De gegevens komen van Voetbal.com, een website die alle standen in het Nederlandse voetbal bijhoudt. Het aantal doelpunten in de Eredivisie is overigens het hoogste aantal in 35 jaar. In het seizoen 1983/1984 werd 1079 keer gescoord.

Elk doelpunt is gekoppeld aan de minuut waarin werd gescoord. Daarmee kunnen we bekijken welke ploegen het meeste profiteren van late treffers, en wie het meeste worden benadeeld door een doelpunt in de dying seconds van een wedstrijd.

Hoe laat scoort elk team?

Allereerst kijken we naar de zogeheten mediane minuut. Exact de helft van alle doelpunten wordt na die mediaan gescoord. Hiermee kun je zien welke ploegen goed uit de startblokken komen, en welk elftal wat langzamer op gang komt. Dit hebben we afgezet tegenover de mediane minuut waarin een ploeg een tegentreffer krijgt.

Dit zijn vier observaties die je uit deze grafiek kunt meenemen:

• FC Groningen scoort relatief vroeg, maar krijgt ook vroeg doelpunten tegen.

• VVV Venlo scoort vroeg, maar op het einde van de wedstrijd ligt de verdediging open voor tegentreffers.

• NAC Breda scoort laat in de wedstrijd, maar krijgt dan ook veel treffers tegen.

• PSV scoort laat in de wedstrijd en krijgt vroege tegentreffers.

Maar dit vertelt nog niet het volledige verhaal. Een winnende treffer in de 90e minuut heeft meer impact dan een 5-0 in blessuretijd. Daarom hebben we ook het gevolg van late treffers bekeken.

De alternatieve ranglijst

Om aan te tonen hoe belangrijk een laat doelpunt is, kijken we naar de hypothetische competitie waarin de wedstrijd na 85 minuten voorbij is. Alle doelpunten in extremis tellen niet meer mee. Daarmee zouden we ook de spectaculaire ontknoping op de 16e speeldag moeten missen, waarin Groningen en Emmen na 86 minuten nog op 0-0 staan, Groningen op 1-0 komt, maar Emmen toch met twee goals de winst mee naar huis neemt.

In deze denkbeeldige 85-minuten-competitie zou de achterstand van PSV op kampioen Ajax 9 punten groter zijn geweest. Zonder de extreem scherpe slotfase van PSV zou Ajax vanaf halverwege februari koploper zijn. Daarnaast hadden de Amsterdammers al twee ronden voor het einde van de competitie de kampioensschaal in ontvangst mogen nemen.

De slachtoffers van PSV in de slotfase zijn Fortuna Sittard (1-2, zou 1-1 zijn geweest), PEC Zwolle (idem), FC Groningen (idem), FC Utrecht (2-2, zou 2-1 zijn geweest), sc Heerenveen (idem), VVV-Venlo (0-1, zou 0-0 zijn geweest) en Vitesse (3-3, zou 3-2 zijn geweest). FC Emmen (2-2, zou 2-1 zijn geweest) pakte eenmaal in de slotfase punten tegen de Eindhovenaren.

Vitesse is met 7 verliespunten in de slotfase de grootste verliezer. Opmerkelijker zijn de 5 verliespunten van AZ in de laatste minuten. Met iets meer scherpte zouden de Alkmaarders op de slotdag nog de derde plek te verdedigen hebben. Door de grote achterstand op Feyenoord maakte het 4-2 verlies tegen Excelsior in de laatste ronde niet meer uit. Het loont dus zeker om tot de laatste seconde scherp te blijven.

Verder zou Willem II ten koste van FC Groningen wel de play-offs voor een ticket voor Europees voetbal hebben gehaald. Nu hebben ze op de laatste speeldag daar naast gegrepen door een pijnlijk verlies bij ADO Den Haag.