Onze uitzending over ondermaatse zorg bij De Zorg van Toen wordt ondersteund door de feiten. Dat is het oordeel van De Ombudsman van de publieke omroepen, die op verzoek van de voormalig bestuurders de uitzending heeft bekeken. De zorgbestuurders vinden dat wij een te eenzijdig beeld van de door hen geleverde zorg schetsen. Maar daar is De Ombudsman het niet mee eens: Pointer heeft zorgvuldig journalistiek werk afgeleverd. Afgelopen december kwam de rechter al tot dezelfde conclusie.
Geen eten, bewoners die in de kou zaten en een ernstig incident met dodelijke afloop. In onze uitzending over De Zorg van Toen lieten we aan de hand van verhalen van betrokkenen zien hoe de zorg op verschillende locaties van De Zorg van Toen tekortschoot. Oud-cliënten en oud-medewerkers vertelden in de uitzending over wat er in hun ogen misging bij de zorginstelling, die inmiddels failliet is gegaan. Geïnterviewden schetsten een beeld van onkundige bestuurders die de zorg niet goed op orde hadden - ten koste van kwetsbare cliënten.
Bestuurders stappen naar Ombudsman en rechter
De uitzending is tegen het zere been van de voormalige bestuurders van De Zorg van Toen. Zij vinden dat wij een eenzijdig en te negatief beeld schetsen van de zorginstelling. Bovendien vinden zij dat Pointer het principe van hoor en wederhoor niet goed heeft toegepast en dat ze geen ruimte hebben gekregen om hun kant van het verhaal te vertellen. Nog voor onze uitzending wordt uitgezonden, dienen de bestuurders een klacht in bij de Ombudsman van de omroepen. Na de uitzending eisen zij via de rechter ook nog een rectificatie van onze uitzending.
Onderzoek goed onderbouwd door feiten
De Ombudsman en rechter kregen inzicht in ons volledige onderzoek: interviews met oud-medewerkers en oud-cliënten, verschillende inspectierapporten, een intern onderzoeksrapport over een van de locaties en een calamiteitenonderzoek dat werd uitgevoerd naar aanleiding van het overlijden van een bewoner. Onderzoeker Jos van Garderen concludeerde in Pointer dat de dood van een cliënt van De Zorg van Toen het directe gevolg was van tekortschietende zorg.
Volgens de zorgbestuurders deden wij daarmee een ernstige strafrechtelijke aantijging aan hun adres die niet klopt. De algemene conclusie van de rechter en Ombudsman is dat wat wij in de uitzending beweren over De Zorg van Toen, door de feiten wordt onderbouwd en dat van de beschuldigingen van de bestuurders niets overeind blijft.
Wel of geen fraude
In de uitzending vertelt calamiteitenonderzoeker Van Garderen ook dat hij tijdens zijn onderzoek naar het overlijden van een cliënt op fraude stuit bij de zorginstelling. Volgens bestuurders is deze fraude nog niet bewezen en had Pointer dit niet door Van Garderen mogen laten vertellen in de uitzending. Ombudsman en de rechter zijn van oordeel dat Pointer dit op de juiste manier heeft aangepakt door zowel in de uitzending als op de website te benadrukken dat fraude bij De Zorg van Toen niet bewezen is en nog wordt onderzocht door de zorgverzekeraars.
In uitzending zit daarnaast ook een inhoudelijk uitstapje, een interview over zorgfraude met de Algemene Rekenkamer. Daarvan zegt De Ombudsman: “Pointer heeft door de tekst voor en na het tussenstuk voldoende afstand gecreëerd tussen het hoofdverhaal en deze zijstap. Het zou misschien voor de kijker nog duidelijker zijn geweest als het fraudeverhaal zou zijn weggelaten.”
Pointer heeft de journalistieke zorgvuldigheid voldoende in acht genomen.
Genoeg gelegenheid wederhoor
Hoewel er door Pointer dus geen directe beschuldiging van fraude wordt gedaan, vraagt ons verhaal over De Zorg van Toen wél om wederhoor bij de zorgbestuurders. Helaas wilden de bestuurders na meerdere interviewverzoeken van onze kant alleen een korte schriftelijke reactie geven. De zorgbestuurders kozen er dus zélf voor om niet op onze interviewverzoeken in te gaan.
Uit het onderzoek van de Ombudsman blijkt dat we hen meer dan genoeg gelegenheid hebben gegeven om hun kant van het verhaal te vertellen. “Op 10 september is voor het eerst contact opgenomen met de bestuurders. Wat volgt zijn mails, telefoongesprekken en gesprekken op locatie tot twee dagen voor de uitzending op 3 oktober.”
Conclusie
De Ombudsman heeft in haar onderzoek geen onderbouwing kunnen vinden dat Pointer hier journalistiek steken heeft laten vallen. “Het verhaal dat verteld wordt, vindt voldoende ondersteuning in de feiten. Ook zijn er meerdere pogingen gedaan om de (voormalige) bestuurders van Zorg van Toen hun kant van het verhaal te laten vertellen.” De rechter oordeelde eind vorig jaar al met vergelijkbare bewoordingen dat er: “...geen sprake is van onrechtmatige uitlatingen in de publicaties van Pointer. (...) Pointer heeft de journalistieke zorgvuldigheid voldoende in acht genomen.”
Ten slotte roept De Ombudsman Pointer op om openbare bronnen voortaan waar mogelijk te delen via de website van Pointer. De volledige analyse van De Ombudsman is hier te lezen.