In ons onderzoek naar de energietransitie en het bouwen van windturbines stuiten we op het probleem van de vogelsterfte. De overheid heeft daar zeker bij de ontwikkeling van windenergie op zee veel aandacht voor.

Onverwachts vinden we een serie tweets over deze kwestie van een best invloedrijk figuur: Donald Trump, president van de Verenigde Staten. In de jaren 2012-2014 tweette hij zeker twintig keer over windturbines die vogels doden. Ook als presidentskandidaat heeft hij het een paar keer in zijn toespraken geroepen. Waarom is de man zo begaan met het lot van vogels?

Obama’s windturbines

Een typerende tweet is de volgende: ‘Obama’s windturbines kill “13-39 million birds and bats every year!”, oftwel Obama’s windturbines doden elk jaar 13-39 miljoen vogels en vleermuizen! Trump verwijst in de tweet naar een artikel over de oud-president in Save the Eagles International. In het artikel worden cijfers uit een aantal (Europese) studies geëxtrapoleerd naar Amerika, en de genoemde getallen zijn daar inderdaad te vinden. We hebben niet uitgezocht of dat artikel klopt. Het valt wel op dat het boordevol samenzweringsjargon staat. Zo heeft de auteur het over een cover-up, over misleidende studies, over gelekt nieuws en er zou sprake zijn van een Europese omerta (geheimhoudingsplicht van de maffia) over windparken.

Samenzweringstheorieën suggereren maakt mij per definitie argwanend. Maar het belangrijke punt hier, dat er veel vogels dood gaan, kán nog steeds waar zijn. Trump blijft dat punt ook maken. In de meest vergaande tweet beweert hij dat vogels binnen twintig jaar zelfs uitgestorven zijn.

Trump vraagt zich dan ook af waar de linkse milieuactivisten blijven om die windturbines te verbieden, zodat deze slachting onder de vogels een halt wordt toegeroepen. Hij legt hier een vinger op een zere plek. De verdere uitbouw van windenergie is niet altijd goed voor de natuur. Niet voor niets zijn veel natuurorganisaties bijvoorbeeld tegen het windpark dat gepland staat in het IJsselmeer. Het is een kwestie die natuur- en milieuorganisaties kan verdelen in twee kampen: duurzame energie versus natuur.

Voor Trump zelf gaat het duidelijk om meer dan de vogelsterfte. Hij noemt in dezelfde tweets de windturbines duur, lelijk voor ons landschap, onbetrouwbaar en subsidie gedreven. Hij blijkt dus sowieso tegen windturbines, los van de vogelsterfte.

Golfbaan

De president heeft ook een belang. Zoals bekend heeft de man een flink aantal golfbanen, namelijk zeventien. Toen de Zweedse energiereus Vattenfall een windpark wilde bouwen voor de Schotse kust, was dat in de buurt van een door Trump bedachte golfbaan. Maar hij had geen zin in elf turbines op een paar kilometer afstand en stapte naar de Schotse rechter. Trump beschuldigde volgens de Britse krant The Guardian Schotse ministers van het illegaal toestaan van het park. Uiteindelijk gaf de rechtbank in Edinburgh hem geen gelijk.

De golfbaan, Trump International Golf Links, is inmiddels al jaren in gebruik. Maar het verzet was niet eenmalig. Trump verbond zich eerder ook aan een verzetsgroep tegen een veel groter windpark bij de Shetland-eilanden, boven Schotland. Misschien in de hoop op voor hem gunstige jurisprudentie in die andere zaak. Ook die zaak verloor hij.

Ook in Ierland probeerde Trump, voor dat hij president werd, een windpark tegen te houden. Hij belde met de minster van toerisme om hem te waarschuwen voor de toeristische gevolgen. Die inmiddels oud-minster keek daar onlangs in een speech, bijgewoond door de inmiddels president geworden Trump, op terug.

Dit maal ging het windpark niet door, al denkt de oud-minister dat zonder Trump het ook wel was tegengehouden.

Maar hoe zit het nu met de dode vogels? Daar heeft Donald Trump een punt: elke windturbine zorgt voor dode vogels, dat feit wordt door niemand ontkend. De grote vraag is hoeveel dode vogels en hoeveel de overheid acceptabel acht voor het doorzetten van de energietransitie. Daarom zijn er ook discussies in hoeverre dode vogels te vermijden zijn door op andere plekken te gaan bouwen, of door andere ingrepen zoals het stilzetten van de windturbines.