‘Het begint om 4 uur ’s nachts. Dan gaan de internationale vrachtwagens rijden. Ze komen met een bloedgang de straat in gekacheld over die slechte weg’, vertelt Winfried Kramer, voorzitter van de Maastrichtse actiegroep Tongerseweg Veilig. ‘Een vrachtwagenverbod is ons hoofddoel.’
De Tongerseweg is een rechte, doorgaande weg met lintbebouwing en voert naar het centrum van Maastricht. Een paar honderd meter de andere kant op ligt de grens van België. Winfried voert met andere bewoners al zo’n 25 jaar actie tegen het lawaai van het vrachtverkeer en de slechte staat van de oude rijksweg.
‘Het rammelt en het knettert. Het maakt gewoon enorme herrie. Dat kun je mensen eigenlijk niet aandoen. Die vrachtwagens rijden 4 meter van onze gevel hè?!’ Winfried vertelt het recht voor z’n raap. ‘Wij lopen op dit moment over een vrachtwagenverbod te procederen tegen de gemeente’, vertelt Marianne den Broeder, secretaris van de actiegroep en het brein op bestuurlijk en juridisch vlak. We spreken beiden voor ons onderzoek Geluidsoverlast.
Kinderkopjes
‘Het grootste probleem nu zijn de internationale transporten,’ zegt Winfried. Die grote vrachtwagens met die enorme karren erachter die hier met 50, 60, 70 km door de straat denderen.’ De slechte conditie van de weg maakt de geluidshinder nog erger. ‘Het is een weg uit de tijd van Napoleon, gemaakt met kinderkopjes, van die Maaskeien. De Tongerseweg is de afgelopen 25 jaar meerdere keren opgelapt. ‘Men heeft er ijverig meerdere lagen asfalt overheen gegooid.’
En daar hebben volgens Winfried honderden bewoners last van. ‘De weg is van zo’n slechte kwaliteit. Als je daar 40 ton overheen laat rijden, dan geeft dat heel veel trillingen en heel veel herrie.’ Na lang aandringen van bewoners heeft de gemeente een onderzoek gedaan in 2017. ’Toen pas was de politiek ervan overtuigd dat er echt wat aan de hand is. De weg bleek zo slecht dat de trillingen totaal niet worden geabsorbeerd.’
Marianne: ‘Nadat bleek dat de trillingen meetbaar zijn en de funderingen van de weg heel slecht zijn, heeft de gemeente gezegd dat er een nieuw onderzoek moet komen. Ze gaan een reconstructie van de weg doen, maar de voorbereidingen moeten nog helemaal beginnen. Die aanbesteding gaat dit jaar de deur niet meer uit, hoor! En de wethouder heeft ons intussen alweer verteld dat het niet zeker is dat al het gereserveerde geld er nog is.’
Sluiproute
Veel vertrouwen in verbetering van de situatie is er niet. In ieder geval niet zolang er vrachtwagens mogen blijven rijden. Winfried: ‘Na heel veel gedoe hebben ze (in het verleden, red,) wat vluchtheuveltjes gemaakt, meer zebrapaden en de snelheid is toen aangepast 70 naar 50. Maar veel heeft dat niet geholpen.’
‘De politiek heeft ons altijd een worst voor gehouden. Zij zeiden: “Als de A2 klaar is, dan zal hier naar grote waarschijnlijkheid minder vrachtverkeer komen”. Nu is de tunnel daar open, maar de intensiteit is alleen maar toegenomen omdat men een afsteek kan maken via de Tongerseweg.’ Daar komt bij dat België in 2016 kilometerheffing voor vrachtwagens invoerde. ‘Dat maakte het nog erger, want daardoor worden die transportondernemingen gedwongen om de goedkoopste (tolvrije) route te nemen. Wat we zien is juist meer sluipverkeer, met name de internationale transporten, de 40-tonners,’ bevestigt Marianne.
Geluidssanering woningen
De woningen op de Tongerseweg staan al decennialang op de nominatie voor sanering, een rijkssubsidieregeling die in 1986 in het leven werd geroepen om woningen te isoleren tegen bovenmatig verkeerslawaai. Maar al die tijd is er niets aan de woningen gedaan. Marianne: ‘Onze straat staat op de saneringslijst sinds 1986 en is dit jaar eindelijk aan de beurt. Maar we hebben niet de indruk dat het erg opschiet. De gemeente had ons zeker 15 jaar ellende kunnen besparen als ze eerder een beroep op die regeling hadden gedaan.’
Saneringsprogramma
Het Saneringsprogramma Verkeerslawaai bevat woningen die in het kader van een subsidieregeling voor geluidshinder in 1986 op een lijst zijn geplaatst. Gemeenten hebben een kleine 600.000 woningen aangemeld in buurten waar de geluidsnormen voor verkeerslawaai werden overschreden. Op kosten van het Rijk zouden deze woningen worden aangepakt, bijvoorbeeld door betere gevelisolatie aan te brengen en/of dubbel glas. De uitvoering daarvan werd in de jaren daarna echter geplaagd door ernstige vertragingen en geldgebrek. In 2015 berekende het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat zo’n 270.000 woningen nog altijd wachten op sanering.
Overigens is het nog de vraag of de sanering van alle woningen op die saneringslijst ook doorgaat. Onder de nieuwe Omgevingswet wordt voorgesteld om de ‘saneringsdrempel’ te verhogen. In plaats van bij 65 decibel wordt dan pas bij 70 decibel subsidie verstrekt. Bewoners die al 30 jaar wachten op geluiddempende maatregelen dreigen hierdoor van de lijst te verdwijnen. Marianne: ‘Toen ik dat las op jullie website heb ik meteen de ambtenaar gebeld, maar die zei dat het in ons geval wel doorgaat, omdat het al is aangevraagd in Den Haag.’
Rekenprogramma geluid: ‘geen eerlijke methode’
Winfried heeft zelf metingen in zijn woning gedaan met professionele geluidsapparatuur. ‘Ik heb pieken van 90 dB tot aan de gevel. Dat is heel veel geluid. Vergelijk het met een televisie die keihard staat.’ De gemeente stelt geluidsoverlast alleen niet vast met geluidsmetingen, maar aan de hand van een rekenmethode die uit gaat van gemiddelden. Marianne: ‘Dat is één van de problemen van geluidshinder, dat wordt allemaal berekend in plaats van dat het gemeten wordt.’
‘Ze komen niet met een metertje langs voor de geluidsbelasting van de gevel. Ze nemen uit de administratie de verkeerstellingen, laten daar een rekensom op los en berekenen zo de geluidsbelasting. Wat mijlenver af kan liggen van wat in werkelijkheid de overlast is. Zit je ernaast met de verkeerstellingen, dan klopt die berekening ook van geen meter.’
Wij zullen nog contact opnemen met de gemeente Maastricht voor een reactie.
