“Mijn advies voor slechthorenden is: apart werken.” Bas Sorgdrager is zo’n dertig jaar werkzaam als bedrijfsarts en is gespecialiseerd in mensen met gehoorproblemen. Ook is hij verbonden aan het Centrum voor Beroepsziekten dat beroepsziekten registreert. We bellen hem in het kader van ons onderzoek Ziek door je werkplek. “Voor mensen met gehoorproblemen is de kantoortuin niet geschikt.”

“Ik zie twee soorten patiënten: slechthorenden en mensen met oorsuizen, tinnitus. Die eerste groep heeft vaak een hoortoestel en voor hen is het heel lastig te detecteren of mensen tegen ze praten als ze in geroezemoes zitten. De tweede groep is heel prikkelgevoelig. Geluid komt extra binnen. Ze verliezen hun concentratie en worden hondsmoe.” Vroeg of laat krijgt vrijwel iedereen ermee te maken, aldus Sorgdrager. Want bij zestigplussers gaat het gehoor van nature achteruit. Volgens Sorgdrager is de kantoortuin geen geschikte werkomgeving voor mensen met gehoorproblemen. “Ik zie in de praktijk dat mensen zich terugtrekken en aansluiting missen. Ze voelen zich geïsoleerd en dat leidt tot hele vervelende situaties.”

Bijdrage aan burn-out

Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, registreert geen specifieke ‘kantoortuin-aandoening’. De meeste klachten die ontstaan door het werken in een grote open ruimte met meerdere collega’s vallen binnen de categorie ‘psychische aandoeningen’. Sorgdrager: “Het zijn meerdere factoren die zorgen voor verzuim en psychische klachten. De kantoortuin werkt mee aan het veroorzaken van mentale vermoeidheid.” De klachten die hij het meeste hoort zijn concentratieverlies, wat leidt tot lagere productiviteit, en irritatie, bijvoorbeeld over collega’s die hard bellen zodat de hele afdeling het hoort. Een een-op-eenrelatie met een burn-out ziet Sorgdrager niet. “Dat vind ik een te grote stap. De literatuur geeft aan dat bij een burn-out meer risicofactoren van belang zijn. Je slecht kunnen concentreren in een kantoortuin kan daar wel een bijdrage aan leveren.”

Gesprek baas levert weinig op

Wat raadt Sorgdrager mensen aan die last hebben van de kantoortuin? “Ga in gesprek met je baas om de werkomgeving ter discussie te stellen en zeg: ik wil afgeschermd zitten. Het nadeel is wel dat de mensen die vervolgens alleen gaan zitten het buitenbeentje zijn.” Mensen praten niet zo snel over problemen over hun werkplek, is Sorgdragers ervaring. “Bij functioneringsgesprekken is er standaard het punt arbeidsomstandigheden, daar kan je het aangeven. Maar mensen vinden het heel moeilijk om dat te doen, de meeste werknemers willen niet zeuren. Je moet hopen dat ze assertief zijn.” Daarbij komt het regelmatig voor dat een gesprek met de leidinggevende weinig oplevert en dat is ook niet bevorderlijk. “Als je baas er niets mee doet en blijkt dat je als werknemer dus geen invloed hebt, ervaren mensen meer klachten.”

Verbaasd over inrichting werkruimte

Uiteindelijk is het een ontwerpprobleem, denkt de bedrijfsarts. “Ik verbaas mij erover dat mensen zo’n werkruimte voor elkaar inrichten. Ik weet uit de praktijk dat mensen er last van hebben en dat het gedoe geeft met de werkgever. In de ontwerpfase moet je zeggen: ‘Wat voor werk moet hier gedaan worden en wat heb je nodig om je werk goed te doen?’ En betrek daar de mensen bij.”