Wethouder Dirk-Jan Knol (CDA) spreekt regelmatig met bedrijven die te weinig personeel hebben en dus graag mensen uit Oost-Europa aannemen. Werklozen mogen het ook komen doen maar die komen niet of nauwelijks. De wethouder somt een paar gemeentelijke projecten op om mensen in de bijstand aan een baan te helpen. Er lukt wel eens wat, maar dat gaat om te weinig mensen om het personeelstekort op te lossen. En dus werken er veel Oost-Europeanen. Een aantal woont in appartementen verspreid door de stad, maar voor een deel wonen ze ook buiten de gemeente.

De wethouder kwam met een plan om twee locaties te bouwen, waar honderden mensen zouden kunnen wonen. Hij wilde daarmee drie problemen tegelijk oplossen. ‘De eerste vlieg was de huisvesting voor arbeidsmigranten. De tweede was dat we ruimte creëren omdat we de plekken waar arbeidsmigranten nu wonen vrijmaken voor bewoners. En de derde vlieg die ik wilde vangen was de overlast die veel inwoners ervaren. Als je die arbeidsmigranten uit dat centrum weghaalt en in een beheerste omgeving zet, haal je overlast weg en creëer je ruimte voor starters en jongeren.‘ Bovendien is het fatsoenlijk naar de arbeidsmigranten, die er waarschijnlijk op vooruit gaan.

De aanstaande buren werd niets verteld

Goed plan zo op het oog, maar de uitvoering was beroerd. Pal tegenover een van de bedachte locaties werd grond verkocht voor een geheel nieuwe woonwijk. Als je er voor staat valt vooral de hele brede vaart op die de twee plekken scheidt. Via een brug zijn de plekken verbonden. Maar iedere discussie over de ligging van de locatie was onmogelijk geworden omdat de gemeente de kopers van de woningen niet informeerde over het plan voor de arbeidsmigranten. Daarna hadden die geen zin meer in het uitwisselen van argumenten.

Deuk in het vertrouwen van burgers

Voor bewoner Levi Hoogenboom was het genoeg reden alle mogelijke gemeentelijke stukken op te vragen om te bekijken hoe transparant dit nu precies is gegaan. ‘Eind november heeft de gemeente de grond verkocht en een van de voorwaarden die in het contract stond was onderzoek doen naar het eventueel huisvesten van arbeidsmigranten. Dan kan je best aannemelijk maken dat ze daarmee bezig zijn. En een dag later heeft diezelfde gemeente grond verkocht aan 73 gezinnen hier in Bodegraven waar zij hun droomhuis wilden gaan bouwen zonder deze informatie door te spelen. Dat vind ik gewoon kwalijk. Ik vind persoonlijk dat je een koper van grond moet informeren als je die informatie hebt en dat heeft de gemeente niet gedaan.’

De gemeenteraad was niet mals met haar kritiek. De VVD noemt het ‘moreel niet juist’, D66 ‘regentenpolitiek’. De lokale partij Burgerbelangen spreekt van ‘overleg in achterkamertjes, beroerde communicatie en bestuurders die stevige deuken slaan in het vertrouwen van onze inwoners.’ Alleen de partij van de wethouder, het CDA, vindt sommige beschuldigingen vanuit de wijk richting de wethouder nodeloos kwetsend, op de persoon gespeeld of onterecht. Uiteindelijk mag de wethouder blijven, maar de raad schrapte álle locaties en wil eerst bespreken onder welke voorwaarden ze überhaupt een hotel voor arbeidsmigranten wil bouwen.

Tot de bustoer ging het nog goed

In de pauze van de vergadering verzuchtte de burgemeester dat ze juist in Bodegraven proberen de burger heel goed te informeren. Dit was een gevalletje dat de linkerhand niet weet wat de rechter doet. Wethouder Knol bood al meerdere malen zijn excuses aan. ‘We dachten dat we de gemeenteraad goed hadden meegenomen. We zijn ook op bustoer geweest en allerlei dingen. Wat we niet goed hebben gedaan is tijdig de locaties waar we op uitkwamen met de bewoners bespreken. We hebben het plan als totaal gepresenteerd. En dat is niet goed geweest. Daar hebben we onze excuses voor aangeboden.’ De wethouder zegt dus dat het niet expres was. Het gaat om meerdere dossiers, deels onder de vorige gemeenteraad en het vorig college gestart. ‘Ons college is natuurlijk verantwoordelijk voor meerdere dossiers en de verkoop van die gronden heeft heel dicht op elkaar gezeten. (…) Dat waren twee processen die langs elkaar heen liepen. Daar zijn we wel voor verantwoordelijk maar daardoor is het niet goed gelopen.’

Voorlopig gaat er niets gebeuren

In Bodegraven kan je nu niet meer onbevooroordeeld een gesprek aan over een andere locatie, erkent de wethouder. Maar uitstel of afstel heeft een prijs. Knol: ‘Als we niets doen zal je zien dat steeds meer uitzendbureaus die gespecialiseerd zijn in arbeidsmigranten, maar ook werkgevers, investeerders en beleggers, zullen doorgaan met het opkopen van met name woningen aan de onderkant van de markt. Er zit een heel interessant businessmodel achter. Je weet dat er heel veel spanning zit op de woningmarkt en dat betekent dat die woningmarkt nog meer onder druk komt. Dat betekent ook dat jongeren en starters juist wegtrekken uit je dorp omdat huisvesting niet meer beschikbaar is. Dat wil je voorkomen en dus ben ik blij dat de gemeenteraad ziet dat we daar een opgave hebben, en dat we daar wat aan moeten doen. Daar ga ik mee aan de slag. Ik ben er wel van overtuigd dat we de goede richting ingaan maar dat het wel langer gaat duren dan we oorspronkelijk voor ogen hadden.’