Tuinderij de Wilde Peen in Ede draait als een tierelier. Maar ondanks het succes moet Maria van Maanen (49) hoogstwaarschijnlijk aan het eind van dit jaar weer op zoek naar een nieuwe plek om haar groenten te telen. Dan loopt het pachtcontract af: “De aarde die we nodig hebben voor voedsel is een beleggingsobject geworden.”
Het is een zonnige woensdagmorgen bij Tuinderij de Wilde Peen. Plukjes mensen scharrelen langs rijen ingezaaide groenten. Op de plekken waar witte vlaggetjes uit de grond steken, houden de bezoekers halt. “Elke week krijgen onze deelnemers een bericht met wat er klaar is om geoogst te worden, daar zetten we dan vlaggetjes bij”, legt Maria van Maanen uit.
Mensen denken altijd dat wij subsidies nodig hebben. Nou, dat is niet waar.
Samen met haar compagnon runt ze al 7 jaar de agro-ecologische tuinderij. “Deze boerenkool zou een gewone teler nu wegdoen”, vertelt Maria terwijl ze een stuk boerenkool door haar vingers laat glijden. “Maar wij laten hem staan, hier komen straks bloemen uit en die kan je ook weer eten. Misschien zie je ze over een paar jaar wel in de supermarkt liggen. Net zoals die bimi’s. Dat is eigenlijk gewoon een uitgelopen broccoli. Die hebben wij al jaren.”
Steeds weer opnieuw beginnen
Op de Wilde Peen gaan landbouw en natuur hand in hand: “We hebben ongeveer een hectare grond waarop wij groenten telen. Mensen die meedoen mogen het hele jaar door oogsten. Zo maken we samen een voedselsysteem mogelijk: bij tegenslagen worden de kosten gedeeld en bij voorspoed profiteert iedereen ervan.” Het gaat financieel dan ook goed met de tuinderij: “Mensen denken altijd dat wij subsidies nodig hebben. Nou, dat is niet waar. Het is gewoon een bedrijfsvoering die werkt.”
Ondanks het succes is de toekomst van de Wilde Peen onzeker: “Zoals het er nu uitziet loopt aan het eind van dit jaar ons pachtcontract af. Dan moeten we weer op zoek naar een nieuwe plek. De boer van wie wij grond pachten wil het waarschijnlijk weer zelf gaan gebruiken. Dat neem ik hem verder niet kwalijk, de voortdurende onzekerheid is vooral een gevolg van de huidige pachtwetgeving.”
Boer zoekt grond
Sinds de liberalisering van de pachtmarkt in 2007 worden er bijna alleen nog maar kortlopende pachtcontracten uitgegeven. En dat is slecht nieuws voor biologische boeren, want het duurt vaak even voordat zij profiteren van hun duurzame bedrijfsvoering: “Wij mochten deze grond vijf jaar pachten. Dat is nog relatief lang, want de meeste grond is voor één jaar beschikbaar. Dat is echt problematisch. Dit jaar zie ik voor het eerst dat de bodem weer tot leven komt. Er zitten weer veel wormen in de grond, de grondt wiedt makkelijker en levert ook meer oogst op. Daar hebben we vijf jaar over gedaan, maar kunnen we nu niet van profiteren. Als we straks verhuizen, beginnen we weer helemaal opnieuw.”
De overheid is blijkbaar niet bij machte om dat te faciliteren. Terwijl ze daar veel baat bij hebben.
Daarom is Maria met alle aangesloten oogsters een zoektocht gestart om grond te kopen, maar ook dat gaat niet makkelijk: “We zitten midden in een mestcrisis. Boeren mogen niet meer mest produceren dan ze op hun land kwijt kunnen. Veel boeren zijn dan ook op zoek naar land om mest op uit te rijden. Daar hebben ze heel veel geld voor over, want mest afvoeren is heel duur. Als ecologische boeren kunnen wij daar niet tegenop bieden.”
Vlinders op de venkel
“Er zijn veel mensen die iets soortgelijks willen opzetten. Die beweging van ‘toekomstboeren’ is heel sterk. Maar bijna niemand heeft langdurige toegang tot grond. Daar maak ik me echt druk over”, verzucht Maria. "De overheid is blijkbaar niet bij machte om dat te faciliteren. Terwijl ze daar veel baat bij hebben. Agro-ecologische boeren zoals wij zijn een cadeautje. De overheid wil graag naar een circulaire landbouw, en wij doen dat al.” Maria vervolgt: “De aarde waar we ons voedsel van willen telen is nu een beleggingsobject geworden. Dat je het steeds voor één jaar mag verpachten moet veranderen, anders is ons soort landbouw onmogelijk.”
Met pijn in het hart neemt Maria waarschijnlijk over enkele maanden afscheid van het stukje grond dat ze met liefde heeft verzorgd. Een nieuwe plek heeft ze nog niet gevonden. “De boer heeft het nodig voor zijn koeien en schapen, dus dan wordt het weer gewoon gras. Over een paar weken komen de vlinders weer naar onze venkel omdat we die het hele jaar laten bloeien. Dat is straks allemaal weg.”
Kijk naar de uitzending van Pointer (KRO-NCRV) over de gevolgen van ons pachtbeleid op zondag 6 april om 22:10 op NPO2.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
