Veel inwoners van Scherpenzeel delen deze mening met Van Donselaar en dragen de wens om zelfstandig te blijven met trots uit. Jaaps burgerinitiatief riep alle bewoners die tegen de fusie zijn op de vlag van het dorp uit te hangen. Wie nog geen vlag heeft kan er een bij het collectief bestellen. Volgens Jaap zijn er tot nu toe tussen de vijf- en zeshonderd vlaggen verkocht, maar het verzet tegen de fusie is groter dan dat.

Uit recent onderzoek van de gemeente, waar meer dan de helft van de inwoners van het dorp boven de zestien op reageerde, bleek dat 86 procent van de Scherpenzelers voor zelfstandigheid is.

Helaas voor de tegenstanders van de fusie mocht deze uitslag niet baten. De provincie Gelderland besloot begin 2021 definitief dat een gedwongen fusie met Barneveld onvermijdelijk is. Op dit moment is Scherpenzeel een van de kleinste gemeenten van Nederland en dit baart de provincie zorgen. In haar ‘kijk op Scherpenzeel’ schrijft de provincie: “Één sterke gemeente kan ervoor zorgen dat ook over pakweg 10 jaar de voorzieningen en de gemeentelijke dienstverlening een goede kwaliteit hebben.”

Jaap begrijpt niet goed waar de zorgen van de provincie vandaan komen. “De gemeente heeft de zaken behoorlijk goed op orde, zo wordt het groen altijd goed bijgehouden. Daarnaast hebben we veel en gevarieerde voorzieningen, dat is voor een dorp met tienduizend inwoners best wel uniek.” Juist voor het voortbestaan van deze voorzieningen vreest Jaap in zo’n fusiegemeente. De voetbalclubs, het zwembad en de vele andere voorzieningen draaien allemaal op vrijwilligers.

Als bestuurslid van een voetbalvereniging ziet Jaap dat vrijwilligers het belangrijk vinden dat problemen snel worden opgelost en dat is volgens de Scherpenzeler in een grote gemeente lastiger omdat de besluitvoering daar stroperiger verloopt. Jaap is bang dat de afstand tot de burger groeit, waardoor vrijwilligers zich niet gehoord voelen. Maar weinig gemeenteraadsleden komen na de fusie nog uit Scherpenzeel, dus kan je ze niet meer op straat op een probleem wijzen. “Mensen willen betrokken zijn en daar gaat het vaak fout. De angst is dat vrijwilligers afhaken als ze menen dat ze er niet toe doen. Dan zeggen ze, regel het effe lekker zelf.”

Financiën

Uit recent onderzoek van accountancybureau BDO blijkt bovendien dat Scherpenzeel financieel gezien een van de gezondste gemeentes van het land is, terwijl Barneveld slecht uit de test komt. Deze situatie baart Jaap zorgen, want de Scherpenzeler vreest dat bij de voorzieningen naast een gebrek aan vrijwilligers ook geldgebrek ontstaat.

Zo is bijvoorbeeld het centrum voor cultuur en binnensport de Breehoek volgens de Scherpenzeler duur, aangezien op dit moment niet alle ruimtes gebruikt worden. Er zijn plannen om het gemeentehuis in het complex op te nemen zodat het sport- en cultuurcentrum betaalbaar blijft. Maar Jaap vermoedt dat dit plan na de fusie niet meer door zal gaan. “Je moet maar zien hoe je de Breehoek dan exploitabel krijgt en Barneveld gaat daar natuurlijk echt niet iedere keer geld in stoppen. Dat kunnen ze wel zeggen, maar dat houdt op een gegeven moment op.”

Hoewel een gedwongen fusie inmiddels onvermijdelijk lijkt, blijft Jaaps burgerbeweging strijdvaardig. De beweging heeft nog drie kansen om de fusie tegen te houden, want de procedure moet nog door de Provinciale Staten, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer worden goedgekeurd. Volgens Jaap zal het niet de eerste keer zijn dat een fusie in dit stadium toch niet doorgaat. “In Nuenen is de samenvoeging (met Eindhoven, red.) ook op het allerlaatste moment stopgezet.”

Het burgercollectief heeft zich voorgenomen om nog flink wat acties op te zetten, maar door corona is demonsteren op dit moment onmogelijk. Voorlopig schrijven ze zoveel mogelijk politieke partijen in Den Haag aan en gaat de vlaggenactie gewoon door, wat Jaap betreft met succes. “Er is bijna geen straat waar geen vlag hangt.”