Iedereen over een paar jaar verplicht aan de hybride warmtepomp? Volgens BBB-boegbeeld Caroline van der Plas wel. Maar de feiten laten iets anders zien.

Dit blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.

Bron van de bewering

Caroline van der Plas was dinsdagavond te gast in diverse talkshows. Bij Vandaag Inside keerde zij zich tegen wetten en regels die vooral veel geld kosten. ,,We leven in een land waar het gros van de mensen een heel gewoon inkomen heeft. Die worden straks gigantisch op kosten gejaagd, omdat we allemaal rare maatregelen nemen. Straks, in 2026, moet iedereen een hybride warmtepomp hebben. Dan denk ik: een hybride warmtepomp kost heel veel stroom, het stroomnet is niet op orde, hoe gaan mensen dat betalen?”

Feiten

Een hybride warmtepomp is een warmtepomp die samenwerkt met een cv-ketel, die alleen bij echt koude dagen gas verbruikt. Vorig jaar mei kondigde het kabinet aan dat vanaf 2026 hybride warmtepompen ‘de standaard worden voor het verwarmen van woningen’. Volgens het kabinet is dat duurzamer, goed voor het klimaat en zorgt het voor een lagere energierekening, doordat er veel gas wordt bespaard.

In die zin klopt de bewering van Van der Plas. Maar wat zij - al dan niet met opzet - er niet bij vermeldt is dat de verplichting alleen geldt bij het vervangen van de bestaande cv-ketel. Er zal dus sprake zijn van een behoorlijke lange overgangsperiode. Wie bijvoorbeeld in 2025 zijn cv-ketel vervangt, hoeft dus - zoals het er nu naar uitziet - pas rond 2040 aan de warmtepomp. De gemiddelde levensduur van een cv-ketel is zo’n 15 jaar.

Een uitzondering geldt ook voor huizen die niet geschikt zijn voor een warmtepomp, bijvoorbeeld omdat ze onvoldoende geïsoleerd zijn of omdat er te weinig ruimte is om een pomp te plaatsen. Vervanging van de cv-ketel door een warmtepomp wordt ook niet verplicht voor woningen waarvan al bekend is dat die op korte termijn worden aangesloten op een alternatief voor aardgas.

Van der Plas Factcheck Marathon

In de wet staat 2035 als stikstofdeadline en niet 2030, zegt Caroline van der Plas (BBB): hoe zit dat?

Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging stelde in een debat dat er al duidelijkheid is over de stikstofdeadline, omdat het in de wet staat. Haar stelling klopt.

Een hybride warmtepomp is inderdaad aanmerkelijk duurder dan een nieuwe cv-ketel, zoals Van der Plas zegt. Volgens Vereniging Eigen Huis kost een warmtepomp al snel tussen de 6000 en 8500 euro. Voor een nieuwe cv-ketel betaal je gemiddeld rond de 2000 euro. Maar wie overstapt op een hybride warmtepomp heeft ook een cv-ketel nodig. Die moet bijspringen als de temperatuur richting het vriespunt daalt. Kosten die er nog bovenop kunnen komen zijn het aanpassen van de cv-ketelinstallatie en de meterkast. Daarmee gaat de totale investering al snel richting de 10.000 euro.

Daar staat tegenover dat het kabinet tot en met 2030 subsidie geeft. Het gaat gemiddeld om 30 procent van de aanschafkosten van de warmtepomp. Bovendien daalt het gasverbruik. Volgens de Installatiemonitor Warmtepompen wordt gemiddeld zo’n 60 procent bespaard. Het stroomverbruik stijgt wel fors, zoals Van der Plas terecht zegt: gemiddeld met 1500 kilowattuur per jaar. Een gezin gebruikt nu gemiddeld rond de 2500 kilowattuur.

Uiteindelijk levert een hybride warmtepomp wel een besparing van enkele honderden euro’s per jaar op, zegt onder meer de Consumentenbond. Hoe groot die precies is, hangt sterk af van de energieprijzen, het verbruik en het huis. In hoeveel jaar de investering zichzelf heeft terugverdiend, is dan ook lastig te zeggen.

Oordeel

De bewering van Caroline van der Plas dat ‘iedereen’ in Nederland in 2026 een warmtepomp moet hebben, is niet waar. Dat geldt alleen voor wie toe is aan een nieuwe cv-ketel. Wel heeft zij gelijk dat het om een behoorlijke investering gaat en dat het stroomverbruik flink toeneemt.

Factcheck-marathon

Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart 2023.

Makers

Journalist van AD