De luchtkwaliteit in Nederland was in 2023 beter dan ooit. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van het RIVM, dat in juli meldde dat de blootstelling aan luchtvervuiling “nog nooit zo laag is geweest”. Toch waarschuwt het RIVM dat de verbetering misleidend kan zijn: het uitzonderlijke weer in 2023 speelde een grote rol. Pointer zet de gegevens op de kaart. Hoeveel schoner was de lucht in jouw buurt?
De concentratie stikstofdioxide (NO2) daalde in 2023 spectaculair, met 23 procent naar 12 microgram per kubieke meter, de laagste meting sinds 2010. Ondanks deze verbetering werd in dat jaar 69 procent van de Nederlanders nog altijd blootgesteld aan NO2-concentraties boven het WHO-gezondheidsadvies. Ook de concentraties fijnstof (PM10) daalden spectaculair: werd in 2022 nog 90 procent van de bevolking blootgesteld aan concentraties boven de WHO-advieswaarde, in 2023 was dat gedaald naar 54 procent.
De kleinere en nog schadelijker vorm van fijnstof (PM2.5), overschrijdt nog overal in Nederland de WHO-gezondheidsrichtlijn.
Het weer als redder
De verbetering van de luchtkwaliteit in 2023 kwam vooral door weersomstandigheden. In dat jaar viel meer regen dan gebruikelijk en waaide het harder. “Hierdoor ‘verdunnen’ de concentraties in de lucht”, aldus het RIVM. Regen spoelt vervuilende deeltjes weg, wind verspreidt ze verder. Het RIVM waarschuwt dat de verbetering daarom misleidend kan zijn en “verwacht dat de concentraties de komende jaren minder snel dalen of zelfs hoger kunnen zijn dan in het jaar ervoor.”
Hoe vies is de lucht in jouw buurt?
Pointer brengt opnieuw een luchtvervuilingskaart uit. Net als vorig jaar (met cijfers over 2022) zie je hier hoe de jaargemiddelde concentraties fijnstof (PM2.5) en stikstofdioxide (NO2) per gemeente en buurt in 2023 afwijken van de WHO-advieswaarden.
We combineren de stikstof en fijnstofconcentraties in een vervuilingsscore: de gemiddelde overschrijding van de WHO-advieswaarden voor beide stoffen. Klik op de tabbladen om de concentraties stikstof en fijnstof (PM 2.5) in jouw buurt te bekijken.
Zoals in een eerder artikel beschreven kan Nederland door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens worden veroordeeld voor het schenden van mensenrechten als de luchtkwaliteit niet snel genoeg verbetert. Vanaf 2030 gelden strengere EU-normen die dichter tegen de veel lagere WHO-adviezen komen te liggen.
2030-doelen blijven uitdaging
Het RIVM waarschuwde eerder dat Nederland, ondanks maatregelen zoals schoner wegverkeer, deze nieuwe normen niet overal zal halen. Duizenden Nederlanders zullen naar verwachting ook in 2030 nog worden blootgesteld aan concentraties boven de nieuwe EU-normen. Hotspots blijven het Rotterdamse en Amsterdamse havengebied, en de omgeving van Tata Steel.
Wil jij ons helpen onze journalistieke producties nog toegankelijker te maken? Vul dan de onderstaande vragenlijst in:
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
