“Een mooie wc-pot! Die ga ik voor je weggooien.” Ron Kraan, medewerker van de milieustraat in Amsterdam-West, pakt de afgedankte wc-pot aan van een vrouw die haar tuinhuisje heeft opgeruimd. “Heb je al afscheid genomen ervan?”, grapt hij voordat hij de pot in een container gooit. “Ja hoor. Ik heb ‘m gekust.”
De vrouw heeft de achterbak van haar auto vol met spullen. “Ik heb in ieder geval een oude lampenkap.” Ron: “Die mag je bij het grofvuil gooien. Bak vier. “En hout?”, vraagt ze. Ron: “Nummertje zestien.” “Mijn olielamp?” Ron: “Dat is ijzer. Die mag je in bak zeven gooien, links achterin.”
Het is nog vroeg als we beginnen met filmen bij het afvalpunt op de Henk Sneevlietweg, de drukste milieustraat in Amsterdam. Voor ons onderzoek De Plasticplaag maken we een uitzending over plastic-recycling. Wordt ons plastic afval goed hergebruikt? En wat zijn de gevolgen van de coronacrisis?
Rijendik staat het nog niet voor de slagboom, maar het begint te komen. “Mensen zien het toch een beetje als een uitje, ze zitten heel veel thuis.” Van een beetje drukte is Ron niet snel onder de indruk, maar dit? “Nee”, nog nooit eerder meegemaakt. “Het is een gekkenhuis geweest en nóg!”
Stijging grof afval: bijna vijftig procent
De coronacrisis en het thuiszitten leidt tot massale verbouwingen en opruimwoede. “Mensen gaan nieuwe meubels kopen en nieuwe tuinstoelen. Ze willen er weer netjes bij zitten allemaal.” De afdankertjes belanden op de milieustraat, net als grote hoeveelheden tuin- en sloopafval. Bij navraag bij de gemeente blijkt dat er bijna twee keer zoveel afval als normaal is ingebracht tussen half maart en eind april. “De zes Amsterdamse afvalpunten hebben 5766 meer bezoekers gehad dan gemiddeld. Er is in totaal 1279 ton afval meer gebracht, een stijging van gemiddeld 46 procent.”
Ron is blij dat grote winkelketens zoals IKEA geleidelijk weer opengaan. Dat haalt een beetje de druk van de ketel bij de milieustraten. “Kunnen ze daar ook weer in de rij staan!”, lacht hij. Mensen moesten afgelopen weken gemiddeld een half uur tot drie kwartier in de rij staan voordat ze hun afval kwijt konden. Dat komt ook door de coronamaatregelen. “We hebben in eerste instantie minder auto’s op het terrein toegelaten om afstand te bewaren. We begonnen eerst met vijf auto’s. Later is het naar twee auto’s gegaan, alleen dat liep zo ver uit de hand dat de files tot aan de snelweg stonden. Als je drie kwartier moet wachten, is dat wel vervelend. Er zit wel eens een enkeling bij die een beetje geïrriteerd is.” Ron heeft die woorden nog maar net uitgesproken of er rijdt een bestuurder toeterend voorbij. “Ik wil er doorheen!”, roept hij knorrig. “Ik heb toevallig nog een paar andere dingen te doen.”
‘Heeft u de vissen nog wel?’
De meeste mensen hebben er wél zin in vandaag. Ron: “We praten goed met de mensen. We proberen ze rustig te benaderen. Je speelt een beetje een psycholoog hier en maatschappelijk werkster.” Zijn onvervalste Amsterdamse humor helpt ook mee. Een meneer die een enorme kunststof zwarte vijver uit zijn auto haalt, kan die wel waarderen. Ron: “U gaat ‘m weggooien?” “We hebben een grotere genomen”, antwoordt de man. Ron: “Heeft u de vissen nog wel? Man: “Die heb ik op de BBQ gegooid.” Ron: “Hebben ze wel gesmaakt?”
‘Negentig procent daadwerkelijk gerecycled’
Dan komt er een man met tuinafval, karton en een oude wasbak. We vragen hem of hij enig idee heeft wat er met zijn afval gebeurt. “Als het goed is, wordt het gerecycled, het merendeel.” Ook zijn plastic afval? “Ja, ik hoop het. Tot bermpaaltjes enzo.”
We vragen Ron hoe het zit met hergebruik van al het ingezamelde afval. “Deze spullen gaan naar recyclingbedrijven en daar worden allemaal nieuwe materialen van gemaakt. Zeker tachtig, negentig procent wordt gerecycled.” De gemeente bevestigt dat een groot deel van het afval dat wordt ingezameld door de Amsterdamse afvalpunten, wordt hergebruikt. “Van deze stromen wordt meer dan negentig procent ook daadwerkelijk gerecycled in nieuwe producten.”
‘Zitten op je gietertje’
Eens per maand rijdt er een vrachtwagen met alle kunststof uit de milieustraat naar een plasticverwerker die het vermaalt tot verschillende soorten plastic korrels. Ook bij de plastic- recyclers heerst topdrukte en hoopt de voorraad zich flink op. Niet alleen door het enorme aanbod uit de milieustraten, maar ook omdat recyclers hun verwerkte plastic nauwelijks kwijt kunnen. Hun klanten, de spuitgieterijen die er nieuwe producten van maken, nemen het nauwelijks meer af. Oorzaak: door corona liggen de bedrijfstakken die veel gerecycled plastic gebruiken, zoals de auto-industrie, de sierteelt en de bouw, zo goed als stil.
Wij zijn benieuwd wat er gebeurt met onze oude tuinstoel, gieter en het kinderstoeltje die wij hebben meegenomen naar het afvalpunt. Misschien wordt de plastic gieter wel verwerkt in een nieuwe tuinstoel, oppert Ron. “Dus je hebt kans dat je binnenkort op je gietertje zit!”
