Steeds meer Nederlanders willen stoppen met roken. Het nationaal preventieakkoord heeft de ambitie om het percentage rokers terug te dringen van ruim 22 procent nu, naar 5 procent in 2040. Om te stoppen kunnen rokers een traject volgen bij een coachingsbedrijf.

Geen arts

Tijdens zo’n coachingstraject kunnen patiënten medicatie voorgeschreven krijgen die alleen op recept verkrijgbaar is, zoals antidepressiva. Antidepressiva kunnen helpen om het stoppen met roken effectiever te maken, maar kan alleen worden voorgeschreven als een arts de patiënt persoonlijk heeft ontmoet. En dat is soms niet het geval.

Rokers die persoonlijke of telefonische coaching volgen, krijgen via de mail een recept toegestuurd met een handtekening van een arts die ze niet kennen. Vervolgens moet de patiënt het recept sturen naar een online-apotheek, die is goedgekeurd door de overheid. De patiënt krijgt de antidepressiva daarna met de post toegestuurd.

Strafbaar

Voorzitter van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) Ruud Coolen van Brakel vindt dat laakbaar en strafbaar. "Je hebt geen arts gezien of apotheek gezien en toch een receptgeneesmiddel gekregen dat je zonder begeleiding gaat gebruiken. Dat kan en mag niet."

De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd bevestigt dat artsen en apothekers die op deze manier handelen zich niet aan de geneesmiddelenwet houden.

Verslavingsarts Bert van Staveren van Medipro, een van de bedrijven die dit soort stoppen met roken-trajecten aanbiedt, vertelt aan Reporter Radio dat hij medicatie voorschrijft aan patiënten die hij nooit heeft ontmoet. Ook heeft hij hun medicatiehistorie niet ter beschikking. Het contact over de medicatie vanuit Medipro verloopt enkel via een begeleidend coach die geen arts is.

Verzekeraar vergoedt toch

Dit soort stoppen met roken-begeleiders staan onder toezicht van het Kwaliteitsregister Stoppen met Roken. Begeleiders mogen alleen in het register als ze bewezen stopmethoden aanbieden en een erkende opleiding hebben gevolgd. Dat is een voorwaarde die de meeste verzekeraars stellen om de stopbegeleiding te vergoeden.

Toch staan ook coaches die werkzaam zijn voor bedrijven die illegaal medicatie uitschrijven in het register. "We weten dat begeleiders in het kwaliteitsregister staan, zodat hun behandeling vergoed wordt door de verzekeraars. Dat kun je ook misbruiken", zegt verslavingsarts Robert van de Graaf bij Verslavingszorg Noord Nederland (VNN). "Het is een verzekeringsinstrument geworden."

Voorzitter van het kwaliteitsregister Miriam de Kleijn zegt dat ze eerder een melding heeft gehad van een arts die medicatie voorschrijft zonder patiënten te zien. "We hebben een gesprek gevoerd met de arts en we gaan ervan uit dat dat het niet meer gebeurt."

Opvallend is dat de landelijke website voor hulp bij stoppen met roken Ikstopnu.nl naar de bedrijven verwijst die illegaal receptmedicatie uitgeven. Ikstopnu.nl staat op elk sigarettenpakje vermeld.