergie in 2021 liefst 167 dollar per MWh kostte. Dat is fors hoger dan wat voor windenergie (38 dollar per MWh) en grootschalige zonne-energie (36 $/MWh) wordt gerekend. Deze duurzame energiebronnen zijn daarnaast flink goedkoper geworden in de afgelopen 10 jaar, terwijl kernenergie juist in kosten is gestegen.
Daar staat tegenover dat een kerncentrale 80 a 90 procent van de tijd energie opwekt, ook als de zon niet schijnt, of de wind niet waait.
Oordeel
Zowel de RES als Lazard zien kernenergie als een van de duurste vormen van energieopwekking. De kosten die je moet maken per opgewekt vermogen is groter dan duurzame varianten, zoals zonne- en windenergie. De gezamenlijke bewering van PvdA en Groenlinks klopt: kernenergie is 'niet goedkoper dan duurzame energie'.
Bronnen
Factcheck-marathon
Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart 2023
