Onverschrokken loopt hij onze redactie op. ‘Hier, ik heb iets voor je meegenomen’. Ik krijg een postpakketje in mijn handen gedrukt. ‘Pas op! Medicijnen,’ staat erop. In het pakketje zit Morbillinum, homeopathische korreltjes die kinderen moeten beschermen tegen de mazelen, als volwaardig alternatief voor vaccineren. ‘Als voorbeeld voor een schoolopdracht,’ staat er op het buisje. Dit is deel twee van een drieluik over het profielwerkstuk van Elijah Delsink.
Lees hier deel één: Elijah kraakt de anti-vaxbeweging. En deel drie: Autisme-uitdrijvingen door anti-vaxers.
‘Mijn naam is Elijah Delsink, 16 jaar, en leerling aan het Altra College Bleichrodt (speciaal onderwijs) en ik heb klassiek autisme.’ Zo begint Elijah zijn mails aan ruim 100 wetenschappers, ministers, homeopaten en tal van overheidsinstanties. ‘Ik maak een Profielwerkstuk met als hoofdvraag: ‘Vaccineren: slim of ongezond?’ Zijn zoektocht leidt hem naar de apotheek die homeopathische profylaxe bereidt, een (onbewezen) middel dat door anti-vaxers gebruikt wordt als alternatief voor vaccineren.
Wat begon als een schoolopdracht voor 5 Havo mondde uit in een diepgravend onderzoek naar de handel en wandel van homeopaten, antroposofen en de anti-vaxbeweging. Vorige week bood Elijah zijn onderzoek aan staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid aan, die ‘diep onder de indruk’ is van zijn bevindingen. ‘Hij heeft er zijn levenswerk van gemaakt,’ aldus Blokhuis in de Tweede kamer. ‘Er is iets gesignaleerd en wij gaan kijken hoe we daar heel gericht actie tegen kunnen ondernemen.’ Elijah: ‘Het werd een missie voor een eerlijkere medische wereld. Er is zoveel kwakzalverij, zoveel leugens. Dit is een hele donkere wereld. Maar ik wilde ook kinderen beschermen, die door hun ouders worden meegetrokken hierin.'
Koffie
‘Doe maar een latte,’ zegt Elijah terwijl hij een dikke stapel ordners op tafel kwakt. ‘Tijdens dit onderzoek ben ik begonnen met koffiedrinken. Ik had energie nodig en ik kan niet alleen maar flessen cola leegdrinken.’
Elijah heeft onze uitzending gezien over homeopathische profylaxe en maakt zich boos over het gesuggereerde verband tussen autisme en vaccinaties. ‘Omdat ik mij al jaren aangevallen en onveilig voel door allerlei beweringen en uitspraken van anti-vaxers en twijfelaars, zoals ‘van het reguliere vaccinprogramma krijgt men autisme’ en ‘autisme is het laatste wat je een kind gunt, wij kunnen autisme bestrijden’.
Homeopathische profylaxe
Er is geen enkel bewijs voor de werkzaamheid van dit homeopathisch alternatief voor vaccineren maar het wordt door tal van homeopaten aangeboden. Ook de Nederlandse Vereniging Kritische Prikken (NVKP), feitelijk een homeopathische organisatie die de antivax-beweging in Nederland aanvoert, propageert het gebruikt ervan. Hp geeft ‘aantoonbaar net zo’n goede bescherming als vaccinatie en gegarandeerd zonder de schadelijke gevolgen van de vaccins,’ zo schreven ze vorig jaar nog. Na vragen van De Monitor verwijderde de NVKP deze claim, al propageert ze nog altijd het gebruik van hp. Elijah vond 134 websites met dergelijke medische claims voor hp en CEASE-therapie (een omstreden behandeling om autisme te ‘ontstoren’ en genezen).
Boetes
Het is in Nederland bij wet verboden om zo’n medische claim te doen bij een homeopathisch middel. Maar, zo zei staatssecretaris Blokhuis deze week in de Tweede Kamer: ‘De mazen van de wet worden heel goed verkend.’ Want er worden weliswaar medische claims gedaan, de naam van de middelen (zoals Morbillinum tegen mazelen) wordt veelal niet genoemd.
