Een jaar geleden discussieerde ik met een collega over de vraag of het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) niet meer van zich af moest bijten in het debat over vaccineren. Op internet krijgt dat RIVM namelijk erg veel verwijten naar zich toe geslingerd, maar ze reageert daar nauwelijks op. Ook ons artikel over ouders die ruzieën over vaccinaties leidt tot harde discussies op Facebook. Die verwijten zijn ernstig en ondermijnen mogelijk de geloofwaardigheid van het instituut. Misschien is dat de reden dat het RIVM en de jeugdartsen weinig heil verwachten van het internet?
Twijfelende ouders
Mijn collega vond dat de overheid desinformatie op internet van repliek moest dienen. Ik belde het RIVM op maar die bleek daar bewust niet voor te kiezen. ‘Wij willen dat het gesprek met twijfelende ouders in de wachtkamer plaatsvindt. We willen mensen daar naartoe leiden. Op internet lijkt het een wetenschappelijk debat. Maar dat is het niet. Bovendien is het bijzonder intensief. Af en toe reageren we, maar we zijn vooral bezig onze eigen website te verbeteren en onze zichtbaarheid in google te vergroten. We hadden een Facebookaccount, maar er is een vrij kleine groep dominant en de vraag is: moet je daar je energie in stoppen?’
De afgelopen dagen zagen we op onze eigen Facebookpagina weer hoe het kan gaan. Voor- en tegenstanders schelden elkaar regelmatig de huid vol. Het lijkt inderdaad niet de plek om twijfelaars te beïnvloeden.
Vaccinatiegraad
Voor ons onderzoek ‘Vaccinaties’ bellen we ook met Mascha Kamphuis, voorzitter van AJN (Jeugdartsen Nederland). Dat is de vereniging van de artsen die de vaccinaties daadwerkelijk uitvoeren, en daarbij ook de gesprekken voeren met de ouders die twijfelen of tegen zijn. Zij benadrukt dat het persoonlijk gesprek met de jeugdarts het allereerste en -belangrijkste is als we de vaccinatiegraad omhoog willen brengen. Zo’n gesprek moet ‘op maat’ zijn, zegt ze. Ze bedoelt daarmee dat als een ouder bang is, je als arts over de angst doorpraat: wat heeft de ouder meegemaakt of welke informatie heeft de ouder al verzamelt? Als iemand met feitelijke vragen zit, reageer je met feiten. Het heeft lang niet altijd zin als de arts gaat vertellen dat vaccineren levens redt. Die feiten kennen ouders wel. Maar dat overtuigt hen niet, vanwege onderliggende onzekerheden of angsten.
De AJN is natuurlijk niet tegen het communiceren op internet. Ze is bijvoorbeeld erg voor het inzetten van populaire vloggers die wél vaccineren. Zo bereik je een andere doelgroep. Kamphuis: 'Maar over een zo gevoelig onderwerp discussiëren op Facebook, dat is niet de manier.’
