Boudewijn* kampt al langere tijd met depressieve gevoelens als hij in 2023 een psychedelische ceremonie ondergaat. Hij ervaart een Ayahuasca-ritueel, maar belandt in een ‘bad trip’: een negatieve reactie op een tripmiddel. Tot maanden na de ceremonie houdt hij klachten. “Ik werd obsessief en zat de hele dag dingen te googelen over mijn gezondheid. Op een gegeven moment kwam ik zelfs mijn bed niet meer uit.” 

“Als ik terugkijk naar foto’s van mezelf van voor de Ayahuasca, zie ik op het eerste gezicht een vrolijke jongen. Maar vanbinnen was er veel turbulentie die ik niet kon uiten. Ik denk dat het er bij die sessie opeens allemaal uit kwam en misschien was dat te veel voor mijn geest om te verwerken,” vertelt Boudewijn.

Psychedelische therapie

Boudewijn doet vooraf zelf onderzoek naar psychedelische therapieën en ceremonies. Hij leest over positieve onderzoeken naar de werking van psychedelica op mensen met mentale problemen en is onder de indruk van de resultaten. Via zijn familie hoort hij verhalen over een familielid dat Ayahuasca-ceremonies geeft. “Die onderzoeken zorgden ervoor dat ik heel positief naar psychedelica ging kijken. Ik zag het als een soort medicijn dat ervoor kon zorgen dat al mijn problemen werden opgelost.”

De eerste keer dat Boudewijn in aanraking komt met drugs is op een festival. Hij neemt daar, net zoals veel anderen, een pilletje. “Het was een hele leuke ervaring, ik kijk er niet slecht op terug.” Boudewijn erkent dat deze positieve ervaring hem misschien ook heeft aangezet tot verder drugsgebruik. “Ik vond drugs opeens niet meer zo eng en toen iemand aanraadde om te microdoseren met truffels, leek mij dat een goed idee.”

Psychedelische Therapie

Experts uiten grote zorgen om ‘wilde westen’ aan drugstherapieën

Online schieten aanbieders van psychedelische therapie als paddenstoelen uit de grond. Zij omzeilen de wet door in het grijze gebied van de alternatieve geneeskunde te...

Bij microdosing neem je elke dag een kleine dosis van het middel om je goed te voelen. Door het nemen van een lage dosis hallucineer je niet en zou je alleen de positieve werking op je brein moeten voelen. “Het was een bijzondere ervaring, maar achteraf deed het niet zo veel bij mij. Ik zocht naar een diepere ervaring, iets waarmee ik mijn turbulente zelf kon helpen.”

De ceremonie

En dus komt Boudewijn uit bij een Ayahuasca-ceremonie. Na weken van voorbereiding, waarbij hij plantaardig eet en zich inleest over de werking van het middel, is het zover. De Ayahuasca, een soort roodbruin mengseltje gemaakt van twee planten uit de Amazone, moet ervoor zorgen dat Boudewijn een lange, maar confronterende reis met zichzelf aangaat. Boudewijn krijgt het brouwseltje, gedronken als een soort thee, twee keer voorgeschoteld in twee dagen. De eerste dag voelt hij weinig van het middel. Hij begint wel te trippen, maar heeft naar eigen zeggen geen geestverruimende ervaring. Ook is hij in aanloop naar de tweede dag van de ceremonie nerveuzer.

Boudewijn neemt het middel de tweede dag opnieuw en merkt dat na een aantal uur slechte gedachtes bij hem opkomen. “Ik begon te trillen en het leek een beetje alsof een soort slang-gedaante mij overnam. Ik kon mezelf niet helemaal overgeven aan het middel en ging in verzet. Dit zorgde ervoor dat het een moeilijke trip werd.” De nare bijsmaak van de tweede dag blijft bij Boudewijn niet lang hangen. Hij is opgelucht dat het voorbij is en voelt zich in de eerste dagen na de ceremonie beter. “Ze noemen dat een soort nagloei, alles voelde zo goed aan.” Op een gegeven moment komt daar een einde aan en slaat Boudewijns stemming om.

Onderzoek naar psychedelica

Er worden momenteel studies gedaan naar de toepassing van geestverruimende middelen bij patiënten met ernstige trauma's en depressies. Zo lijkt MDMA mogelijk te helpen bij mensen met posttraumatische stressstoornis (PTSS) en zijn er ook al onderzoeken gedaan naar truffels (psilocybine) bij de behandeling van depressie. Experts zoals Michiel van Elk benadrukken dat de eerste resultaten van veel van deze psychedelische onderzoeken voorzichtig positief zijn, maar dat het onderzoek nog in de kinderschoenen staat. “De resultaten zijn voorzichtig positief, maar we zien ook dat de effecten na drie tot zes maanden weer afnemen. Er is dus meer onderzoek nodig.”

