Is gezond eten alleen voor mensen met een dikke portemonnee? Of kan je ook met een klein budget iedere dag een gezonde maaltijd op tafel zetten? Chris Koenen is ervaringsdeskundige.
Chris had jarenlang schulden en moest rondkomen met weinig geld. Al 40 jaar woont ze in de Bloemenbuurt, een ‘aandachtswijk’ in Amsterdam-Noord. Ik ga, voor ons onderzoek VET!, samen met haar boodschappen doen. Wat zijn haar tips om gezond te eten met weinig geld?
“Vaak ga ik pas aan het einde van de dag naar de supermarkt”, vertelt Chris als we onderweg zijn om de boodschappen te doen. “Ik koop dan voor 5 euro een ‘good-to-go-tasje’.” Chris legt uit dat bij de Deen, de Jumbo en de Plus groenten en fruit die niet meer te verkopen zijn, samen met andere producten die tegen de houdbaarheidsdatum aan zitten, worden verkocht in zo’n tasje. Chris: “Ik weet nooit wat erin zit, maar soms word ik blij verrast. Dan heb ik een paar kiwi’s of een avocado.”
Maandbudget van 300 euro
Ondertussen lopen we door de supermarkt en laat Chris zien wat ze wel en niet zou kunnen kopen met een budget van 300 euro per maand. We bezoeken eerst de groente- en fruitafdeling. “Ik ben gek op avocado’s, maar die zijn echt veel te duur. Als je een heel gezin moet voeden, dan is een avocado voor één euro veel te duur en veel te weinig. Een bloemkool in de reclame of een zak met paprika’s is dan veel goedkoper en je krijgt meer.”
Ik heb direct in de gaten dat Chris een neusje heeft voor de aanbiedingen en ze weet inmiddels veel over gezond eten. Dat is niet altijd zo geweest. De goedlachse Amsterdamse heeft een zwaar leven achter de rug. “Veel verdriet, een slecht huwelijk. Ik at vaak pas laat in de avond. Witbrood dat ik door een pan met jus haalde. Ik was een emotie-eter.”
De tekst gaat door onder dit blok.
Een aantal jaar geleden gooit ze haar leven om. Ze is veel te zwaar, kampt met te hoog cholesterol en diabetes. Chris: “Ik wist, als ik nu niets doe, dan ben ik over een paar jaar de pijp uit. Ik besefte dat ik nog veel heb om voor te leven. Fijne kinderen, lieve kleinkinderen.”
Het roer gaat om. Maar dat valt niet mee. “Gezond eten is duur”, legt Chris uit. “Je hebt met een kleine beurs simpelweg veel minder keus.” Wat zijn haar tips om gezond te kunnen eten als je niet veel geld hebt en je voor een gezin met twee kinderen boodschappen moet doen?
Zak appels
Bij de Albert Heijn zijn de appeltjes in de bonus, een kilo voor 2,49 euro. Chris: ”Hier zitten acht appels in. Stel, je hebt twee kinderen en die wil je graag fruit meegeven naar school. Dan is deze zak voor een week. Het probleem is dat veel gezinnen in de Bloemenbuurt leven met een budget van 10 tot 15 euro voor de boodschappen per dag. Dan kan je echt geen zak appels kopen. En de rest van het fruit is simpelweg te duur.”
Wat voor beleg op brood kan je kopen voor de kinderen om mee naar school te nemen? Chris staat stil voor de vitrine met vleeswaren. “Kijk, kipfilet is echt veel te duur, maar leverworst kan wel. Dan heb je een halve worst voor 80 cent. Alleen jammer dat dit weer enorm vet is.” Chris wordt wel enthousiast van pindakaas. Vooral de voordeelverpakking van een kilo voor 4 euro. “Kijk, daar kan je wel wat boterhammen voor smeren.”
Gezond eten is duurder
Naast de pindakaas staan de potjes jam. Hier wil Chris graag iets over kwijt. “De jam met 40 procent minder suiker is 1,75 euro. De jam met veel suiker is 0,98 cent. Dus hier is het niet mogelijk om een gezondere keuze te maken met een klein budget.”
Als we bijna bij de kassa zijn, komen we langs de koelvitrine. Chris: “Van de diepvriesgroenten word ik altijd heel erg blij. Voor 75 cent heb je een doos sperziebonen.” Naast de diepgevroren worteltjes en doperwten ligt een heel ander product: de diepvriespizza’s. Twee voor 4 euro. ‘Veel voor weinig’, staat er op het reclamebord. Chris: “Tja, en dan heb je dus voor 4 euro je kinderen te eten gegeven. En vaak eten kinderen dit natuurlijk nog veel liever dan de sperziebonen.”
Makkelijke en goedkope boodschappen
Is het onderaan de streep mogelijk om met een klein budget voor een gezin gezond eten te kopen? Chris: “Het is mogelijk, maar ik loop wel alle supermarkten af op de aanbiedingen. Niet iedereen heeft hier tijd voor. Ik begrijp dat de keuze voor makkelijk en goedkoop dan ook snel is gemaakt.”
Vlakbij de kassa loopt Chris tegen een rek aan met koekjes. Het zijn voorverpakte chocoladekoekjes, twee pakken voor 3 euro. Chris: “Dit kan je de kinderen dan als tussendoortje mee naar school geven. Het is net iets duurder dan de zak met appels, maar je kan er wel 2 weken mee doen. Helaas is het verre van gezond.”