In ons onderzoek 'Prestigieuze miljoenenprojecten' richten we onze blik op de tuinbouwtentoonstelling Floriade, die in 2022 in Almere gehouden wordt. Hans van Driem organiseerde de Floriade in 1992 en vindt als oud-directeur van pretparken dat een gemeente zo’n evenement niet zou moeten willen organiseren. “Gemeente-politici denken dat ze ‘op water kunnen lopen’ en beschouwen zich onmiddellijk experts op het gebied van de organisatie van een Floriade.”
De Floriade wordt iedere tien jaar georganiseerd door een andere gemeente en de gemeente Almere wil de tentoonstelling aangrijpen om een duurzame woonwijk op het terrein te bouwen. Bij het indienen van de plannen werden de kosten voor de gemeente geraamd op maximaal tien miljoen. Inmiddels liggen de schattingen op minstens veertig miljoen euro.
Van Driem heeft zo zijn bedenkingen bij die 40 miljoen. "Hier ontbreekt volgens mij een groot gedeelte van tienduizenden uren die ambtenaren, juridisch adviseurs en consultants aan het project hebben besteed." Bovendien hebben ook de Provincie en het Rijk de nodige miljoenen in de Floriade gestoken. "Het is dus moeilijk vast te stellen hoeveel belastinggeld er al is uitgegeven door de overheden, maar dat zal minimaal rond de 100 miljoen euro zijn", zo schat Van Driem.
Gemeente als pretparkondernemer
Hans van Driem komt uit de wereld van de evenementen en pretparken. Hij snapt niet dat een gemeente die een tijdelijke tentoonstelling bouwt die miljoenen mensen moet trekken niet in een vroeg stadium de hulp van zijn sector inschakelt. "Ambtenaren zijn in het begin bang om dom over te komen, maar het is ook gewoon een hele specialistische tak van sport. Ze durven geen experts in te huren, ze denken - we gaan het er eerst even intern doorheen jassen - en dan begint het gelazer", aldus van Driem.
In Almere is de begroting keer op keer opgerekt en is er veel kritiek of de Floriade wel 2 miljoen bezoekers gaat trekken. Volgens van Driem weten mensen die bij een groot pretpark werken als de Efteling, of bij een evenementenorganisator als Mojo, beter dan een gemeente hoe je bezoekers moet trekken. Terwijl de gemeente financieel wél de kar moet trekken. Van Driem: "Waarom gaat een armlastige gemeente zoals Almere, die 40 miljoen euro moet bezuinigen, een wereldtentoonstelling organiseren?"
In juni van dit jaar heeft de gemeenteraad van Almere definitief besloten om door te gaan met de Floriade. Van Driem vindt dit verbijsterend, zeker door de ontwikkelingen omtrent corona, die volgens hem het slagen van de Floriade nog lastiger maken. “Bij alle vorige Floriades waren er circa 1 miljoen buitenlanders”, vertelt van Driem. Volgens hem zullen die aantallen minder worden en dat zal het totale aantal bezoekers beïnvloeden. Van Driem: “Mijn verwachting is dat de Floriade 2022 maximaal 1,5 miljoen bezoeken zal trekken. Maar dat zegt nog niets. Wat is de gemiddelde opbrengst per bezoek voor de BV Floriade? Welke kosten moet je van je kaartverkoop inkomsten af trekken en wat hou je dan netto over? En hoe duur wordt een kaartje? Als ze straks met 50% korting bij de Albert Heijn liggen, kun je wel veel bezoekers hebben, maar je verdient er niks aan.”