Het aantal overtredingen bij het gebruik en de handel van bestrijdingsmiddelen is fors toegenomen. Dit blijkt uit cijfers van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) die Reporter Radio heeft opgevraagd.
In 2017 ging het om 222 bestuurs- en strafrechtelijke afdoeningen en 148 waarschuwingen. In 2016 waren dit er nog respectievelijk 130 en 84. In totaal voerde de NVWA 1.075 risicogerichte controles uit, iets meer dan de 1.053 controles in 2016. De meeste overtredingen (163) waren voor gebruikers van bestrijdingsmiddelen, zoals boeren. Met name in de sierteelt werden veel gebruikers berispt.
Verboden middelen
Reporter Radio vroeg de cijfers op in een onderzoek naar de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater in Nederland. Verkeerd gebruik van bestrijdingsmiddelen kan risico’s opleveren voor het milieu en de gezondheid. Zo worden de middelen ook gebruikt in de gebieden rondom winning van drinkwater, zegt Annemarie van Wezel, hoogleraar Environmental Ecology aan de Universiteit van Amsterdam. Dit is verboden. “In de praktijk blijkt dat regels slecht worden nageleefd, dus dat toch veel middelen gebruikt worden terwijl dat niet mag.”
Het omlaag brengen van de emissie van bestrijdingsmiddelen is een belangrijk doel om de kwaliteit van het water omhoog te brengen. In 2027 dient die kwaliteit te voldoen aan de Kader Richtlijn Water van de Europese Unie, maar uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat die doelen lastig te halen zijn.
Meer overschrijdingen de laatste tijd
Om vaart te zetten achter deze doelen heeft de Tweede Kamer in 2013 de Tweede Nota Duurzame Gewasbescherming “Gezonde Groei, Duurzame Oogst” aangenomen. Een van de beleidsdoelen in deze nota is een reductie van het aantal normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater: 50 procent in 2018 en 90 procent in 2023.
Reporter Radio keek naar de doelstellingen voor drinkwater. In 2018 zou een daling van 50 procent normoverschrijdingen moeten zijn vastgesteld ten opzichte van 2013. De cijfers uit de metingen laten echter een toename in het percentage normoverschrijdende stoffen zien.
Alle acht de meetpunten voor drinkwaterkwaliteit overschrijden in 2017 minstens een keer de norm. In voorgaande jaren was dit driekwart van de meetpunten. Het doel van 50 procent reductie in 2018 wordt niet gehaald, zo blijkt uit de cijfers.
Het drinkwater veilig houden
Sommige drinkwaterleveranciers ervaren de problemen door de emissie van de bestrijdingsmiddelen. “We zijn genoodzaakt om onze zuivering uit te breiden om zeker te weten dat we het drinkwater veilig houden”, zegt Henk Brink van WMD, verantwoordelijk voor de drinkwatervoorziening in Drenthe. “Dat leidt tot een verhoging van het drinkwatertarief.”