Elijah: ‘Voor ik begon met mijn onderzoek had ik een veel meer vriendelijke blik op homeopathie. Ik dacht: dat is gewoon een man of vrouw met een kruiden- of bloementuintje die denkt dat het werkt en die gewoon probeert te helpen. Mijn moeder gaf me tijdens het begin van mijn onderzoek ook nog steeds homeopathische middelen, zoals Echinaforce voor mijn weerstand.’
‘100 procent veilig’
Elijah stuurt één van de 134 homeopaten uit zijn onderzoek een mail: ‘Ik wil heel graag weten waaruit de homeopatische profylaxe bestaat, welke stoffen en bestanddelen zitten daarin?’ Volgens de homeopaat wordt het middel gemaakt van de ziekteverwekker van de ziekte waarvoor de hp is bedoeld.
Ik dacht: een homeopaat is gewoon een man of vrouw met een kruiden- of bloementuintje.
Maar, zo schrijft hij ook aan Elijah: ‘Deze homeopathische geneesmiddelen hebben een hoge potentie, waardoor er van de ziekteverwekker weer geen enkele molecuul kan worden aangetroffen. Daarom zijn deze homeopathische geneesmiddelen ook 100 procent veilig.’ Het is een raadsel hoe dit dan het immuunsysteem zou moeten helpen. Er is geen enkel serieus wetenschappelijk onderzoek dat de werkzaamheid van hp aantoont.
Autisme en vaccinatie
Een belangrijke reden om kinderen een alternatief voor vaccinatie aan te bieden is het vermeende verband tussen vaccinaties en autisme. ‘Gevaccineerde kinderen hebben een bijna vier maal zo grote kans op leerproblemen, ADHD en autisme dan kinderen die niet zijn gevaccineerd,’ schrijft Martin de Munck, homeopaat en voormalig voorzitter van de NVKP op zijn website. Een andere homeopaat: ‘Mijn ervaring met de behandeling van 160 autistische kinderen duidt op een sterk verband met vaccinatie.’ Wie googelt op autisme en vaccinatie vindt tal van websites die hetzelfde claimen, vrijwel zonder uitzondering uit homeopathische en antroposofische hoek.
Elijha mailt de Deense wetenschapper Anders Peter Hviid, die onlangs een grootschalig onderzoek deed naar autisme en vaccinaties. Vooral de BMR-vaccinatie (Bof, Mazelen, Rode hond) zou verantwoordelijk zijn voor autisme, zo willen de geruchten. Hviid stuurt Elijah een uitgebreide mail. Hij legt uit dat in Denemarken iedereen een persoonlijk identificatienummer heeft dat gekoppeld is aan zijn of haar medische dossier. Zo konden zij van ruim een half miljoen kinderen achterhalen wanneer zij het BMR-vaccin toegediend hadden gekregen en of en zo ja wanneer zij de diagnose autisme hadden gekregen. Hviid: ‘Vervolgens hebben we deze gegevens geanalyseerd om te zien of autisme-diagnoses vaker voorkwamen bij BMR-gevaccineerde kinderen dan bij niet-BMR-gevaccineerde kinderen. Er was geen verschil in autisme in deze twee groepen in onze studie.’
‘Wij gebruiken dezelfde vaccins’
Op advies van de homeopaat die hij aan het begin van zijn onderzoek sprak benadert hij de Hahnemann-apotheek, vernoemd naar de Duitse grondlegger van de homeopathie en hofleverancier van tal van homeopaten in Nederland en daarbuiten. Het is de enige homeopathische apotheek in Nederland die zelf middelen bereidt. Maken zij ook homeopathische profylaxe?
