Defensie wil het aantal oefenvluchten met F-35-straaljagers vanaf de militaire vliegbasis in Leeuwarden flink uitbreiden. Dat valt niet goed bij bewoners als Rudy Mayr, die zo’n 400 meter van de startbaan woont.
Opstijgende straaljagers zijn niet nieuw voor Rudy Mayr en zijn vrouw. Zij wonen al 45 jaar in Jelsum, vlak bij de landingsbaan. Vanaf het vliegveld worden in NAVO-verband vluchten uitgevoerd voor oefeningen boven de Vliehors op Vlieland en in het Lauwersmeergebied Marnewaard.
“We hebben nu al veel last van het lawaai, maar wij weten dat we naast een vliegveld wonen en hebben dat geaccepteerd. Maar als die plannen doorgaan, dan wordt het een heel ander verhaal.” Mayr doelt niet alleen op de plannen voor uitbreiding van het aantal F-35 vluchten, maar ook op de verlenging van de korte startbaan: “Als dat doorgaat dan kunnen we daar niet meer wonen. Dan komt de startbaan zo’n beetje naast mijn achterdeur te liggen. En dan heb ik de straaljagers direct naast mijn huis staan.”
De geluidsoverlast is al flink toegenomen sinds Defensie de F-16-straaljagers een paar jaar geleden heeft vervangen door F-35's: “De F-35 is natuurlijk een heel andere straaljager. Die geeft een enorm kabaal als hij opstijgt.” Als de uitbreidingsplannen in Friesland doorgaan, wordt hun huis volgens Rudy onbewoonbaar omdat de toegestane geluidsnormen worden overschreden: “Dan wordt het uitkopen en slopen.”
Verzet bewoners
Nu de veiligheidssituatie in Europa steeds onzekerder wordt, is Defensie hard op zoek naar extra locaties voor kazernes, munitiedepots en naar extra ruimte voor vliegoefeningen. In het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie zijn per provincie de plannen vastgelegd. Vooral de toename van oefeningen met lawaaierige F-35’s, stuit op veel bezwaren van bewoners. Ook in andere provincies is er verzet van bewoners tegen de plannen.
Heb je overlast van straaljagers in jouw buurt?
Maak je je ook zorgen over de plannen voor uitbreiding van Vliegbasis Leeuwarden? Of woon je bij een andere militaire vliegbasis waar Defensie meer oefenvluchten wil gaan doen? Deel hier je ervaring.
Rudy vindt dat ook andere bewoners in Leeuwarden zich moeten realiseren wat hen in de toekomst letterlijk boven het hoofd hangt. “De noordkant van Leeuwarden ligt ook vlak bij de vliegbasis. Als er over de korte baan gevlogen wordt, komen die ook in de gevarenzone te liggen. Zij krijgen daar ook te maken met veel meer lawaai. Het gaat grote impact hebben op de hele omgeving.”
Onrust
De definitieve plannen voor de uitbreiding van luchtbasis Leeuwarden worden pas later dit jaar bekend gemaakt. Ook voor andere militaire vliegvelden zoals in het Brabantse Volkel, Woensdrecht of Gilze-Rijen zijn er uitbreidingsplannen van het aantal vluchten. In de loop van 2024 moet een nieuw kabinet de voorkeurslocaties vaststellen. Dan wordt duidelijk waar Defensie extra ruimte krijgt voor haar activiteiten.
Voor bewoners betekent dat voorlopig nog veel onzekerheid. Rudy: “Ik denk dat wij het recht hebben als omwonenden om te weten waar wij aan toe zijn. We kunnen er blijven wonen óf we kunnen er níet blijven wonen. Zo simpel is het. En dat wil ik weten van Defensie.”
Bekijk hieronder de uitzending over geluidsoverlast door straaljagers terug:
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
