We bellen de voorzitter van de landelijke vereniging voor leefstijlcoaches (BLCN), Meijke van Herwijnen, om meer te horen over deze relatief nieuwe beroepsgroep. Haar vereniging bestaat nu zo’n drie jaar, vertelt ze: ‘Werkgevers en zorgverzekeraars vroegen om een kwalificatie, een soort keurmerk voor leefstijlcoaches. Dat geven wij.’

159 coaches op 3,5 miljoen patiënten

Hoe word je leefstijlcoach? De BLCN heeft daarvoor drie opleidingen geaccrediteerd. Als je als coach daar afstudeert, mag je je meteen registreren bij het BLCN. Maar we hebben toch ook al diëtisten, oefentherapeuten en fysiotherapeuten? Als zij een leefstijlprogramma willen aanbieden, legt Van Herwijnen ons uit, kunnen ook zij een aantekening krijgen in het eigen beroepsregister (dus dat van de diëtist, fysio- of oefentherapeut). Maar ze kunnen daarmee niet zonder meer in het register van de BLCN worden opgenomen, benadrukt de voorzitter: ‘Het register van leefstijlcoaches is een apart register, dat niet gelijk is aan opname in het kwaliteitsregister paramedici met aantekening.’

En dan wordt het nog iets ingewikkelder. Er zijn namelijk drie leefstijlprogramma’s die kunnen worden aangeboden: CooL, SLIMMER en de BeweegKuur. Van Herwijnen: ‘Het gekozen programma bepaalt welke professional of combi van professionals het mag uitvoeren. Paramedici met aantekening kunnen een CooL-programma aanbieden, behalve dat een paar zorgverzekeraars dat alsnog hebben uitgesloten en alleen met BLCN-leefstijlcoaches in zee willen gaan. Daarnaast mag een combinatie van diëtist en fysio- of oefentherapeut gezamenlijk het programma SLIMMER of BeweegKuur aanbieden. Of een leefstijlcoach die programma’s alleen mag aanbieden, is nog niet duidelijk.’

Hoe weten geïnteresseerden dan bij wie ze moeten zijn? Van Herwijnen: 'Op onze site staan alle geregistreerde leefstijlcoaches.’ Daarnaast is stichting Arts en Leefstijl op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid bezig met een inventarisatie van de contractering van leefstijlprogramma’s; dus wie, wat, en vooral ook waar gaat aanbieden

De leefstijlcoach is een gids, geen zorgverlener

De opleidingen tot leefstijlcoach zijn toegankelijk voor iedereen met een hbo-achtergrond. Het maakt niet uit welke richting. In 16 tot 18 lesdagen word je daar klaargestoomd om anderen te kunnen coachen naar een gezonder leven. Leefstijlcoaches zijn expliciet geen zorgverleners, lezen we op de website van het BLCN: ‘Leefstijlcoaches fungeren als gids voor iedereen die zijn dagelijkse gewoontes wil veranderen om zich goed te (blijven) voelen.’

Inmiddels hebben 159 coaches de registratie bij de BLCN op hun naam geschreven. Dat lijkt niet veel. We vragen Van Herwijnen hoe 159 leefstijlcoaches de 3,5 tot 5 miljoen Nederlanders die in aanmerking komen voor een leefstijlprogramma kunnen gaan helpen. Van Herwijnen: ‘Nog niet iedereen heeft zich aangemeld in ons register. En er zijn natuurlijk honderden diëtisten en fysiotherapeuten die ook van plan zijn mensen te gaan begeleiden op basis van een aantekening als leefstijlcoach.’ Maar dan nog zijn er weinig aanbieders, erkent ook de voorzitter: ‘Niet alle 3,5 miljoen potentiële patiënten zullen zich meteen in januari aanmelden. Dit heeft tijd nodig.’

‘Als je mensen alleen blijft repareren, gaan we met z’n allen de boot in’

Sowieso is het een spannende periode voor de beroepsvereniging, want niet iedereen is onverdeeld enthousiast over deze nieuwe vorm van zorg in het basispakket. De Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) is afwachtend: ‘De ontwikkeling van de GLI (de afkorting van Gecombineerde Leefstijlinterventie, de formele naam van het leefstijlprogramma, red.) bevindt zich nog een pril stadium; het moet in de praktijk nog gaan blijken hoe het werkt’, mailen ze ons. ‘Die ontwikkelingen zullen wij als LHV natuurlijk ook volgen. Het is nu aan de zorgverzekeraars om er nadere invulling aan te geven, zodat het voor patiënten duidelijk is of en in welke mate ze gebruik kunnen maken van de GLI op basis van hun verzekering.’

De contractering met zorgverzekeraars komt ook niet overal soepel tot stand, horen we van zorggroepen (regionale samenwerkingsverbanden van eerstelijns zorgaanbieders, red.). Wat vindt de voorzitter van de beroepsvereniging daarvan? Van Herwijnen is optimistisch: ‘Het is voor het eerst dat er een preventieve activiteit in de basisverzekering zit. Iedereen is zoekende: hoe zit dit? hoe moet dat? Feit is dat op behoorlijk wat plaatsen leefstijlcoaches gaan draaien dit jaar. Daarna breidt het zich vanzelf uit.’

Over de vraag of leefstijlcoach überhaupt in de basisverzekering hoort, kan voorzitter Herwijnen kort zijn: ‘Als je mensen alleen maar blijft repareren, gaan we met z’n allen de boot in. Zorg wordt steeds duurder; met deze vernieuwing van de zorg bereiken we dat minder mensen ziek worden of blijven.’