Twitter heeft 90 Nederlandse accounts verwijderd die zich met de samenzweringstheorieën van QAnon affiliëren. Deze personen hebben in de afgelopen twee maanden misinformatie en complottheorieën verspreid over de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. De verwijderde QAnon-accounts maken deel uit van 476 trollen die Pointer vorige week identificeerde. Dat heeft Twitter aan Pointer bevestigd.
Mogelijk heeft Twitter nog meer QAnon-accounts verwijderd. Van deze 90 Nederlandse accounts weten we het zeker, omdat ze uit het dashboard zijn verdwenen en we van elk account een screenshot hebben gemaakt. Het social mediabedrijf voert sinds kort een streng beleid ten aanzien van deze complotdenkers.
Het grootste verwijderde account @DutchQPatriot had 5.609 volgers in totaal. Hoewel we niet weten hoeveel overlap er tussen de accounts zit, zijn de verwijderde 90 QAnon-accounts goed voor 94.569 volgers in totaal.
Wat is QAnon?
De 90 accounts uit ons onderzoek geven in hun profiel aan dat ze in de complottheorieën van QAnon geloven. Dat maken ze duidelijk via hashtags in hun biografie en symbolen in hun profielfoto’s. Daarnaast verspreiden ze de meest wilde complottheorieën. Zo zou Donald Trump een geheime strijd tegen pedofilie en satanisch misbruik voeren, en zou Joe Biden seks met minderjarigen hebben.
Deze claims worden via een anoniem persoon – een zelf verkondigde hooggeplaatste Amerikaanse overheidsambtenaar genaamd Q – online geplaatst in zogeheten Q-drops. Q is begonnen op het online forum 4chan, en heeft daarna een tijdlang op het extreemrechtse en inmiddels verwijderde forum 8chan gepost. Deze cryptische posts worden door aanhangers van QAnon gesmeed tot complotten. Dat leidt vaak tot antisemitische en racistische verhalen, waarin een geheime elite van Joodse, zwarte of pedofiele wereldleiders de macht in handen probeert te houden.
Vlak voor de Amerikaanse verkiezingen hebben Facebook, Youtube en Twitter al veel QAnon-accounts verwijderd, omdat de sociale media strenger optreden tegen misinformatie. Zo zijn de Nederlandse Youtube-accounts van onder meer QAnon-aanhanger Janet Ossebaard, de naar Ierland gevluchte complotdenker Micha Kat en rapper Lange Frans verwijderd.
"De Twitter-regels zijn er om ervoor te zorgen dat mensen vrij en veilig kunnen deelnemen aan het publieke debat", aldus een Twitter-woordvoerder in reactie op vragen van Pointer. "In sommige gevallen identificeren we groepen, bewegingen of campagnes die betrokken zijn bij gecoördineerde activiteiten die leiden tot schade op en buiten Twitter." In het geval van QAnon betekent dat dat zulke accounts worden verwijderd zodra Twitter ze tegenkomt.
'Erg verontrustend'
De complottheorieën die nu veel op social media rondgaan zijn de laatste jaren nadrukkelijk verweven geraakt met de politieke koers van de Republikeinse partij, geleid door president Trump. Dat zegt Craig Silverman, de mediajournalist van de Amerikaanse nieuwssite Buzzfeed News en kritisch volger van misinformatie in de Verenigde Staten. Hij noemt de onbewezen samenzweringstheorieën van president Trump ‘erg verontrustend’ voor de Amerikaanse democratie.
"De Republikeinse Partij sluit zich onder leiding van Trump helaas steeds vaker aan bij complottheorieën", aldus Silverman. "Dat heeft, denk ik, de Amerikaanse politiek behoorlijk geïnfecteerd. Eén van de meest prominente voorbeelden van digitale samenzweringen of alternatieve werkelijkheden waar we in de echte wereld mee te maken krijgen, is dat op dit moment in de huidige Amerikaanse verkiezingen tientallen politici, verkiesbaar voor het Congres, hun publieke steun hebben uitgesproken voor de QAnon-samenzweringstheorie."
Het trollendashboard
Pointer heeft de afgelopen twee maanden onderzocht welke Twitter-accounts tweeten over de presidentsverkiezing én misinformatie plaatsen. Vorige week hebben we 476 van deze trollen geïdentificeerd. In de aanloop naar de verkiezingen worden deze trollen steeds actiever. Ze tweeten onder meer over de debatten, maar meestal leiden de gesprekken tot complottheorieën.
De trollen zijn vaak anoniem, en verhullen hun identiteit door anonieme profielfoto’s en geen echte naam te gebruiken. Enkele accounts gebruiken hun echte identiteit, maar dat zijn uitzonderingen. Ze plaatsen ook geen persoonlijke informatie. Meestal tweeten ze enkel links naar complottheorieën, of mengen ze zich in gesprekken om tegenstanders te intimideren.
De berichten zijn vaak provocerend. De trollen beschuldigen ministers, journalisten en hooggeplaatste personen zoal Bill Gates en George Soros zonder enig bewijs van de meest gruwelijke misdrijven, zoals moord of kindermisbruik. Daarnaast publiceren ze links naar notoire websites met veel misinformatie, zoals NineForNews, CommonSenseTV en Bitchute.
Wat opvalt, is dat de complottheorieën niet enkel over de Amerikaanse verkiezingen gaan, maar ook vaak over het coronavirus. En hoewel veel profielen zich niet direct met QAnon affiliëren, verspreiden ze wel veel QAnon-complotten.
Illustraties door Wendy van der Waal en Jesse Ros
