“Regelmatig worden ondernemers van het kastje naar de muur gestuurd”, zegt Zuidweg over ondernemers die kampen met problematische schulden en bij hun gemeente aankloppen voor hulp. We spreken haar voor ons lopend onderzoek naar zzp’ers en schulden. “Als ze de gemeente bellen, krijgen ze bijvoorbeeld te horen: ‘De persoon die erover gaat, is nog niet terug van vakantie’. Wanneer ze later terugbellen, luidt het antwoord: ‘Hij is net terug van vakantie en nogal druk, kunt u op een later moment terugbellen?’ In de tussentijd nemen de schulden en ellende alleen maar verder toe.”

Verplicht

Gemeenten zijn via de wet sinds 2012 verplicht om ondernemers te helpen met hun schuldhulpvraag. Maar veel gemeenten vinden die taak niet direct voor hen weggelegd. Ondernemers krijgen regelmatig te horen dat ze eerst hun bedrijf moeten uitschrijven bij de Kamer van Koophandel, en dan terug moeten komen als particulier.

Gemeenten zien het bovendien vaak als een ingewikkelde opdracht: het kost relatief veel inspanning, kennis en tijd, concludeert Zuidweg. Om een ondernemer te kunnen helpen, moet eerst de boekhouding op orde zijn, iets dat vaak nog niet het geval is. Er lopen soms nog huur- en lease- contracten en qua aansprakelijkheid kan het ook ingewikkeld zijn.

Dichte deur

Zuidweg: “Ondernemers komen vaak ook heel laat aan met hun hulpvraag. Ze weten de weg naar hulp niet te vinden en denken niet dat de gemeente hen kan helpen. Maar sommige gemeenten hebben ook niet de deur openstaan voor ondernemers met schulden. Het is belachelijk dat veel gemeenten nog hun plicht verzuimen.”

Voor Zuidweg is het helaas niets nieuws onder de zon. “Gemeenten hebben schuldhulpverlening voor ondernemers nooit echt omarmd. Toen ik 26 jaar geleden mijn bedrijfje opzette, liep ik hier al tegenaan”, legt ze uit. Particulieren kunnen redelijk gemakkelijk aanspraak maken op schuldhulpverlening. Grotere ondernemingen kunnen advocaten betalen. Maar voor de groeiende groep zzp’ers was er nauwelijks hulp geregeld bij schulden. Het was voor haar de reden om Zuidweg & Partners te beginnen. “Ik belde met het ministerie van Economische Zaken, en vroeg bij welke organisatie ik me kon aansluiten. Toen ik hoorde dat er niets was voor ondernemers, ben ik zelf een bureau gestart.”

Ondernemers met schulden vinden Zuidweg via internet, de Kamer van Koophandel, of ze worden ingehuurd door een van de honderdveertig gemeenten voor wie ze werken. “We kijken hoe de schulden zijn ontstaan en hoe de toekomst eruitziet: is het bedrijf nog levensvatbaar? Kun je financiering krijgen via het Bbz (Besluit bijstandverlening zelfstandigen, red)? Kun je beter in loondienst gaan? Is er kans op een baan? Wat is de afloscapaciteit? Afhankelijk van de toekomst, regel je de ellende van het verleden.” Als de schulden niet op te lossen zijn via het zogeheten minnelijke traject, waarbij afspraken worden gemaakt met alle schuldeisers, kan Zuidweg helpen bij een mogelijk wettelijk vervolgtraject.

Hoewel Zuidweg gemeenten bekritiseert op hun nalatigheid en onwetendheid, zijn er ook plekken waar het volgens haar er beter aan toe gaat. “Rotterdam bijvoorbeeld legt heel goed uit welke hulp de gemeente te bieden heeft. Nu ook tijdens de coronacrisis. Veel gemeenten waren gek genoeg niet bereikbaar. Niet digitaal, niet fysiek, en soms ook niet telefonisch. Probeer er dan maar eens door te komen als ondernemer.” Ze vervolgt: “We zien nu weinig aanvragen, omdat alles op zijn gat ligt en sommige mensen hun hoofd nog net boven water houden door de overheidssteun. Ik verwacht dat we straks een verdubbeling van het aantal aanvragen krijgen.”

Onze uitzending over zzp’ers en schulden is maandagavond 11 januari om 22:15u op NPO2.