De rechter legt steeds minder vaak tbs met dwangverpleging op. In tien jaar tijd is het aantal opleggingen bijna gehalveerd. Advocaten klagen dat de maatregel ‘een verkapte levenslang is’ en veel te lang duurt. Het gevolg is dat veroordeelden zonder behandeling weer op straat staan.

Reporter Radio neemt een uniek kijkje binnen de muren van Forensisch Psychiatrisch Centrum De Rooyse Wissel in Venray. Wat is het doel van de behandeling? Waar houden patiënten zich de hele dag mee bezig? En hoe zorg je ervoor dat iemand geen ernstig delict meer pleegt?

Tbs kampt met slecht imago

Er lijkt van alles aan de hand te zijn in de tbs-instellingen. Wapens worden de kliniek in gesmokkeld, drugs zijn vrij verkrijgbaar en patiënten plegen gruwelijke misdrijven zodra ze met verlof één voet buiten de deur mogen zetten. Elk incident wordt onder een vergrootglas gelegd en breed uitgemeten in de kranten. Het onderbuikgevoel van de samenleving: ‘tbs’ers zijn monsters en moeten vooral achter slot en grendel blijven’. Maar is dit beeld wel terecht? Tbs met dwangverpleging wordt door de rechter opgelegd aan een verdachte die, vanwege zijn problematiek, verminderd toerekeningsvatbaar is verklaard. Het doel van de behandeling is het verkleinen van de kans dat een patiënt opnieuw een ernstig delict pleegt. De patiënt wordt opgenomen in een beveiligde kliniek en mag pas terugkeren naar de samenleving als de behandeling succesvol is.

Succesvolle maatregel

Dat blijkt in de meeste gevallen goed te werken. Het percentage ex-tbs’ers dat binnen twee jaar opnieuw een ernstig delict pleegde, daalde in de afgelopen 25 jaar van 26% naar circa 17%. Het percentage ex-gedetineerden dat binnen twee jaar na vrijlating opnieuw in de fout gaat is 47%. De maatregel tbs is hard werken voor een patiënt. Een tbs’er moet jarenlang een behandeling volgen en oefenen op begeleid en onbegeleid verlof, om ooit weer die tweede kans in de samenleving te verdienen.

Reporter Radio met een tweeluik over de TBS. Te gast: Rose Schmitz, directeur behandeling en zorg en Goof van Gemert, directeur Forensische zorg bij de DJI. Reportages door Wil van der Schans en Tom Veldhuijzen.