Daan Krooshof, apotheker bij Hahnemann bevestigt dat. Hij schrijft bovendien: ‘Wij gebruiken dezelfde vaccins als worden genoemd in het beleid van het RIVM, bijvoorbeeld in het Rijksvaccinatieprogramma.’ Elijah kan het niet geloven. Waar de homeopaat het nog had over de ziekteverwekker, spreekt Hahnemann dus over het reguliere vaccin. ‘Antivaxers raden iedereen aan om vooral niet deze vaccinaties te nemen en bieden alternatieve soorten aan, zogenaamd veel gezonder. Maar in werkelijkheid koopt hun leverancier, Hahneman dus (…) reguliere vaccins zelf in, maken dit open, mengen het vervolgens met water en alcohol en sproeien dit over homeopathische korrels, laten dit drogen en verkopen het.’
‘Wij gebruiken dezelfde vaccins als worden genoemd in het beleid van het RIVM, bijvoorbeeld in het Rijksvaccinatieprogramma.’
Elijah is gefascineerd en wil de korreltjes krijgen. De middelen zijn alleen niet te vinden in de webshop van Hahnemann, het zijn zogenoemde ongeregistreerde medicijnen die Hahnemann alleen op recept levert. Elijah vraagt de homeopaat of het mogelijk is hem een potje sturen.
En zo, na maanden van onderzoek, vallen de korreltjes onlangs bij hem thuis op de deurmat. Hij neemt ze mee naar onze redactie. Het blijkt een zogenoemde ‘mazelen nosode’, Morbillinum genaamd. Volgens het afschrift van Hahnemann is het middel bereid door Hahnemann zelf ‘uit humane, met het mazelen virus geinfecteerde, slijm uit de mond of keelholte.’
Reactie Hahnemann
Elijah blijft in verwarring achter: wordt hp nou gemaakt van de ziekteverwekker of van het vaccin? En hoe verantwoord is het om als apotheek een (niet werkend) middel te verstrekken als alternatief voor vaccinaties?
We vragen het Martin Dicke, apotheker en directeur van Hahnemann. Als zijn middelen worden gebruikt als alternatief voor reguliere vaccins is dat niet zijn verantwoordelijkheid, benadrukt hij: ‘Wij voeren alleen de voorschriften van deskundigen uit ten behoeve van de patiënt. Als de voorschrijvend specialist dit doet als homeopathische profylaxe, is dat een zaak tussen voorschrijver en patiënt.’
‘Als de voorschrijvend specialist dit doet als homeopathische profylaxe, is dat een zaak tussen voorschrijver en patiënt.’
Hij bevestigt dat Hahnemann middelen maakt uit de vaccins uit het Rijksvaccinatieprogramma. ‘In de praktijk worden dit type bereidingen gebruikt voor het ontstoren van de bijwerkingen van vaccins (zoals voor CEASE-therapie, red.).' Ook de korreltjes die Elijah ontving zijn door de Hahnemann apotheek bereid. 'Wij bereiden overigens zelf geen grondstoffen uit ziekteverwekkers, daartoe zijn we niet geëquipeerd. Wij kopen een dergelijke grondstof in (een vloeistof met een bepaalde potentie) die vervolgens verder wordt gepotentieerd volgens de vigerende homeopathische farmacopee en op korreltjes wordt geimpregneerd.' En ze worden volgens Dicke niet alleen tegen de mazelen gebruikt. 'De mazelen nosode kan evengoed bij allerlei slijmvliesontstekingen gebruikt worden die enige gelijkenis vertonen met de symptomen die bij mazelen kunnen optreden.'
Dicke benadrukt dat Hahnemann niets doet wat niet mag: ‘We zijn een officiële apotheek en voldoen aan alle eisen daaraan gesteld.’ Overigens distantieert Dicke zich niet van het gebruik van hp als alternatief voor vaccineren: ‘Wij zijn ons er bewust van dat de methode van Isaac Golden (de bedenker van hp, red.) bestaat. En wij zouden het uiteraard toejuichen als uit onderzoek zou blijken dat dit ook effectief is.’
Lees de andere delen terug:
Deel één: Elijah kraakt de antivax-beweging
Deel drie: Elijahs strijd tegen autisme-uitdrijvingen door anti-vaxers
