Zo krijgen we een mail van Mark*. Hij woont in een stad ten zuiden van de grote rivieren en laat weten: “Bij ons in de straat staan jaren ‘30-huizen, aan een riviertje. Ik zie al langer verzakkingen, scheve huizen en scheuren daar.” Bij zijn eigen blok is nog niks aan de hand, meldt hij. “Maar met dat lage grondwaterpeil en die droge hete zomers die daar ook nog overheen blijven komen, houd ik mijn hart vast.”

Zakstraat
We bellen Mark en hij vertelt dat hij drie jaar geleden in de buurt is komen wonen. “Ik heb zelf geen schade, wij liggen wat hoger in de straat. Maar een paar blokken verderop dus wel.” Door de droogte is hij bang dat het verzakken erger wordt, en hij zelf ook schade krijgt: “Ik zag jullie programma en wilde toch even reageren.” Hij durft niet met zijn naam in het artikel: “Straks staan we te boek als ‘zakstraat’. Als ik mijn huis dan ooit wil verkopen, is het misschien minder waard.”

Ook krijgen we bericht van Hannelore*. Zij woont op korte afstand van een grote rivier en schrok zich twee maanden geleden een hoedje toen ze het water van haar serre af zag lopen. Niet in de regenpijp, zoals het hoort, maar ernaast.

Nachtelijke tikgeluiden
We bellen Hannelore om meer te horen. Ook zij wil niet bij naam genoemd worden. Hannelore: “Ik wil eerst weten wat er precies aan de hand is.” Wat ziet ze gebeuren met haar huis? “Ongeveer een maand geleden liep ik buiten en zag ik dat het water niet meer via de pijp van de serre af liep, maar ernaast. De pijp was losgekomen.” Daar schrok ze van, helemaal omdat dit niet de eerste beweging is die ze in haar huis ziet komen. “Ik zag al dat aan de buitenkant van het huis de hoeken afbrokkelden, maar ik dacht: dat komt door de zon, of de voegen zijn gewoon oud. Maar nu zie ik binnen ook gleuven tussen de muur en het plafond komen, en kan ik zo tussen spleten doorkijken bij de deur en het deurkozijn. Er moet iets aan het bewegen zijn.”

Hannelore maakt zich grote zorgen, want ze heeft privé al veel aan haar hoofd en geen geld voor bouwkundige onderzoeken en werkzaamheden. Inmiddels heeft ze contact gezocht met de gemeente, maar die geven aan dat het haar eigen grond is en dat ze dus zelf verantwoordelijk is. Hannelore: “Ik ben bang dat het komt door de droogte waarover je nu veel in het nieuws hoort. Ons huis is oud, dus daar staan geen palen onder. De serre is vrij nieuw en wel gefundeerd, maar ook niet op palen.” ‘s Nachts hoort ze soms tikgeluiden: “Dan denk ik: is dat nou het dak dat ik hoor kraken? Ik moet echt iets gaan ondernemen nu.”

Na vierhonderd jaar opeens schade
Tot slot spreken we Marije*. Ook zij wil niet met haar naam in de publiciteit komen, omdat ze denkt dat de buren daar niet blij mee zullen zijn. Ze bericht ons dat ze al meer dan twintig jaar in een eeuwenoud huis in de Betuwe woont en nooit schade heeft gehad. “Maar sinds 2018 heb ik opeens veel scheurvorming.” Ze stuurt ons foto’s van centimeters brede scheuren en kieren in de binnen- en buitenmuren.

Marije denkt dat het komt door de droogte en de lage grondwaterstand. Wat haar kwaad maakt, is dat ze daar zelf niks aan kan doen. “Kijk, ik weet heus wel dat ik meer geld kwijt ben aan onderhoud voor een eeuwenoud monumentaal pand, dan als ik een nieuwbouwwoning zou hebben. Daar houd ik natuurlijk ook rekening mee. Maar dit is niet te overzien. Dit gaat tonnen kosten.”