Een attractie die helemaal in het teken staat van food? Als het aan de gemeente Ede ligt prijkt er vanaf 2024 een World Food Center Experience (WFCE) pal naast station Ede-Wageningen. Of het een mislukt prestigeproject van de gemeente Ede wordt of juist een unieke kans om de regio op de kaart te zetten, ligt er maar net aan wie je het vraagt. Van de grond komt het project in ieder geval nog niet, nu de Raad van State het bestemmingsplan voor het project heeft vernietigd.
Idee al in 2011 op tafel
Al in 2011 werpt Therus Gieling uit Ede het idee op voor een World Food Center waar meerdere steden zich voor kunnen inschrijven. Rotterdam en Amsterdam dingen ook mee , maar Ede komt met haar pitch als winnaar uit de bus. Provincie Gelderland reserveert € 17 miljoen voor het project, het Rijk € 5 miljoen. Gemeente Ede legt zelf € 6 miljoen in en geeft daarnaast een lening uit van €22 miljoen voor de ontwikkeling van het project. Verder moeten investeringen van bedrijven het voedselattractiepark mogelijk maken. Het totale kostenplaatje wordt geschat op € 60 miljoen euro.
Investeringen zijn het waard, zegt gemeente
De flinke investeringen zijn het project zeker waard, stelt gemeente Ede. De schatting is dat 330.000 bezoekers per jaar de Experience gaan bezoeken. Een second opinion stelt de verwachting bij naar 295.000 bezoekers, maar ook dat zou voldoende moeten zijn om de WFCE tot een succes te maken. Ter vergelijking: het WFCE trekt dan jaarlijks ongeveer evenveel bezoekers als museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam.
Ede is een van de acht gemeenten in de Gelderse Vallei die samen de Regio Foodvalley vormen.Met onder andere de Wageningen University & Research en grote bedrijven als FrieslandCampina en De Heus Voeders streeft de Foodvalley ernaar om in het zeer landbouwgerichte gebied koploper te zijn op het gebied van voedselinnovatie en -duurzaamheid. Het World Food Center en de bijbehorende Experience moeten het centrum worden voor deze samenwerking tussen de overheid, bedrijven en kennisinstituten.
Milieubeweging gooit roet in eten
Toch gaat de bouw van het prestigieuze project voorlopig niet door. Stichting Milieuwerkgroep Ede (SME) startte een rechtszaak tegen de gemeente omdat de milieuschade die het WFCE zou veroorzaken niet goed onderzocht zou zijn. De Raad van State gaf de milieuwerkgroep gelijk en vernietigde in december het bestemmingsplan voor het WFCE. Gemeente Ede moet nu terug naar de tekentafel. De komende maanden onderzoekt Ede hoe de ontwikkeling van het WFCE nu vorm moet krijgen. Kan het plan überhaupt nog doorgaan, zo ja: in welke vorm, of moet de gemeente wachten tot het stikstofprobleem minder speelt? Duidelijk is in ieder geval dat de uitspraak van de Raad van State het project flink vertraagt.
Maar er zijn meer tegengeluiden
Ook voordat Stichting Mileuwerkgroep Ede een rechtszaak aanspande, klonk er vanuit verschillende hoeken kritiek op het project. Zowel in de gemeente als in de provincie plaatsen verschillende politieke partijen al jaren vraagtekens bij de rentabiliteit van het project. Komen er echt zo veel mensen op een WFCE af, is het project door stijgende bouwkosten financieel nog wel haalbaar? Kortom: verdient de forse investering zichzelf terug? Erik Wesselius van lokale partij Mens en Milieu Ede is bang van niet. “Als de exploitatie tegen blijkt te vallen, gaat misschien de stichting (Stichting WFC, red.) failliet. Dat betekent dat de investeringen in het vastgoed niet terugbetaald kunnen worden. En dan zit Ede met een probleem”, stelt hij.
De stekker uit het project of niet?
De stekker uit het project trekken, is één van de scenario’s die verantwoordelijk wethouder Leon Meijer (CU) heeft geschetst na de uitspraak van de Raad van State. Maar als het aan Meijer zelf ligt, gaat het project gewoon door. Hij ziet de uitspraak liever als een nieuwe uitdaging. Over het WFCE blijft hij onverminderd enthousiast. "Hier ga je het doen, je gaat het zien, je gaat het proeven. En dan interactief. Dan moet je denken aan virtual reality met schermen. Er is een Californische ontwerper bij betrokken die voor Disney heeft gewerkt, en die elke keer tegen mij zegt: ‘Leon, het moet wel fun zijn’.” In welke vorm deze voedselattractie uiteindelijk een fun experience zal worden, probeert de gemeente voor de zomer uit te kristalliseren.
Reportage
Pointer ging met wethouder Leon Meijer naar de locatie waar het WFCE uit de grond moet verrijzen en sprak met Erik Wesselius over zijn kritiek op het project. Gerwin Peelen van Omroep Gelderland legt daarnaast uit hoe provincie Gelderland omgaat met het Edese prestigeproject en in hoeverre daar nog vertrouwen is in het WFCE.
Pointer Regio: Heeft Ede nog trek in een voedselpretpark?
Deze publicatie komt voort uit een samenwerking tussen Pointer, Bureau Spotlight en Omroep Gelderland. De gehele maand februari werken zij samen in het kader van de Pointer pop-up redactie in Ede.
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
