Nederlandse longartsen hebben inmiddels twaalf patiënten behandeld die ernstige acute longproblemen opliepen na het gebruik van de e-sigaret. Het gaat om elf volwassenen en een tiener. Dat zegt kinderlongarts Noor Rikkers, werkzaam aan het LUMC, vanavond in onze uitzending over jonge e-rokers.
De elf volwassenen zijn allemaal in het ziekenhuis beland, bijvoorbeeld vanwege het ophoesten van bloed, een longontsteking of een forse astmatische aanval. Ook de tiener kreeg een stevige astmatische aanval na het gebruik van een e-sigaret. Rikkers: ‘We weten van de e-sigaret dat die astma-aanvallen kan veroorzaken. Kinderen die vapen hebben duidelijk vaker een diagnose van astma.’
Afgelopen najaar werd na alarmerende berichten uit de Verenigde Staten een meldpunt gestart. In de VS overleden tot nog toe 57 mensen, waaronder jongeren, na het gebruik van elektronische sigaretten.
Artsen en onderzoekers in Nederland vrezen voor een epidemie van jonge e-rokers, zoals in de VS het geval is. Steeds minder Nederlandse jongeren onder de 16 jaar roken, maar het percentage dat experimenteert met e-sigaretten neemt juist toe. Volgens cijfers van het Trimbos-instituut heeft 28 procent van de jongeren tot 16 jaar weleens e-sigaretten gebruikt, terwijl 17 procent tabak heeft gerookt.
Smaakstoffen e-sigaret ‘gemarket’ op jongeren
Esther Croes, arts en epidemioloog bij het Trimbos-instituut, vindt deze ontwikkeling ‘zeer zorgelijk’. Zij vreest vooral dat het niet bij e-sigaretten blijft als jongeren eenmaal vapen. Uit steeds meer onderzoeken zou blijken dat nicotine in e-sigaretten een opstapje kan zijn om tabak te gaan roken. Volgens Croes worden jongeren vooral verleid door de zoete smaakstoffen die toegevoegd kunnen worden aan de vloeistof voor e-sigaretten. Die worden volgens haar door fabrikanten vooral ‘gemarket’ op jongeren. Zij pleit voor een verbod op smaakstoffen die populair zijn onder jongeren, zoals zoete fruitsmaken.
Inmiddels is duidelijk dat de meeste patiënten in de VS gerommeld hadden met e-sigaretten. Bij onderzoek naar longweefsel werd bij het merendeel van de patiënten in de VS vitamine E-acetaat aangetroffen. Het voor de longen schadelijke Vitamine E-acetaat wordt gebruikt om THC, de werkzame stof uit cannabis, in op te lossen. De situatie in Nederland is niet helemaal vergelijkbaar met de VS, toch zijn de zorgen van Nederlandse artsen en onderzoekers er niet minder om.
Gezondheidseffecten smaakstoffen
Zo zijn de langetermijneffecten van e-sigaretten voor de gezondheid nog niet bekend. ‘Het is minder schadelijk dan een sigaret, maar we waarschuwen ook heel duidelijk dat het geen veilig product is, omdat er verschillende schadelijke stoffen in zitten,’ onderstreept Reinskje Talhout, onderzoeker tabak en drugs bij het RIVM (Rijksinstituut voor Gezondheid en Milieu).
Zij maakt zich vooral zorgen over de effecten van de smaakstoffen die toegevoegd worden aan de e-liquids. De smaakstoffen lijken veilig omdat ze ook gebruikt worden in de voedingsindustrie, maar er is een groot verschil of je die smaakstoffen eet of inhaleert. ‘Heel vaak is niet getest wat het gezondheidseffect is als je het inhaleert.’ Talhout wijst op de grote vrijheid die fabrikanten op dit moment hebben: ‘Fabrikanten kunnen qua smaakstoffen op dit moment alle ingrediënten gebruiken die ze willen.’
‘Net zo verslavend als cocaïne en heroïne’
De zorgen van Talhout worden bevestigd door kinderlongarts Rikkers. Het brein van jongeren is volgens Rikkers extra gevoelig voor nicotineverslaving en jongeren zelf overzien vaak de schadelijke gevolgen voor de gezondheid niet. Volgens Rikkers is het verslavende aspect van nicotine heel groot. ‘We weten dat nicotine net zo verslavend is als cocaïne en heroïne.’ Zij pleit daarom ook voor een totaalverbod op e-sigaretten.
