De pop-up bus van Pointer en Spraakmakers reed de afgelopen weken door het land met één centrale vraag: wat moet politiek Den Haag weten over jouw regio? In Heerlen, Leeuwarden, Tilburg, Arnhem, Vlissingen en Texel gingen verslaggevers in gesprek met bewoners, bestuurders en ervaringsdeskundigen. De gesprekken leverden ruim honderd tips en verhalen op — van zorgen over huisvesting tot frustraties over Haagse afstandelijkheid.
De vraag wat Den Haag zou moeten weten over hun regio, bleek voor veel bezoekers van de bus niet eenvoudig te beantwoorden. Toch kwam één thema steeds terug: de kloof tussen de landelijke politiek en het dagelijks leven buiten de Randstad. “In verkiezingstijd zien we ze wel”, zei een inwoner van Heerlen, “maar daarna vier jaar niet.” “Den Haag moet wat minder met zichzelf bezig zijn,” klonk het elders.
Daarnaast spraken veel mensen over de woningnood. Er wordt gebouwd, maar vaak niet voor de mensen die het het hardst nodig hebben. Jongeren, starters en ouderen komen maar moeilijk aan een passende woning.
De redactie kon onmogelijk alle verhalen uitwerken, maar een selectie vormde de basis voor radio-uitzendingen. Andere tips en thema’s werden gedeeld met regionale omroepen, zoals Omroep Tilburg en Omroep Brabant, zodat de verhalen lokaal verder onderzocht kunnen worden. Zowel de uitzendingen van Spraakmakers als die van Pointer zijn terug te luisteren via de pop-up bus-pagina.
Heerlen – Ziekenhuiszorgen en vastgelopen mijnwaterschade
De eerste halte van de pop-up bus was het Pancratiusplein in Heerlen. Daar stond de lokale discussie centraal over de mogelijke sluiting van drie afdelingen van het Zuyderland ziekenhuis, waaronder de Spoedeisende Hulp. Voor veel inwoners is het ziekenhuis meer dan een zorginstelling; het is een levenslijn. Spraakmakers maakte er een uitzending over, waarin een huisarts zijn zorgen deelt. Ook gezondheidseconoom Xander Koolman onderschrijft dat verder reizen door patiënten risico’s met zich meebrengt.
De Pointer-redactie greep de gelegenheid aan om een eerder onderzoek te actualiseren: de mijnwaterschade. In 2022 begon het team met verhalen van bewoners die schade ondervonden aan hun huizen door stijgend mijnwater. Drie jaar later blijkt er nog steeds geen structurele compensatieregeling. Alleen de meest urgente gevallen zijn aangepakt via het Calamiteitenfonds Mijn(water)schade. Minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) kondigde begin dit jaar een pilotloket aan, maar veel bewoners voelen zich niet gehoord. “We wachten al jaren op erkenning,” vertelt een inwoner. “Het water stijgt, maar de aandacht zakt weg.”
Arnhem – Onzekerheid over opvang van minderjarige asielzoekers
In Arnhem draaide alles om de opvang van asielzoekers, en dan vooral om minderjarigen zonder begeleiding. Inwoners uitten hun zorgen over herplaatsingen en gebrekkige begeleiding. Tegelijkertijd wezen hulporganisaties op het tekort aan geschikte opvangplekken.
Frank Candel, voorzitter van de raad van bestuur van VluchtelingenWerk Nederland, was te gast in de studio. Hij benadrukte dat er meer landelijke coördinatie nodig is, maar ook begrip tussen gemeenten en inwoners. “We moeten niet alleen praten over aantallen, maar over mensen,” aldus Candel.
Leeuwarden – Leven met schulden én straaljagerlawaai
De pop-up bus trok vervolgens naar Leeuwarden, waar twee dossiers spelen.
Ten eerste: armoede en schuldenproblematiek. Inwoners van de Friese hoofdstad leven vaker dan gemiddeld van een minimuminkomen of kampen met langdurige schulden. Tamara Madern, lector schuldpreventie en vroegsignalering aan de Hogeschool Utrecht, vertelde in de uitzending dat er nog altijd veel drempels zijn om hulp te vragen.
Daarnaast klonk in Leeuwarden letterlijk het lawaai van de luchtmacht. Omwonenden van de militaire vliegbasis zijn bezorgd over uitbreidingsplannen die mogelijk leiden tot meer – en luidere – straaljageroefeningen. Met de nieuwe Wet op de defensiegereedheid krijgt Defensie namelijk meer ruimte om te oefenen. Bewoners vrezen een toename van nachtvluchten en geluidsoverlast, en zelfs de militaire vakbond AFMP waarschuwt dat de veiligheid van personeel in het geding kan komen.
Vlissingen – Leven in de schaduw van kerncentrales
In Vlissingen ging het over een onderwerp dat letterlijk energie losmaakt: de mogelijke bouw van twee nieuwe kerncentrales in de omgeving van Borssele. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei onderzoekt momenteel de plannen; in 2027 moet een besluit volgen.
Verslaggever Thomas Schuurman sprak met Leo de Visser, voorzitter van de dorpsraad van Ritthem. Daar heerst verdeeldheid: sommigen zien werkgelegenheid, anderen vooral risico’s. In de studio reageerde professor Behnam Taebi (TU Delft), gespecialiseerd in energie- en klimaatethiek.
Tilburg – Huisvesting voor arbeidsmigranten en internationale studenten
De bus reed daarna verder naar Tilburg, waar twee woonvraagstukken speelden.
Ten eerste: arbeidsmigranten die op straat belanden. Wie als arbeidsmigrant zijn baan verliest, verliest vaak ook zijn woning. De gemeente bouwt ondertussen zogeheten migrantenhotels, maar de Tweede Kamer wil liever spreiding over de stad. De vraag is: hoe waarborg je tegelijk opvang én leefbaarheid?
Ten tweede is er een nijpend tekort aan studentenwoningen. Tilburg telt ruim 30.000 studenten, maar niet iedereen die uit huis wil vindt ook een kamer. Sommige studentenhuizen weigeren internationale studenten, waardoor vooral nieuwkomers tussen wal en schip vallen. Verslaggever Thomas Schuurman sprak met Demi Versteeg van studentenvakbond FUST; in de studio schoof Jolan de Bie, directeur van kenniscentrum Kences, aan.
Texel – Wonen op een eiland met beperkte ruimte
De laatste halte was Texel. Ook hier heerst woningnood, maar het vraagstuk kent een eigen dynamiek: ruimte is schaars, natuur kostbaar en het evenwicht tussen toerisme en lokaal leven is fragiel.
Bewoners benadrukten dat “bouwen, bouwen, bouwen” geen oplossing is als er geen oog is voor leefbaarheid en gemeenschapsgevoel. Nieuwe woningen moeten vooral ten goede komen aan eilanders, niet aan recreanten of tweede-huiseigenaren. “We willen niet alleen huizen, maar buren”, aldus een deelnemer.
Van regionale zorgen naar landelijke aandacht
Met de pop-up bus brachten Pointer en Spraakmakers verhalen van inwoners rechtstreeks naar het landelijke podium. De belangrijkste thema’s worden voorgelegd aan landelijke politici in de Spraakmakers pop-up uitzendingen op 27 en 28 oktober, live te horen op NPO Radio 1 van 9:30 tot 11:30 uur.
Luister mee en ontdek wat politiek Den Haag écht moet weten over Nederland.
