Afgelopen zomer kreeg immunoloog Helen Leavis een patiënt binnen die duidelijk in levensgevaar was. “Hij kwam uit Polen, was voor in de twintig en werkte hier in een slachterij. Die man was doodziek. Zijn immuunsysteem was op hol geslagen en zonder behandeling zou hij zeker sterven.”
Het team schiet in actie, maar verder staat de man er alleen voor. Vanwege zijn ziekte heeft het uitzendbureau waarvoor hij werkte per direct zijn arbeidsovereenkomst stopgezet. En met het wegvallen van zijn arbeidsovereenkomst is de doodzieke man direct ook zijn huisvesting en zijn zorgverzekering verloren, want die zijn allemaal gekoppeld aan zijn arbeidscontract.

Nadat het leven van de man dagenlang aan een zijden draadje hangt, knapt hij door de intensieve behandeling langzaamaan weer op. Weken ligt hij op intensive care: zonder zorgverzekering en zonder perspectief. “Hij knapte wel op maar had vervolgens langdurige zorg nodig om te herstellen. We kunnen zo iemand niet zonder revalidatie wegsturen, maar geen enkel revalidatiecentrum neemt dat soort patiënten aan. We zaten in een impasse.”

Leavis, die de zorg voor de patiënt coördineerde, weet niet wat ze met de patiënt aanmoet. “Hij kon nergens heen. Dus hebben we met onze transferverpleegkundige en maatschappelijk werk van alles geprobeerd. We hebben ook een brief aan de gemeente geschreven met de vraag om mee te denken over een oplossing.”

Het uitzendbureau dat de man naar Nederland heeft gehaald, geeft niet thuis. Sinds de man ziek is geworden, voelen zij zich niet meer verantwoordelijk. Pas na wekenlang onderhandelen - de man ligt ondertussen nog steeds in het UMC Utrecht omdat hij nergens anders heen kan - draait de werkgever bij: “het ziekenhuis heeft er echt eindeloos achteraan gebeld voordat er een keer een belletje ging rinkelen dat deze man niet zomaar een beetje ziek was, maar levensbedreigend ziek. Toen heeft de werkgever uiteindelijk toch een onderkomen geregeld en de verzekering opnieuw betaald. Toen kon hij wel naar een revalidatiecentrum.”

Wake-up call

Voor Leavis is het een wake-up call: “Ik weet natuurlijk dat dit soort dingen gebeurt, maar nu gebeurde het op mijn afdeling. Deze man deed werk dat bijna niemand in Nederland wil doen. Je kunt niet zeggen: je moet voor ons het vuile werk opknappen en verder zoek je het maar uit hoe je het verder regelt als het mis gaat. Als maatschappij moeten we ervoor zorgen dat zij toegang hebben tot zorg. Dan kan je niet zeggen: ga maar terug naar Polen.”