Boudewijn kan na de ceremonie een tijdlang niet meer contact maken met de realiteit. Hij heeft moeite met focussen en ook lijkt het alsof hij zijn gedachtes niet kan controleren. Het wordt hem allemaal te veel en naast de negatieve spiraal waar hij in zit, komt hij ook nog eens met een burn-out thuis te zitten. “Ik voelde aan alles dat ik geen grip meer had op de realiteit en ik had moeite om contact te leggen met mensen.” Hij begint obsessief te googelen naar een oplossing voor zijn klachten, soms wel dagen en nachten achtereen. Boudewijn kan zich niet heel veel herinneren uit die tijd. “Het was één grote waas. Soms probeer ik de leuke dingen uit die tijd te herinneren, maar vaak lag ik toch maar hele dagen in bed of kwam ik weken niet buiten.”

Gevolgen

Pointer spreekt met meerdere mensen die anoniem hun verhaal delen over psychedelische therapie. Sommige hebben hier enorm veel baat bij gehad, zo komen we in contact met mensen die soms zelfs een langdurig trauma hebben weten te verwerken na zo’n therapie. Maar we spreken ook met mensen die een psychose of waanideeën kregen en er in het meest “gunstige geval” verergering van hun depressieve klachten aan overhielden.

Experts uiten dan ook hun zorgen over het grijze gebied waarin aanbieders van psychedelische therapieën opereren. Zo pleit neurowetenschapper Michiel van Elk voor meer onderzoek naar psychedelica en duidelijke richtlijnen waaraan aanbieders zich moeten houden. Ruud Coolen van Brakel, van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik, denkt dat er harder opgetreden moet worden tegen aanbieders. Hij pleit daarom ook voor een centraal meldpunt van psychedelische therapieën: “Zo krijg je meer inzicht in deze ondergrondse markt en kun je mensen veel gerichter hulp bieden.”

Leven weer op de rails

Boudewijn heeft, wanneer hij in zijn diepste dal zit, maar weinig contact met de buitenwereld. Zijn relatie gaat uit en hij heeft ook geen gesprekken meer met zijn vrienden. Dit tot grote zorgen van zijn familie die hem steeds verder zien afglijden. Uiteindelijk contacteert de familie een traumatherapeut die intensief met Boudewijn aan de slag gaat. Zijn familie neemt hem in huis en samen proberen ze zijn leven weer op de rails te krijgen. Dit lukt uiteindelijk, na maanden binnen te hebben gezeten kan Boudewijn eindelijk weer echt genieten van het leven. “Zonder hen was ik er nooit uitgekomen, ze waren onderdeel van het proces en van mijn reis naar beterschap.”

*Boudewijn is een gefingeerde naam, echte naam bekend bij de redactie

Dossier Druk!

De mentale gezondheid van tieners en jongvolwassenen in ons land verslechtert. Daarom volgt én onderzoekt KRO-NCRV in het dossier Druk! hoe we samen de mentale last voor deze honderdduizenden jonge Nederlanders kunnen verlichten. We bieden hoop, maar kijken niet weg waar het fout gaat.

Vragen hoe iemand zich écht voelt helpt, maar hoe voer je dat gesprek zonder oordeel of (dwingend) advies te geven? In de week van 17 juni staat KRO-NCRV’s Druk! daarom in het teken van hoe je beter kunt luisteren als ouder, vriend(in) of goede kennis. Op kro-ncrv.nl/druk vind je de Checkers-tool, een gereedschapskist met instrumenten om dit moeilijke gesprek te voeren. Naast aandacht voor dit maatschappelijke probleem in de journalistieke programma’s, zendt KRO-NCRV in deze week meerdere programma’s uit op YouTube en TikTok.

Bijzondere manieren van traumaverwerking

KRO-NCRV gaat komende tijd meer aandacht besteden aan bijzondere manieren van traumaverwerking. Heb je zelf ervaringen waarover je wil praten, eventueel anoniem? Of heb je tips, bijvoorbeeld bepaalde therapieën die we moeten onderzoeken? We horen graag van je via: brandpuntplus@kro-ncrv.nl

Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?

Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.

Makers