Onder Nederlanders die ook de Amerikaanse nationaliteit hebben, heerst angst en onbegrip. Ze hebben van hun bank te horen gekregen dat hun bankrekening wordt afgesloten als ze niet vóór 1 oktober met een Amerikaans fiscaal nummer over de brug komen. Maar volgens fiscalisten en juristen die door Reporter Radio (zondag 19:30 uur) zijn geraadpleegd, is sluiting helemaal niet nodig.
Wie in Amerika geboren is, is automatisch Amerikaan. Dat geldt ook voor de kinderen van Nederlanders die toevallig in de VS woonden ten tijde van de geboorte. Zij zijn, als zij geen afstand hebben gedaan van hun Amerikaanse nationaliteit, ook belastingplichtig in de Verenigde Staten. In Nederland wonen duizenden mensen voor wie dat geldt.
Op grond van het intergouvernementele akkoord tussen de VS en Nederland, IGA, moeten Nederlandse banken nu de financiële gegevens van deze mensen aan de Nederlandse belastingdienst geven, die ze doorzendt naar de Amerikaanse belastingdienst IRS. De banken eisen van hun Amerikaans Nederlandse klanten dat ze daar een Amerikaans fiscaal nummer bijleveren, een TIN of Social Security Number.
In brieven hebben ze de Amerikaanse Nederlanders aangezegd dat dit nummer vóór 1 oktober binnen moet zijn. Anders wordt hun rekening geblokkeerd of opgeheven.
Ook Ronald Ariës kreeg zo'n brief. Maar hij weigert om aan de eis van de bank mee te werken. Zijn vader was gedetacheerd door Defensie in New Jersey toen hij 61 jaar geleden werd geboren. Hij kwam als baby naar Nederland. "Ik vind het zo onrechtvaardig dat ik hier nu mee wordt geconfronteerd. Wat heb ik met de Amerikaanse belastingwetgeving te maken?"
Ariës voert een procedure tegen zijn bank om de rekening open te houden.
'Ik vind dit zo onrechtvaardig dat ik hier nu mee wordt geconfronteerd'
Fiscalist Kees van Dijk, die zelf bij een grote bank werkte op de afdeling die zich met deze wetgeving bezighield, zegt dat het dreigement van banken nergens op is gebaseerd. "De IGA is zo opgezet dat als de bank te maken krijgt met recalcitrant account holders (rekeninghouders die niet meewerken), dat dan rekeningen niet gesloten hoeven te worden. Dat staat expliciet in de IGA. Maar dat wel alle gegevens die de bank wél heeft, aan de belastingdienst moeten worden doorgegeven."
Volgens Nederlandse Vereniging van Banken stelt conflicterende regelgeving de banken voor een onmogelijk dilemma. "Gezien de zware sancties bij overtreding van de Amerikaanse regels valt niet uit te sluiten dat banken zich genoodzaakt zien om bankrekeningen van Amerikanen te sluiten als klanten niet beschikken over een US TIN," aldus een woordvoerder. Maar hoogleraar internationaal belastingrecht Peter Kavelaars bevestigt de lezing van Van Dijk.
Juriste Mariëlle de Wild, die zich toelegt op de zorgplicht van banken, zegt dat banken waarschijnlijk hun zorgplicht schenden als ze rekeningen sluiten.
Staatssecretaris Menno Snel van Financiën reageerde zondagavond in de uitzending. Ook hij vindt dat banken rekeningen niet moeten sluiten.
'Nieuwe regeling verlichting voor Amerikaanse Nederlanders'
Snel meldde 'goed nieuws' uit de VS: De Amerikaanse belastingdienst komt met een nieuwe inkeerregeling, speciaal bedoeld voor mensen die al lange tijd geen band meer hebben met het land en afstand willen doen van hun Amerikaans staatsburgerschap. Volgens hem biedt de regeling 'verlichting' voor veel mensen in de groep van accidental Americans.
