Werkgevers moeten meer doen om arbeidsmigranten te beschermen tegen ongevallen, dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in een nieuw rapport. Ruim 200.000 kwetsbare arbeidsmigranten, vooral uit Oost-Europa, lopen een veel groter risico op een arbeidsongeval dan Nederlandse collega’s met hetzelfde werk. Om arbeidsmigranten beter te beschermen zouden ze een vaste baan moeten krijgen, schrijft de OVV.
Ook Pointer concludeerde eerder al dat arbeidsmigranten meer risico lopen op een arbeidsongeval dan Nederlanders met dezelfde baan. Bovendien zijn arbeidsmigranten na een ongeval nog een stuk kwetsbaarder, omdat er in 9 van de 10 gevallen sprake is van een tijdelijk contract, ziet ook de OVV.
Die constructie zorgt voor onduidelijkheid op de werkvloer, weet arbeidssocioloog Jan Cremers (Universiteit Tilburg). Zo hebben arbeidsmigranten bijvoorbeeld een bedrijfsarts van het uitzendbureau en niet op werkplek zelf. “De verantwoordelijkheid voor veiligheid op de werkplek kan daardoor te makkelijk worden afgeschoven, en een uitzendbureau kent de risico’s van de werkplek niet”, aldus Cremers.
Kwetsbare positie
Die kwetsbaarheid lijdt tot schrijnende verhalen. Zo vertelde de Letse arbeidsmigrant Nicolaï eerder aan Pointer dat hij na een ongeval met 1,5 ton hondenvoer op z’n been hij nooit meer wat van z’n werkgever hoorde. Hij raakte vervolgens dakloos.
Ook het onderzoeksrapport noemt een aantal tragische ongevallen, zoals een dodelijk ongeluk met een vuilniswagen. Er bleek nooit een veiligheidsinstructie te zijn gedeeld met deze man. Oorzaak: hij werkte als uitzendkracht en had geen vaste baan.
Verbod op flexwerk
Juist het gebrek aan vaste banen is dan ook een probleem waar werkgevers wat aan zouden moeten doen, vindt de OVV. De afhankelijkheid van arbeidsmigranten van werkgevers is groot, waardoor veel onveilige situaties niet eens gemeld worden. Kwetsbare arbeidsmigranten worden door werkgevers vaak beschouwd als inwisselbare productiekrachten en dit wegwerpwerk zorgt voor onveiligheid, schrijft het rapport.
De OVV spreekt een aantal brancheorganisaties zoals LTO en Bouwend Nederland direct aan in het rapport. Zij moeten ervoor zorgen dat er veel meer vast werk komt in hun sectoren. Als ze dat niet doen, moet de minister van Sociale Zaken ingrijpen en een verbod op flexibele krachten instellen.
Omslag in denken
Volgens arbeidssocioloog Cremers ontbreekt het bewustzijn over arbeidsmigranten bij werkgevers vaak, terwijl ze wel expertise hebben over veilig werken. Maar de arbeidsmigrant wordt daar te weinig in betrokken: “Je kunt niet blijven zeggen dat ze hier toch maar tijdelijk zijn, het gaat om zo’n 10 procent van de beroepsbevolking”, weet Cremers.
De Onderzoeksraad voor de Veiligheid heeft het over een ‘omslag in het denken’ die nodig is. Ze gaan daarmee verder dan een aantal aanbevelingen, die gebruikelijk zijn bij een dergelijk rapport. “Er is meer nodig. Wat door sommige partijen nu als normaal wordt gezien zou in de breedst mogelijke zin als onwenselijk moeten worden bestempeld. Dat vraagt om een fundamentele verschuiving in de manier waarop Nederland met arbeidsmigranten omgaat”, schrijft de OVV, die pleit voor gelijke behandeling in de geest van de Grondwet.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
