Pointer gaat opnieuw onderzoek doen naar sektarische organisaties in Nederland. Vijf jaar geleden openden we ons onderzoeksdossier geopend en kwamen er ruim 200 tips en ervaringen binnen. Voor nieuw onderzoek zijn we op zoek naar ervaringen van mensen die meer weten over therapeutische of andere spirituele geloofsgemeenschappen.
In 2019 begon Pointer met een onderzoek naar misstanden in geloofsgemeenschappen. We maakten toen het verhaal van de Deense organisatie The Last Reformation. Uit ons onderzoek bleek dat deze organisatie in Nederland aan duivelsuitdrijving deed bij kinderen. In 2019 kon je, wanneer je zorgen had over dit soort gesloten gemeenschappen, terecht bij het meldpunt Sektesignaal. Maar sinds 1 januari 2020 werd de subsidie stopgezet en verdween het meldpunt.
New Age
In ons nieuwe onderzoek willen we ons met name richten op 'new age sektes', voornamelijk met spirituele grondslag. Onderzoeksinstituut Bureau Beke beschreef in haar rapport 'Het warme bad en de koude douche' spirituele sektes als volgt: "Denk hierbij aan min of meer gesloten, therapeutische bewegingen die zich richten op persoonlijke ontwikkeling, healing of bepaalde vormen van bewustzijnsverandering. Maar het kunnen ook educatieve bewegingen zijn, die open en toegankelijk zijn en waarbij er cursussen of trainingen worden gegeven. Het volgen van een of meer cursussen staat min of meer op zichzelf, maar de leiders hebben wel degelijk het doel om de deelnemers aan zich te binden door hen te overtuigen om nieuwe cursussen/trainingen te volgen." Vaak zijn het bewegingen die online actief aanwezig zijn, bijvoorbeeld om nieuwe leden te werven via social media of datingapps.
Sektepsycholoog Jessica Terwiel stelde in de Volkskrant in 2022 dat de coronapandemie in Nederland mogelijk oorzaak was van een toename aan sekten waarbij social media een grote rol speelden. "Een sekte prikkelt het vermogen om je ergens goed bij te voelen", vertelde ze aan de krant. "Online wordt van alles aangeboden om je een goed gevoel te geven: een verklaring waarom de wereld is zoals ze is, een doctrine om gelukkig te worden, succes te behalen, nooit meer bang te hoeven zijn et cetera. Je hoeft er maar op te klikken en als het je positief prikkelt, is dat de weg naar meer."
Definitie sektarische organisaties
Wanneer kun je een organisatie een sekte noemen? Dat is afhankelijk van welke definitie er wordt gehanteerd. In België werd in 1998 het Informatie- en Adviescentrum voor de Schadelijke Sektarische Organisaties (IACSSO) opgericht, met als doel: het verschijnsel van schadelijke sektarische organisaties in België en hun internationale bindingen te onderzoeken. Het centrum omschrijft een sekte als: "Een groepering met een levensbeschouwelijk of godsdienstig doel, of die zich als dusdanig voordoet en die zich in haar organisatie of praktijken, overgeeft aan schadelijke onwettige activiteiten, het individu of de samenleving schaadt of de menselijke waardigheid aantast".
Fokko Oldenhuis, hoogleraar religie en recht aan de Rijksuniversiteit Groningen definieert een sekte als volgt: "een groepering die destructieve methoden hanteert om leden te krijgen en te houden. Ook is er een onbetwiste leider waar leden alles voor over moeten hebben. Het is voor leden moeilijk om uit te treden."
Nieuw meldpunt
Vijf jaar na het sluiten van Sektesignaal komt er in mei of juni dit jaar, een nieuw meldpunt. Fier, het expertisecentrum op het gebied van (seksueel) geweld, uitbuiting en eerkwesties, neemt deze taak op zich.
Oproep
Ben jij (online) wel eens benaderd door een geloofsgemeenschap? Bijvoorbeeld via social media of een datingapp? Of heb je in een geloofsgemeenschap gezeten? Laat het ons weten!
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
