Met grote spanning kijken docenten, schooldirecteuren en ouders uit naar de persconferentie van premier Rutte morgenavond. Gaan de scholen weer open? En onder welke voorwaarden? Wij volgen verschillende scholen in ons onderzoek naar de gevolgen van de corona-crisis op het onderwijs. Aan de ene kant wil iedereen zo snel mogelijk weer aan de slag en aan de andere kant zijn er nog veel zorgen over de gezondheidsrisico’s. Als de scholen straks weer open gaan, hoe moet dat dan?
Als je rondloopt op basisschool Samenspel in de Amsterdamse Bijlmer dan zou je bijna vergeten dat de scholen gesloten zijn. In veel lokalen zitten toch kinderen en docenten. “Voor een deel van onze kinderen is thuisonderwijs gewoon geen optie”, vertelt directeur Marijke Van Amersfoort. Samen met Marjolein Moorman, wethouder Onderwijs in Amsterdam, leidt ze ons rond door haar school.
Kwetsbare leerlingen toch naar school
De kinderen die op dit moment nog wel naar school gaan, zitten in kleine getale in een lokaal.. Ze krijgen geen les, maar wel begeleiding bij het maken van hun huiswerk. Terwijl de kinderen ver uit elkaar zitten, heeft de docent duidelijk moeite om afstand te houden als hij iets wil uitleggen, “Meester, anderhalve meter!”, roept een jongen uit groep 7.
“Mijn zus zit de hele dag achter haar laptop, mijn moeder op haar telefoon en mijn oma achter de TV. Het is heel druk thuis”, vertelt een andere leerling. Om te voorkomen ze helemaal nergens aan toe komt, wordt ze een aantal dagdelen per week op school opgevangen, samen met andere kinderen van ouders die een cruciaal beroep hebben of thuis weinig ruimte hebben.
Directeur Van Amersfoort maakt zich weinig zorgen over de praktische kant van de heropening van de scholen: “Elk lokaal heeft zijn eigen noodingang, dus we hebben de ruimte om kinderen gescheiden binnen te laten komen.” Zij hoopt vooral dat er meer opties komen om les te geven aan kinderen met een leerachterstand of kinderen die in kwetsbare situaties zitten.
Niet iedereen heeft een laptop en een eigen kamer
Alle betrokkenen vragen zich af hoe erg het is dat kinderen momenteel niet naar school kunnen. Zorgt dit voor een leerachterstand, of valt het allemaal wel mee? Wethouder Moorman is met name bang voor leerlingen die het al lastig hadden voor de corona-crisis: “De school moet een gelijkmaker zijn voor kinderen. De plek waar het niet uitmaakt wat je achtergrond is. Nu kinderen allemaal thuiszitten, maakt die thuissituatie ineens nog meer het verschil.”
De kinderen waar de wethouder zich zorgen om maakt, zitten thuis vaak in een kleine ruimte en hebben weinig kans om zich goed te concentreren. Ook is er een groot verschil in de begeleiding die ouders kunnen bieden en hoeveel digitale middelen aanwezig zijn. “In het ene gezin zijn er vijf laptops, en in andere gezinnen moeten vier kinderen een laptop delen”, vertelt de schooldirecteur.
En ook kinderen van nieuwkomers in Nederland hebben het lastig, aldus de docent van de zogenaamde ‘nieuwkomersklas’: “Kinderen van ouders die geen Nederlands spreken, horen eigenlijk alleen op school goed Nederlands. Daar leren ze het meest van. Nu ze niet of nauwelijks naar school kunnen, valt dat helemaal weg en lopen ze dus een enorme achterstand op.”
Leerachterstand inhalen
Wethouder Moorman noteert het allemaal aandachtig tijdens de rondleiding: “Misschien moeten we kijken of we de klassen voor nieuwkomers een half jaar door kunnen laten lopen?” En dat is niet het enige idee om kinderen te helpen die nu een achterstand oplopen. Landelijk wordt nagedacht over een kortere zomervakantie, langere lesdagen en het inzetten van zomerscholen.
Maar aan al die ideeën zitten ook praktische bezwaren, volgens directeur Van Amersfoort: “Ik krijg allemaal signalen van oudere docenten dat ze het wel spannend vinden hoe het straks verder moet. Hoeveel risico lopen zij als ze weer naar school moeten? En meer en langer lesgeven om leerachterstanden in te halen is natuurlijk een leuk idee, maar hoe moet dat dan precies? We hadden al een enorm lerarentekort, dus hoe kom ik dan aan mensen om die extra lessen te geven?” Volgens haar is er maar een echte oplossing om de kinderen te helpen als ze terug zijn: “Kleinere klassen. Dan zouden we pas goed kunnen kijken wie welke achterstand heeft opgelopen, en hoe we dat per kind kunnen aanpakken.”
Scholen weer open
En dus wordt met grote spanning uitgekeken naar de mogelijke heropening van de scholen na de meivakantie. Want hoeveel kinderen gaan dan naar school? En gaat het dan om groep 7 en 8, of mogen scholen zelf een keuze maken wie ze naar school laten komen? Een ding is in ieder geval duidelijk, iedereen wil weten waar hij of zij aan toe is. En ook de kinderen lijken wel weer klaar voor de school: “Door corona is de school dicht. Dat is stom”, vertrouwt een leerling de wethouder toe.
Werk jij in het onderwijs of zitten jouw kinderen momenteel thuis en loop jij tegen problemen aan, deel dan jouw verhaal.
