De luchtkwaliteit in Nederland laat op veel plaatsen ernstig te wensen over. De westkant van Rotterdam, inclusief Schiedam en Vlaardingen, komt als meest vervuilde regio naar voren. Dat blijkt uit onderzoek van journalistiek platform Pointer (KRO-NCRV). Op veel plekken zijn de concentraties stikstofdioxide en fijnstof meer dan twee keer hoger dan de door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vastgestelde advieswaarden.
Pointer keek naar de concentratie stikstofoxiden en fijnstof in Nederlandse buurten en zette dit af tegen de advieswaarden van de WHO. Fijnstof en stikstof zijn verreweg de meest aanwezige luchtvervuilende stoffen en zorgen daarom ook voor de meeste gezondheidsschade.
Uit de berekeningen van Pointer blijkt dat Schiedam het slechtst scoort. De lucht is daar 2,15 keer zo vies als de advieswaarden samen toestaan. Bewoners hebben te maken met zware scheepvaart voor de deur en chemie aan de overkant van het water. Er ligt een vliegveld, meerdere snelwegen en het is een dichtbevolkt gebied met de nodige houtkachels in de buurten.
Grote steden
Op de website van Pointer zijn de gemiddelde concentraties op buurtniveau te zien. Rijswijk en Ridderkerk zijn de nummer 2 en 3 gemeenten met de vieste lucht, met respectievelijk 2,08 en 2,04 keer de toegestane gemiddelde advieswaarde. Ook grote steden blijken er – niet geheel onverwacht - bovenuit te springen. In de top 10 zijn Delft (plek 4), Utrecht (plek 5) en Rotterdam (plek 8) te vinden.
Ook andere grote steden zoals Amsterdam en Den Haag scoren slecht. In Amsterdam is vooral de binnenstad zwaar vervuild, terwijl in Den Haag ook de omliggende gemeenten kampen met hoge concentraties vervuilende stoffen. De regio rond Tata Steel in IJmuiden en Velsen komt eveneens slecht uit de metingen.
Gezondheidsrisico's
De slechte luchtkwaliteit heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid van de inwoners. Volgens de landelijke GGD sterven Nederlanders gemiddeld tien maanden eerder door luchtvervuiling en zijn de gezondheidskosten hoog.
Een bijkomend probleem is dat Nederland vergrijst. Kinderen en ouderen zijn kwetsbaarder voor luchtvervuiling, en kunnen daardoor astma of zelfs longkanker krijgen. Ook de kans op een beroerte is groter door luchtvervuiling. “Een op de zes beroertes zou er niet zijn geweest als we schone lucht zouden hebben”, zegt Marieke Dijkema van de GGD.
Mensenrechten
Bovendien loopt Nederland het risico om door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens veroordeeld te worden voor het schenden van mensenrechten als de luchtkwaliteit niet snel genoeg verbetert. Leven in gezonde lucht is immers een mensenrecht, zo oordeelde het Hof al in eerdere zaken. Dit risico, en dus de opdracht om snel de situatie te verbeteren, neemt het kabinet serieus, zo laat het ministerie van Infrastructuur weten in reactie op die uitspraken.
Rotterdam wil in gesprek
De gemeente Rotterdam heeft al diverse maatregelen genomen, zoals strengere milieuzones en eisen aan bedrijven, en het aanbieden van stopcontacten voor schepen aan de kade, zodat zij hun dieselgeneratoren uit kunnen schakelen. Echter, er is ook kritiek op de grote cruiseschepen die de stad aandoen en nog niet verplicht zijn om hun generatoren uit te schakelen. Het college van Rotterdam wil in gesprek met het Rijk om de nieuwe, strengere normen te halen.
Pointer, zondag 23 februari om 22.10 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.