De Waddenvereniging en Mobilisation for the Environment (MOB) stappen naar de rechter om de nieuwe vergunning voor FrieslandCampina aan te vechten. De vergunning staat toe dat de zuivelgigant grote hoeveelheden zout afvalwater, afkomstig uit de kaasfabriek in Bedum, via een pijp mag blijven lozen in de Waddenzee. Volgens de organisaties rammelt de vergunningverlening door de provincie Groningen aan alle kanten.
Het grootste struikelblok is wat de organisaties betreft dat de afvalleiding vlak bij de kust uitmondt op een wadplaat. “Een smeerpijp die loost op een droge wadplaat, dat kán gewoon niet”, zegt Ellen Kuipers van de Waddenvereniging.
Door de locatie is het beoordelen van de milieueffecten nattevingerwerk, menen de milieuclubs.
“De gebruikelijke methode gaat uit van een locatie waarin afvalwater zich mengt met oppervlaktewater”, zegt Max Haan, juridisch adviseur van de milieuclubs. “Hier wordt geloosd op een wadplaat die het grootste deel van de dag droog ligt. Zo kun je de effecten niet goed beoordelen.”
'Lozing op droogvallend wad onwenselijk’
Ambtenaren zagen de lozing op droogvallend wad ook als “onwenselijk”, bleek uit de concept-vergunning die vorig jaar verscheen. Ze vonden aanvullend onderzoek nodig. Nu krijgt FrieslandCampina in de definitieve vergunning nog eens een jaar om die studie te doen.
De Waddenvereniging en MOB menen dat dit te lang duurt. Ze wijzen erop dat de Kaderrichtlijn Water “voorafgaande” regulering voorschrijft. Dat geldt volgens de organisaties ook voor een aantal chemische stoffen die de zuivelfabriek loost. In het afvalwater komen industriële schoonmaakmiddelen voor, zo blijkt uit de vergunning, die schadelijk zijn voor het waterleven. FrieslandCampina krijgt in de nieuwe vergunning ook een half jaar om met een plan te komen voor vermindering van die stoffen. MOB en de Waddenvereniging vinden dat te coulant.
“Ik ben flabbergasted hoe traag dit gaat”, zegt Ellen Kuipers van de Waddenvereniging. “FrieslandCampina krijgt steeds meer tijd. Wat ons betreft moeten ze schoon water lozen, van drinkwaterkwaliteit, of het moet stoppen.”
Matige waterkwaliteit
Opvallend is dat de provincie Groningen de vergunning voor onbepaalde tijd afgeeft. De Europese Commissie heeft Nederland vorig jaar nog op de vingers getikt voor deze praktijk. Milieuvergunningen moeten periodiek worden gecontroleerd en beoordeeld, schreef de Commissie.
De kwaliteit van het water in de Waddenzee is ondertussen maar matig. Eerder dit jaar schreef onderzoeksinstituut Deltares dat er te veel meststoffen in de Waddenzee voorkomen, zoals stikstof. De natuurorganisaties begrijpen niet dat FrieslandCampina desondanks relatief veel stikstof mag blijven lozen en het concern niet aan de strengste eisen hoeft te voldoen.
De provincie Groningen wil niet reageren, omdat de zaak nu onder de rechter is.
Het is nog niet bekend wanneer de rechtszaak dient.