Bijna anderhalf miljoen mensen hebben grote financiële problemen en van die groep worden er per jaar maar tweehonderdduizend geholpen. Nu sluipt er een nieuw instrument de schuldhulpindustrie in: Fintech. Slimme oplossingen zoals apps op je telefoon die helpen om een overzicht van je inkomsten en uitgaven te maken. Maar je privacy is verloren en het nut van de apps is niet bewezen.

Patricia is moeder van 3 zoons, heeft door de toeslagenaffaire haar baan verloren en leeft met de jongens al jaren van een absoluut minimum. Ze is wel geïnteresseerd in de app die haar overzicht geeft van inkomsten en uitgaven, de Buddy app. Die app wordt aangeprezen als: de financiële vriend in je broekzak. Maar om dat overzicht te krijgen moet je wel je persoonsgegevens én de pincode naar je bank invoeren, anders kan Buddy je niet helpen.

Oproep

Wie heeft er ervaring met vrijwillige schuldhulpverlening? In oktober bleek dat slimme apps op je telefoon niet helpen om van je financiële problemen af te komen. Dan maar hulp van een mens, zou je denken. Maar zijn vrijwillige schuldhulpverleners wel goed genoeg?

Buddy

Leuk zo’n overzicht, zegt Patricia, maar met drie jongens heb je 320 euro leefgeld per maand. Stel, de energierekening stijgt tot grote hoogte, waar doe je dan boodschappen van? “Want er komt niet daadwerkelijk een buddy langs met een zak geld die zegt hier kun je je boodschappen van doen, nee in plaats daarvan heb je een Buddy in je zak die de hele tijd tegen jou gaat tetteren met meldingen dat je geld uitgeeft dat je niet hebt”.

Toch is er een aantal gemeenten dat licenties van de Buddy app heeft gekocht om aan hun inwoners te geven. Wethouder Van Mierlo van Almelo: “Wij zijn een gemeente, wij willen gewoon pionieren om mensen te helpen”. Almelo wil met de Buddy app inwoners ondersteunen met beginnende betalingsproblemen of mensen die na een zwaardere ondersteuning zelf weer hun financiën willen regelen.

Fintech in de schuldhulpverlening is géén oplossing

Goede bedoelingen

Taco Schaafsma is al 25 jaar adviseur op het gebied van persoonlijke financiën. Hij krijgt per jaar wel 200 initiatieven op zijn bureau, van organisaties en mensen die denken dat ze een oplossing hebben voor financiële stress en schulden. Maar zegt Schaafsma; “De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen en dat is jammer want je kunt nu eenmaal meer kwaad dan goed doen, terwijl je toch de beste bedoelingen hebt”. Het credo van de Rijksoverheid is de brede aanpak voor schuldenproblematiek maar daardoor maken ze geen keuze. Het zou beter zijn als er één schuldenwet kwam.

De Buddy app wil met het financiële overzicht mensen rust geven, maar die rust ervaren mensen niet zo. De app rekent van de eerste tot de laatste dag van de maand maar loon of een uitkering komen rond de 24ste. Dat is heel verwarrend. En van een telefoonabonnement van 5 euro per maand maakt de Buddy app zeventienvijftig per kwartaal. Daarnaast worden mensen tureluurs van alle berichtjes die Buddy stuurt.

Lege supermarktkar

Schuldhulp helpt mensen nog steeds niet

Privacy

De Buddy app kan alleen een overzicht maken en adviseren als ze naast je persoonsgegevens ook je bankgegevens krijgen. Daarvoor verwacht je een heel degelijk privacystatement. Maar Simon Lelieveld, expert financiële regelgeving in innovatief bankwezen en betalingsverkeer is niet overtuigd: “Als ik kijk naar de kleine lettertjes en wat Buddy aanbiedt dan is het veel te kort door de bocht’.

Reactie

Directeur Camiel Kuiper van Buddy Payment kent het commentaar op de werking van de app. ‘We zijn er heel hard bezig om het te verbeteren. Zo werkt het in de softwareontwikkeling, producten zijn nooit af en je hebt tijd nodig om het product goed aan te laten sluiten op je gebruikersgroep. En dit is een ingewikkelde gebruikersgroep waarbij we stapje voor stapje kijken om het te laten passen.

De gegevens die wij ophalen op de bankrekening van mensen worden alleen gebruikt voor het draaien van een analyse, die we alleen tonen aan die mensen zelf. Het is een overzicht van het inkomen, de vaste lasten en de calculaties van het verschil tussen die twee. En hoe zich dat verhoudt tot het aantal dagen die je nog hebt tot je geld op is.

De Buddy app kan een aantal veel voorkomende geldzaken niet aan en heeft zich niet bewezen als financiële vriend. Toch wordt de app wel door verschillende gemeenten ingekocht om aan hun inwoners te geven. Waarom gebeurt dat?

Luister het vervolg:

Buddy, de fintech utopie

Makers

Onderzoekscollectief