Honderden bewoners ten noorden van Almelo ervaren hetzelfde als Groningers. Meer dan 400 huizen scheuren na werkzaamheden aan een kanaal en de overheid wimpelt bezwaren af. Het is een herhaling, concluderen burgers en deskundigen in onze uitzending.
Al jaren staan woningen in de stutten. Huizen met scheuren, loshangende muren, scheve vloeren. De afwikkeling van de schade gaat stroef en vooral dát doet denken aan het aardbevingsgebied, zeggen bewoners aan kanaal Almelo-De Haandrik in Pointer. Zij voelen eerder tegenwerking dan hulp vanuit de overheid. “Het gaat niet onpartijdig genoeg,” zegt ook rechtshistoricus Christaan Ruppert over de overheid.
Kanaal
Het volgt allemaal na werkzaamheden aan dit Twentse kanaal. Provincie Overijssel liet tussen 2011 en 2016 de vaarweg uitbaggeren en nieuwe damwanden slaan om zwaarder scheepvaart mogelijk te maken. Kort daarop meldden bewoners schade aan hun huis. Hun aantal liep op tot 404 gevallen, allemaal wonend aan het water.
De provincie bekende gedeeltelijk schuld en ontwierp een schaderegeling, maar daarin krijgt de burger geregeld ongelijk. In bijna driekwart van de claims legt de overheid de schuld naast zich neer. Burgers krijgen dan wel een subsidie, maar daarmee is maar een gedeelte van de schade te repareren.
Uit cijfers, die Tubantia en Pointer opvroegen, blijkt dat het kanaaldrama de provincie nu al 15 miljoen kostte. Daarvan ging 10 miljoen op aan rapporten en eigen personeel, en ging 5 miljoen naar gedupeerden. Door nieuwe tegenvallers verwacht de provincie uiteindelijk bijna 40 miljoen te verliezen. Een groot deel van het budget (40 procent) zal gaan naar onderzoek en personeel.
Onafhankelijkheid
Net als in Groningen, klagen burgers over dubbele petten van de overheid. De provincie is schadeveroorzaker én bepaalt over iemands vergoeding. Ook regelt de provincie eigen hoorzittingen en kan zelf bezwaren afwikkelen. “De slager keurt zijn eigen vlees”, zegt onder meer Dinand Kruiskamp, die schade heeft nadat zonder vergunning zware metalen pinnen onder zijn huis werden getrild. Hij liet een onafhankelijk schaderapport maken, maar zag dat de provincie dit verwierp. Uit opgevraagde cijfers blijkt dat de meeste bewoners meemaken dat hun rapporten worden verworpen.
Onverstandig, aldus wetenschappers. “Dit soort schadezaken moet je op onafhankelijke wijze afhandelen”, zegt Herman Bröring, hoogleraar bestuursrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen. Nu moeten burgers naar de rechter voor een onafhankelijk oordeel, maar dat is een grote en kostbare stap. Daarom zou de provincie zelf voor een onafhankelijke claimbeoordeling moeten zorgen.
De provincie verwerpt de beschuldigingen. “We zijn maar voor een deel mogelijk de veroorzaker van de schade,” zegt gedeputeerde Bert Boerman in de uitzending. Hij verwijst naar een onderzoek dat stelt dat soms ook 'algehele verdroging' een oorzaak is. In dat geval maakt de provincie minder over. “Wat we doen is eigenlijk het onverplicht vergoeden van schade.”
Bewoners twijfelen aan dat onderzoek, maar hebben niet de middelen er een ander onderzoek tegenover te zetten.
Bekijk hier onze uitzending over het kanaaldrama:
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
