Hoe ongezond is het om in de buurt van een luchthaven te wonen? Is het alleen maar vervelend? Of kan je er ook daadwerkelijk ziek van worden? En wat doet het met je als je ’s nachts regelmatig wakker ligt – zoals tipgever Judith Keessen – door overkomende vliegtuigen? We vragen het Winni Hofman, slaapdeskundige van de Universiteit van Amsterdam.
Kun je ziek worden door geluidsoverlast door vliegtuigen?
‘Op de lange duur kan je daar zeker zoveel gezondheidsproblemen van krijgen dat het eraan bijdraagt dat je ziek wordt.’
Wat voor gezondheidsproblemen?
‘Ik heb het nu over geluidsoverlast bij slapen, want ik ben slaapdeskundige. Dus daar let ik vooral op. Als je slaap maar voldoende verstoord wordt dan heb je een slaaptekort, dat bouw je op. En als dat lang genoeg gebeurt, dan kan dat van alles veroorzaken. Meer kans op problemen met hart en -vaten, meer kans op overgewicht. En er is ook een relatie met suikerziekte. En we weten ook dat psychische problemen veroorzaakt kunnen worden door langdurig slaaptekort.’
En dat kan veroorzaakt worden door geluidsoverlast van vliegtuigen?
‘Ja, als het maar voldoende geluidsniveau is dan kan dat leiden tot ontwaken of op zijn minst verstoringen van slaap, zodat je van wat diepere slaap omhoog gaat naar wat lichtere slaap. En juist die diepere slaap is juist het soort slaap die voor ons het gevoel geeft dat je uitgerust bent.
Wat we uit onderzoek ook heel zeker weten is dat bijvoorbeeld je hart altijd zal blijven reageren op geluidspieken. Ook al woon je al 10 jaar in een lawaaierige omgeving dan zal dat hart nog steeds doorgaan met reageren. En wat dat op den duur voor gevolg heeft, daar kan je alleen over speculeren.’
Wat bedoelt u daarmee?
‘Dat de kans er toch wel is dat er schade ontstaat aan hart en -vaten. Je moet onderscheid maken tussen twee dingen. Allereerst het fysiologische, de reacties die in ons lichaam plaatsvinden. Dat meet je bijvoorbeeld aan hersengolven of verstoring van ademhaling of de hartslag. Maar je kan ook meten wat iemand ervan vindt. Dat noemen wij subjectieve metingen. Het oordeel en de hinder. En daar zit nog wel eens wat verschil tussen.’
Dus als ik u goed begrijp dan zegt u, je kan je er wel op instellen maar bepaalde zaken, wat het doet met je hart, dat kan je niet overzien?
‘Nee, dat kan je niet overzien.’
Maar veel huizen rond Schiphol zijn toch goed geïsoleerd. Lost dat het probleem niet op?
‘Als je huis goed geïsoleerd is, je je instelt op het geluid en je doet oordoppen in, dan heb je de kans dat je iets minder verstoord bent. Maar toch, dat is op de lange duur niet vol te houden. Want wat doe je in de zomer? Wat doe je dan met die dubbele beglazing? Dan doe je een raam open en weg is de geluidsisolatie. Dan kan je dus kiezen. Of een warm huis waardoor je niet kan slapen. Of dat het geluid alsnog binnendringt. Het is niet zwart-wit dat als je je huis isoleert dat dan alle problemen zijn opgelost. En dat is wel wat vaak gezegd wordt.’
