Draag jij weleens gellak? En doe je dat thuis op, omdat een nagelsalon veel te duur is? Dan loop je mogelijk het risico een levenslange, heftige allergie op te pikken. Het was de afgelopen weken veel in het nieuws: de chemische stof HEMA-acrylaat lijkt de boosdoener. Klopt dit? En bestaat er dan een veilig alternatief? Pointer Checkt zocht het voor je uit.
Gellak is razend populair en dat is niet gek, want je nagels worden er ontzettend stevig en glanzend van. Dat komt doordat er stofjes in zitten die ervoor zorgen dat je nagellak wekenlang blijft zitten: acrylaten. Maar bij slordig gebruik van gelnagellak kunnen juist die handige stofjes ernstige gevolgen hebben. Als je de vloeibare gellak op je huid morst, kan je lichaam de acrylaten als de vijand zien en ertegen gaan vechten. Dit kan een allergie veroorzaken. Je krijgt hiervan niet alleen blaasjes, jeuk en zwellingen rond je nagels, maar je kunt mogelijk later ook geen pacemaker, gehoorapparaat of kunstheup meer verdragen. In veel medische hulpmiddelen zitten die acrylaten namelijk ook. En ben je eenmaal allergisch? Dan kom je daar nooit meer van af.
Wij stelden dermatoloog en allergoloog Thomas Rustemeyer vijf vragen, waarop jij het antwoord moet weten als je deze gellakallergie wil voorkomen.
1. Wanneer ben je gevoelig voor deze allergie?
Rustemeyer: “Je wordt niet geboren met deze allergie, je kunt het oplopen. Gelukkig heeft de huid een natuurlijke barrière, die je beschermt tegen allerlei allergieën. Normaal gesproken word je dus niet zo snel allergisch door producten waar acrylaten in zitten. Om de allergie op te wekken, moet de bescherming van je huid eerst zijn doorbroken. Vervolgens moeten acrylaten in een hoge concentratie losse deeltjes je lichaam in kunnen komen. Dat gebeurt wanneer het product dat de acrylaten bevat vloeibaar is, zoals gellak, en in je huid terechtkomt door wondjes en velletjes rond de nagel en ingeknipte nagelriemen.”
“Het risico op een allergie is nog groter bij ontstoken wondjes, ziekte of een zonverbrande huid. Dat komt doordat het lichaam in dat geval een lage afweer heeft en het immuunsysteem sneller reageert op stoffen, die niet in een gezond lichaam thuishoren - zoals kanker, bacteriën, virussen maar ook acrylaten. Dan komt het daar sneller tegen in actie. Zo kun je dus door je gellak later allergisch worden voor medische hulpmiddelen. Andersom ontstaat deze allergie niet zo snel, omdat medische producten (zoals een gehoorapparaat) al zijn uitgehard en niet zomaar in grote mate kunnen oplossen in je lichaam.”
“Als je al voor iets anders een allergie hebt en je gebruikt gellak, moet je overigens extra voorzichtig zijn. Dan ben je vaak gevoeliger om ook andere allergieën te krijgen. Kinderen moeten gelnagellak al helemaal niet gebruiken. Zij hebben een kwetsbare huid en lopen daardoor extra risico dat de acrylaten door de huidbarrière gaan.”
2. Kun je na 10 jaar gellak-gebruik nog allergisch worden?
“Helaas wel. Het maakt niet uit hoe lang je het product al gebruikt, je kunt de allergie nog altijd oplopen. Het is wel zo dat het meestal tijdens de eerste keren gebeurt, omdat je dan waarschijnlijk slordiger werkt en je makkelijker op je huid morst. Zo’n nagel is natuurlijk maar een klein ding en de meeste mensen zijn niet gelijk behendig. Maar stel, op de één of andere manier is het altijd goed gegaan, dan kan het door een trillende hand, een uitschieter of een elfjarig nichtje dat je nagels doet nog steeds misgaan.”
