Door een meningsverschil met het UWV over de oorzaak van haar beperkingen krijgt Feline (37) geen Wajong – een uitkering voor jongeren met een beperking. Inmiddels zit ze al bijna tien jaar in de bijstand, inclusief alle strenge regels: “Mijn vader had in het buitenland een ongeluk gehad, maar ik mocht niet bij hem blijven.”
De koelkastdeur van Feline hangt van boven tot beneden vol met gekleurde post-its, onderverdeeld in categorieën als “Medisch”, “Focus”, “Regel dingen” en “Administratie”: Dit zijn mijn geheugensteuntjes voor de dingen die ik nog moet doen. Dat helpt om overzicht te creëren. Ik vergeet nogal veel”, legt Feline uit.
Feline heeft onder andere een disharmonisch intelligentieprofiel. Dat betekent dat ze verbaal sterk is, maar dat haar geheugen en haar vermogen om taken uit te voeren minder goed werkt. Ook lijdt ze aan een chronisch vermoeidheidssyndroom en heeft ze last van slappe spieren. Daarom zit ze een groot deel van de dag in een trippelstoel: “Ik kan ongeveer twee straten lopen voordat ik veel pijn krijg. Zo kan ik mij zittend door het huis bewegen. Ook heb ik een elektrische loopfiets en een elektrische driewielfiets.”
Het Wajong-doolhof
Door haar beperkingen viel ze tien jaar geleden uit van haar studie Plantenwetenschappen: “Dat was heel leuk, maar het ging gewoon niet meer. Ik kreeg steeds meer concentratie- en geheugenproblemen en ook qua energie lukte het niet meer.” Feline doet een aanvraag bij het UWV voor een Wajong, maar door een meningsverschil over de oorzaak van haar beperkingen krijgt ze die niet.
Dat zit zo: om in aanmerking te komen voor een Wajong moet je voor je achttiende klachten hebben waardoor je op het moment van aanvraag, én in de toekomst niet kan werken. Maar als je tijdens je studie uitvalt – zoals bij Feline – dan moet er sprake zijn van een “nieuw ziektebeeld” om in aanmerking te komen voor een Wajong. Als je tijdens je studie uitvalt door dezelfde klachten die je al had toen je achttien was, krijg je dus geen Wajong.
Toen ze mijn uitkering hadden opgeschort, raakte ik helemaal in paniek.
Volgens het UWV komen de klachten van Feline door een vroeggeboorte, en is er dus geen sprake van een nieuw ziektebeeld. Maar volgens Feline moet er een nieuwe ziekteoorzaak zijn waardoor de klachten na haar achttiende verjaardag opeens zo zijn toegenomen dat ze niet meer kon studeren, en wordt ze nu gestraft voor het feit dat ze ondanks haar beperkingen heeft geprobeerd om op eigen benen te staan: “Dat is wel heel frustrerend, want op mijn achttiende had ik wel last van een aantal kleine dingetjes, maar kon ik wel gewoon nog veel dingen doen.”
Strenge bijstand
De juridische strijd met het UWV om alsnog een Wajong te krijgen duurt al bijna tien jaar, net zolang als Feline al in de bijstand zit: “Erg stressvol, er zijn heel veel dingen waar je over moet nadenken. Terwijl ik steeds bang ben dat ik iets vergeet. Op een gegeven moment deed ik een paar uur per week productiewerk, maar door alle prikkels hield ik dat niet lang vol. Dat had ik doorgegeven aan de gemeente, maar dat was niet bij de juiste mensen terechtgekomen. Toen hadden ze meteen mijn uitkering opgeschort en raakte ik helemaal in paniek. Uiteindelijk is dat wel weer goedgekomen, maar het was toch heel stressvol.”
Op een ander moment lag de vader van Feline in een ziekenhuis in Frankrijk door een ongeluk: “Volgens de bijstandsregels moet je het doorgeven als je naar het buitenland gaat. En daar zit ook een maximum aantal dagen aan. Dus toen kon ik hem wel even bezoeken, maar ik mocht niet blijven. Want een langer verblijf moest je twee weken van tevoren aanvragen. Dat was ook heel stressvol, want eigenlijk had ik daar gewoon willen blijven.”
Toekomstdromen
Om toch onder de mensen te komen werkt Feline via een werktraject van de gemeente acht uur in de week, verdeeld over vier dagen: “Daar krijg ik niet voor betaald, maar het is leuk om collega’s te hebben. Het allerliefst wil ik gewoon werken en mijn eigen inkomen verdienen, maar in mijn situatie is dat niet realistisch.”
Voor nu hoop ik dat er ooit een ander vangnet komt, ook voor de andere mensen die in mijn situatie zitten.
In maart is het werktraject afgelopen en zit ze weer thuis: “Ik vind het wel raar dat er geen vangnet is als je geen start op de arbeidsmarkt hebt kunnen maken. Dat je dan in bijstand komt en daar eigenlijk tot je pensioen in zit. Van dat vooruitzicht word ik niet heel gelukkig. Het voelt erg uitzichtloos. Een leuke baan, een gezin, dat was wel mijn toekomstdroom. Maar voor nu hoop ik dat er ooit een ander vangnet komt, ook voor de andere mensen die in mijn situatie zitten.”
Dossier Druk!
De mentale gezondheid van jongeren in ons land verslechtert. Studie, sociale media en de samenleving stellen steeds meer eisen. De druk op deze groep is groot. KRO-NCRV spreekt in dossier Druk! met jongeren en deskundigen.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
