In alle verkiezingsgeweld kreeg het plan van D66 weinig aandacht, maar opmerkelijk is het wel. De partij wil dat parkeerterreinen worden overkapt met zonnepanelen. Daarmee zouden twee miljoen huishoudens van energie kunnen worden voorzien. In werkelijkheid zijn de cijfers nog gunstiger.

Dat blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.

Bron van de bewering

D66 verspreidde eerder deze maand een persbericht. Tweede Kamerlid Raoul Boucke zegt daarin dat zijn partij veel meer schone en goedkope energie wil opwekken, onder meer door zestien miljoen zonnepanelen te installeren boven alle parkeerterreinen. Nederland telt 50 vierkante kilometer aan parkeerterreinen, waarvan de helft (25 vierkante kilometer, ‘een oppervlakte zo groot als de stad Leiden’) kan worden bedekt met panelen, stelt Boucke. Die panelen moeten jaarlijks 5,6 terawattuur (5,6 miljard kilowattuur) aan stroom opwekken. “Dat is genoeg om ruim 2 miljoen huishoudens van elektriciteit te voorzien, of om 3,7 miljoen elektrische auto’s te laten rijden.”

De Feiten

Het concept is niet helemaal nieuw. Er zijn de laatste jaren al enkele tientallen kleine en grotere parkeerterreinen overdekt met zonnepanelen. Zonnecarports worden deze genoemd. Een belangrijk voordeel is dat de stroom direct kan worden gebruikt om elektrische auto’s op te laden. Het grootste project in Nederland is tot nu toe het parkeerterrein van festival Lowlands. Daar is vorig jaar Solar Carport Biddinghuizen opgeleverd, een terrein van 35 hectare met 90.000 zonnepanelen. In totaal 15.000 auto’s kunnen eronder parkeren.

“Maar alle parkeerterreinen overkappen met zonnepanelen, dat is nogal wat”, zegt Arthur Weeber, coördinator van het onderzoeksprogramma zonne-energie bij TNO en bijzonder hoogleraar aan de TU Delft. “Ik vraag me ook af of je alle parkeerplaatsen wel overdekt wil hebben. Je wil af en toe ook naar boven kunnen kijken.” Pleinen in steden zou hij om die reden niet overdekken. “Maar in een niet-stedelijke omgeving, naast bijvoorbeeld een drukke weg, stoort het volgens mij niet.”

De mogelijkheden voor zonnepanelen boven parkeerterreinen zijn twee jaar geleden nauwkeurig geïnventariseerd door TKI Urban Energy en Generation.Energy, zegt Weeber. Volgens de onderzoeksbureaus, die zich baseren op gegevens uit de Basisregistratie Grootschalige Topografie, is de hoeveelheid parkeerruimte groter dan D66 zegt: geen 50 maar 114 vierkante kilometer alleen al aan publieke parkeerplaatsen.

Naar schatting de helft van deze terreinen (57 vierkante kilometer) wordt in principe geschikt geacht om te overkappen. De bureaus ramen de jaaropbrengst op ruim 8 miljard kilowattuur. In 2021 verbruikte een huishouden volgens het CBS gemiddeld 2810 kilowattuur per jaar. Er kunnen dus ruim 2,8 miljoen huishoudens van stroom worden voorzien.

De cijfers zijn dus nog een stuk gunstiger dan D66 stelt. Boucke heeft het overigens over het zuivere oppervlak waar zonnepanelen geplaatst kunnen worden. Parkeerplaatsen kunnen immers niet volledig overkapt worden, denk aan bomen, rijstroken, etcetera. Als daar rekening mee wordt gehouden, zijn de cijfers van D66 grotendeels in lijn met die van de onderzoeksbureaus. De standaardmaat van een zonnepaneel is 1,65 bij 0,99 meter. Met 25 vierkante kilometer kom je ook inderdaad in de buurt van de 16 miljoen panelen die Boucke noemt.

Dat de berekeningen van TKI Urban Energy en Generation.Energy niet overdreven zijn, is later bevestigd door een ander onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Daaruit blijkt dat er bijna 80 vierkante kilometer aan ‘bruto potentieel oppervlak aan parkeerlocaties’ is voor grote zonnecarports. Dat kan volgens de onderzoekers in theorie zorgen voor 8,1 tot 9,6 miljard kilowattuur aan stroom per jaar, flink meer dus dan de 5,6 miljard kilowattuur die Boucke noemt.

Of het ook een logische optie is om parkeerterreinen massaal te overkappen met zonnepanelen, is nog de vraag, zegt Arthur Weeber. Hij wijst erop dat een zonnecarport een zware constructie vergt. Dat maakt het kostbaarder dan bijvoorbeeld zonnepanelen op daken. “En we kunnen nog heel veel panelen op daken kwijt.” Een probleem daarbij is wel dat zonnepanelen nog vaak te zwaar zijn voor grote industriële panden. “Maar er wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van lichtgewicht zonnepanelen. Daardoor komen die industriële daken ook volop beschikbaar en kunnen we snel een heel grote stap zetten op het gebied van zonne-energie.”

Oordeel

De bewering van D66 dat parkeerterreinen in theorie op grote schaal kunnen worden gebruikt voor zonne-energie, is gefundeerd. De schattingen van de partij over de potentiële opbrengsten zijn zelfs aan de voorzichtige kant, vergeleken met de berekeningen in meerdere onderzoeken. In hoeverre zonnecarports ook in de praktijk een hoge vlucht nemen, moet nog blijken. Dat hangt onder meer af van het maatschappelijke draagvlak en van de betaalbaarheid.

Factcheck-marathon

Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart 2023

Makers

Journalist van AD