Sinds het gifschandaal in Lekkerkerk van 1984, waarbij een hele woonwijk in de problemen kwam door de ernstig vervuilde ondergrond, lijken we onze bodem wat beter te beschermen tegen nieuwe vervuiling. Maar hoe zit het met de verontreiniging die er toen al was? Wie ruimt dat op? We zoeken mensen die hiermee in de problemen zijn gekomen.
Na een tip van Marko de Vries over een voormalig schietterrein dat hij aankocht om er met kinderen te gaan sporten, en dat na aankoop ernstig verontreinigd bleek te zijn, spitten we wat in de cijfers over de vervuiling van onze bodem. Hoe vervuild is de Nederlandse grond eigenlijk? Komen dit soort situaties vaker voor?
250.000 plekken mogelijk ernstig vervuild
250.000 locaties in Nederland zijn mogelijk ernstig vervuild, zo lezen bij het Compendium voor de Leefomgeving, een website met feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en Wageningen University & Research (Wageningen UR). De laatste inventarisatie is gedaan in 2014. Op 1581 locaties bleken de risico’s zo ernstig te zijn dat er met spoed schoongemaakt moet worden. Hier vind je een kaart van de spoedlocaties door heel Nederland. Inmiddels is het Rijkswaterstaat die deze locaties in de gaten houdt. In hun laatste rapportage van 2018 schrijven zij dat de schoonmaak van 700 locaties in uitvoering is en hier op 210 locaties nog mee gestart moet worden.
En wat is er dan aan de hand op die locaties? ‘Mogelijk ernstig vervuild’ klinkt best serieus en een ‘spoedlocatie’ al helemaal. Milieu Centraal, de organisatie die onafhankelijke en betrouwbare informatie verstrekt over duurzaam leven, geeft aan dat we het hebben over vervuiling van bijvoorbeeld chemische wasserijen, benzinestations, garages of gasfabrieken. Ook kan het landbouwgrond zijn waar eerder gevaarlijke bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt die inmiddels verboden zijn. En er zijn natuurlijk de stortplaatsen waar giftige afvalstoffen zijn gedumpt. Op de spoedlocaties zijn de risico's voor de gezondheid van mensen, de natuur en het grondwater zo groot dat deze met spoed moesten worden aangepakt. Voor 2021 moeten al deze locaties aan de beurt zijn geweest.
Wonen op vervuilde grond leidt waarschijnlijk niet tot gezondheidsschade
Is het gevaarlijk voor mensen om op vervuilde grond te wonen of te wandelen? “In het algemeen leidt wonen op vervuilde grond in Nederland hoogstwaarschijnlijk zelden tot gezondheidsschade,” schrijft Milieu Centraal. Daarvoor zou de blootstelling te gering zijn.
De problemen met vervuilde grond lijken meer op het financiële vlak te liggen en ontstaan vooral als iemand de grond gaat opengraven, of er iets anders op gaat doen dan eerder het geval was. Dan moet er vaak gesaneerd worden en dat is duur, zoals ook Marko de Vries ondervindt.
Oproep
We komen graag in contact met mensen die (financiële) problemen hebben gekregen met vervuilde grond. Woon jij op verontreinigde grond en heb je er last van, of moet je het schoonmaken terwijl jij het niet vervuild hebt? Laat het ons weten!
