Kinderen die bezeten zijn door de duivel. In Nederland zijn er mensen die denken dat dit kan. Om ze te bevrijden proberen ze de duivel bij kinderen uit te drijven. Dat is psychologisch schadelijk, maar tijdens ons onderzoek naar Religieuze gemeenschappen in Nederland komen we erachter dat deze kinderen nauwelijks beschermd worden.
‘Mijn tip gaat over een evangelische beweging, genaamd The Last Reformation. De leider hiervan is een Deen, Torben Søndergaard. De organisatie is ook zeer actief in veel andere landen en Nederland is een van de landen waar veel volgelingen te vinden zijn. Torben Søndergaard doet aan gebedsgenezing in de vorm van demonenuitdrijvingen. Dit praktiseert hij ook op kinderen of in het bijzijn van kinderen.’
The Last Reformation
Als we na het lezen van deze tip The Last Reformation en zijn leider opzoeken op internet zien we tal van video’s waarbij mensen schreeuwend en spartelend worden bevrijd van de duivel. En als we even doorzoeken zien we ook kinderen. De beelden zijn heftig en we vragen ons af: gebeurt dit ook in Nederland? En dan vooral: gebeurt het hier ook bij kinderen?
The Last Reformation heeft op zijn website ruim 200 contactpersonen uit Nederland staan. Ook organiseren ze regelmatig Kickstart weekenden in ons land, waarbij mensen leren te prediken, mensen te dopen én zieken te genezen. Voor verdieping kan je ook terecht voor een drieweekse cursus in de Pioneer Training School. Hier leer je in drie weken een discipel te worden en word je ook getraind in het genezen van zieken en het uitdrijven van demonen. Op de website staan de speciale prijzen aangegeven voor als je je kinderen wil meenemen.
Demonenuitdrijving in Nederland
Maar hiermee weten we nog niet zeker of de organisatie in ons land ook demonen uitdrijft op kinderen. Tot onze collega’s van Pointer erachter komen dat een van de filmpjes waarop Torben Sondergaard een jongen van rond de 12, 13 jaar probeert te bevrijden gemaakt is in Nederland, op een vakantiepark in het Gelderse Zelhem om precies te zijn. Een woordvoerder van de beweging ontkent tegenover Pointer niet ook demonenuitdrijvingen bij kinderen te doen, maar zegt dat dit altijd zorgvuldig gebeurt.
We publiceren ons eerste verhaal over The Last Reformation en we krijgen verschillende tips binnen. Vooral van mensen die zelf ook duivelsuitdrijvingen hebben moeten doorstaan als kind, bij andere evangelische bewegingen. Allemaal vinden ze die ervaringen traumatisch en allemaal zijn ze het erover eens: wat hadden ze graag dat iemand destijds aan de bel getrokken had en ze geholpen had.
Schadelijke praktijken
Hoe schadelijk zijn demonenuitdrijvingen voor een kind? We leggen het voor aan hoogleraar Pedagogiek Micha de Winter (Universiteit Utrecht). Hij bekijkt voor ons de beelden van The Last Reformation. ‘Als je demonische uitdrijvingen op kinderen doet zonder dat mensen uit de buitenwereld daar toezicht op kunnen houden dan vind ik dat aan kindermishandeling grenzen. (…) Als je met de maatstaven van vandaag de dag naar deze situatie kijkt, waarbij kinderen onderdeel zijn van dit soort rituelen die met een hoop geweld en intimidatie gepaard gaan, dan lijkt het in ieder geval op psychisch geweld,’ vertelt De Winter.
Ook Eva reageert op ons onderzoek. Als lid van een evangelische gemeenschap namen haar ouders haar regelmatig mee naar diensten om demonen te laten uitdrijven, om haar te genezen van het stotteren. Zij herkent zich in de analyse van De Winter. Daarnaast werd Eva erg onzeker omdat het stotteren niet ophield. ’Ik dacht: Misschien moet ik meer bidden, misschien moet ik meer de bijbel lezen. Misschien moet ik mijn vrienden over God gaan vertellen, meer evangeliseren. Ik had het gevoel dat ik beter moest zijn, perfecter.’
Bescherming kinderen
Veel mensen die we spreken die zelf onderdeel zijn geweest van demonenuitdrijving begrijpen niet waarom ze nooit in bescherming zijn genomen. Zo ook Eva: ‘Achteraf denk ik vaak: waarom heeft niemand ooit ingegrepen? Ik vind wat ik heb meegemaakt eigenlijk een vorm van kindermishandeling. Scholen worden gecontroleerd, er zijn instanties die sportclubs in de gaten houden. Daar zijn allemaal regels en wetten voor. Maar binnen de kerk gebeurt maar wat. Er is geen controle.’
Kinderbeschermingsorganisaties grijpen alleen in bij concrete meldingen, maar het probleem is dat rituelen zoals demonenuitdrijvingen vaak gebeuren binnen gesloten gemeenschappen. Hoogleraar De Winter: ‘Het lastige is dat mensen binnen zo’n beweging per definitie de buitenwereld beschouwen als de vijand. Dat zijn mensen die het bij het verkeerde eind hebben en die moeten zoveel mogelijk buiten worden gehouden. Het kenmerk van die geslotenheid is dat er weinig van naar buiten komt. En dat is natuurlijk een groot risico, want wie houdt er dan uiteindelijk toezicht op of het wel goed gaat met die kinderen?’.
Geen toezicht op gesloten religieuze gemeenschappen
Instanties die toezicht houden op wat er binnen gesloten religieuze gemeenschappen gebeurt zijn er ook niet. Voorheen bestond het meldpunt Sektesignaal. Dat bood een luisterend oor aan mensen die zich zorgen maakten over gesloten religieuze of zingevende organisaties.
Maar de subsidie van Sektesignaal is sinds dit jaar stopgezet. Hoogleraar Religie en Recht Fokko Oldenhuis begrijpt hier niets van: ‘Nog nooit heeft Sektesignaal meer meldingen gehad dan in 2019. Dan zeg ik: je spant het paard achter de wagen als je dat wegbezuinigt. In heel Europa zijn er op dit moment heel veel nieuwe religieuze bewegingen en dan moet je een vinger aan de pols houden. We hebben vrijheid van godsdienst, maar als er geen enkele signaalfunctie meer aanwezig is dan wordt het vrije spel dat sekten hebben in mijn ogen te groot.’
