Het College voor de Rechten van de Mens oordeelt dat dirigent Pieter Jan Leusink twee vrouwelijke musici seksueel heeft geïntimideerd. Volgens het college moesten de vrouwen, als onderdeel van de individuele begeleiding, bij de dirigent overnachten en nam hij richting beide vrouwen het initiatief tot seksuele handelingen. Volgens het College is de stichting die het muziekgezelschap beheert, als werkgever, verantwoordelijk. De werkgever moet namelijk zorgen voor een veilige werkomgeving.
De ongelijkwaardige positie tussen de vrouwen en de dirigent laat het College zwaar wegen. De vrouwen waren namelijk afhankelijk van zijn macht en de invloed die hij op hun carrière had. Uit angst dat de dirigent ervoor zou zorgen dat de stichting hun contract bij het muziekgezelschap zou beëindigen, voelden zij zich verplicht om te participeren in de seksuele handelingen, schrijft het College in zijn oordeel. De gedragingen waarover is geklaagd hebben plaatsgevonden in de periode 2012-2013 en 2013-2016. Op het moment dat beide vrouwen hun seksuele contact met de dirigent verbraken beëindigde de stichting hun inhuur direct of korte tijd later, aldus het College.
Verweer
Volgens het College heeft de stichting ervoor gekozen om in één van de zaken geen verklaring af te leggen en ook geen verklaring van de dirigent in te brengen. In de andere zaak heeft de stichting aangevoerd dat de directie en het bestuur niet op de hoogte waren van de seksuele contacten tussen de vrouw en de dirigent. Voor zover daarover wel vermoedens waren, zagen zij geen enkele aanwijzing dat het hier om iets anders zou gaan dan een gelijkwaardige intieme en affectieve relatie tussen twee volwassen mensen, zo is in het oordeel van het College te lezen.
Brandpunt+
De uitspraak komt bijna vier jaar nadat het programma Brandpunt+ (KRO-NCRV) twee uitzendingen maakte waarin oud-musici hun beklag deden over de angstcultuur en het grensoverschrijdende gedrag van Leusink. Het programma sprak in 2018 met twintig musici die verklaarden dat mentale en/of fysieke grenzen jegens hen werden overschreden. Leusink heeft de aantijgingen altijd ontkend. Zijn advocaat liet destijds weten dat hij de beschuldigingen beschouwt als roddel, achterklap en onwaarheden, terug te voeren op meningsverschillen van zakelijke aard.
Bekijk hier de uitzending van Brandpunt+ van september 2018.
Wie is Pieter Jan Leusink
Pieter Jan Leusink wordt ook wel de André Rieu van de barokmuziek genoemd. Met zijn Bach Choir and Orchestra of the Netherlands voert hij vooral de bekende klassieke krakers uit zoals de Matthäus Passion van Bach, de Messiah van Händel en het Requiem van Mozart. Met paginagrote advertenties probeert hij het grote publiek te bereiken. De dirigent is Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en geeft jaarlijks gauw zo’n honderd concerten zonder dat hij daarvoor subsidie ontvangt.
De twee vrouwen stapten in 2020 naar het College voor de Rechten van de Mens omdat andere pogingen voor een onafhankelijk onderzoek op niets uitliepen. Zo kreeg het meldpunt Mores Online, waar de vrouwen zich hadden gemeld, de financiering voor een onderzoek niet rond.
De vrouwen zeiden in 2018 al tegen Brandpunt+ een aangifte bij de politie niet te zien zitten omdat ze opzagen tegen een kostbaar proces en ze nog altijd bang zeggen te zijn voor Leusink. Bovendien had één van hen al eens met een advocaat gesproken die haar afraadde aangifte te doen, omdat het moeilijk is om seksueel grensoverschrijdend gedrag te bewijzen. Daarom stapten de vrouwen naar het College voor de Rechten van de Mens. Seksuele intimidatie is een vorm is van discriminatie. De oordelen van het College zijn niet juridisch bindend. De ervaring is wel dat in ongeveer 80 procent van de gevallen de beklaagde actie onderneemt.
Reactie advocaat Peter Plasman namens de Stichting Klassieke Concerten Nederland:
Het College heeft in beide zaken beslissingen genomen over feitelijk handelen van de dirigent zonder deze dirigent in de gelegenheid te stellen een weerwoord te geven, hij is zelfs formeel niet op de hoogte van deze procedure. In feite is de dirigent door het College veroordeeld zonder dat hij zich kon verdedigen.
De bestuursleden van de Stichting hebben geen weet van wat zich lange tijd geleden heeft afgespeeld bij een andere stichting, hebben daar geen betrokkenheid bij gehad en om die reden is ten aanzien van klaagster 2. geen verweer gevoerd.
Wat hiervan zij, zekerheidshalve heeft de Stichting al jaren geleden maatregelen genomen om te voorkomen dat binnen de organisatie relaties ontstaan waarbij een ongelijke machtsverhouding bestaat.