“Bovendien wordt de acrylaatallergie steeds vaker gediagnostiseerd bij mensen. Het aantal mensen met deze allergie is toegenomen van 3 tot 4 procent en daarvan komt 97 procent door gelnagellak. De reden dat deze allergie zoveel voorkomt is de populariteit van gellak. Statistisch gezien is de kans groter dat mensen deze allergie oplopen, wanneer het vaker wordt gebruikt. Dus hoe vaker je het gebruikt, hoe vaker het mis kan gaan."
3. Ben je bij een nagelsalon veilig?
“Dat ligt aan je nagelstylist. Niet elke nagelsalon is veilig, omdat het geen erkend beroep is. Iedereen kan op dit moment een nagelsalon starten, ook mensen die er niet voor hebben geleerd. Wel zijn professionals veel geoefender dan mensen die gellaksets thuis gebruiken. Zij zullen dus minder snel een foutje maken dan jijzelf. In een goede nagelsalon wordt de gellak dus minder snel op je huid gemorst, maar er wordt ook een professionele UV-lamp gebruikt die de lak goed uithardt en de nagelstylist maakt de spullen regelmatig schoon en draagt handschoenen."
"Als je extra veilig wilt zijn, kun je je nagelstylist vragen om niet je nagelriemen in te knippen of terug te duwen en een millimeter van je nagelriem af te lakken. Een millimeter klinkt heel klein, maar kan een hele grote impact hebben op je gezondheid.”
4. Is HEMA-vrije gellak veilig?
“Het antwoord is helaas nee. HEMA-vrije producten klinken veilig, maar dat is misleidend. Het HEMA-acrylaat wordt in die alternatieve lijn vervangen door andere acrylaten. Je lichaam ziet het onderscheid niet tussen die verschillende acrylaten. Je kan dus ook allergisch worden voor dit alternatief. Er wordt weleens gezegd dat het risico minder groot is, maar dat klopt niet. Dat beweren cosmeticabedrijven omdat het HEMA-acrylaat in meer producten zit dan de alternatieve acrylaten, waardoor meer mensen last krijgen van een allergie door de eerste groep.”
“Daarnaast bestaat er een risico voor mensen met diabetes die insulinepompen gebruiken, aangezien deze producten vaak dezelfde stoffen bevatten die ook in HEMA-vrije nagellak zitten. Mensen met diabetes kunnen deze nagellak dus beter niet gebruiken, omdat ze na een allergische reactie mogelijk minder goed tegen hun insulinepomp kunnen.”
“Alhoewel ook de HEMA-vrije gellak dus een allergische reactie kan veroorzaken, zijn aanbieders van gellak niet verplicht om dit risico op de allergie op dit moment op de verpakking te vermelden.”
5. In welke producten zitten verder acrylaten?
“De lijst is eindeloos en betreft niet alleen nagellak die moet worden uitgehard onder een UV-lamp en het gehoorapparaat. Acrylaten zitten in alles wat een chirurg gebruikt om botten aan elkaar te lijmen of implantaten vast te zetten. Een allergie kan dus vervelend zijn voor patiënten, maar ook voor mensen uit het beroepsleven, zoals tandartsen. En hoewel het een probleem voor later lijkt, zitten acrylaten ook in dagelijkse producten als zachte lenzen, inlegkruisjes, maandverband en tampons. Menstruatieproducten kunnen problematisch zijn, omdat de allergie vaak meisjes treft."
"Dat gevaar geldt ook voor make-up en wimper- en haarextensions. Omdat ook deze producten acrylaten bevatten, bestaat de kans dat je bij het gebruik ervan een allergische reactie ontwikkelt. Onjuist gebruik van gellak kan er daardoor toe leiden dat je geen van deze producten meer kunt verdragen.”
Bekijk hieronder de Pointer Checkt-aflevering over gellak: