Het is voor het eerst in Nederland dat een homostel via hoogtechnologisch draagmoederschap een kindje krijgt met behulp van meerdere familieleden. “We beseffen dat het heel bijzonder is dat we dit als familie sámen doen en ongelooflijk dat het nu écht gelukt is. Eén IVF-poging was ervoor nodig. We zijn natuurlijk superblij.”

Homostellen lopen tegen muur op

Tot voor kort waren homostellen voor een IVF-draagmoederbehandeling aangewezen op het buitenland. Ook Danny (28) en Chris (30), die elkaar al kennen vanaf hun zeventiende, waren al 5 jaar bezig met hun kinderwens. “Ik heb denk ik wel elke kliniek in Nederland en België gebeld en gemaild over de mogelijkheden. We hadden zelfs al Skype-gesprekken gehad met een Canadese kliniek voor een draagmoedertraject.” En toen hoorden ze 2 jaar geleden dat de Nederlandse vruchtbaarheidskliniek Nij Geertgen in Elsendorp als eerste kliniek in Nederland ging starten met draagmoederbehandelingen voor homostellen. Voor Danny en Chris precies op het juiste moment. Zij waren gelijk enthousiast en de eersten die zich aanmeldden.

Spannend traject

Danny’s schoonzus wilde wel zwanger voor hen worden, maar niet met haar eigen eicel. En dan ben je dus op een IVF-traject aangewezen in een vruchtbaarheidskliniek. “Al jaren roepen mijn zus en schoonzus dat ze ons willen helpen. We hebben een hele goede band binnen de familie. Maar dan nog, toen we op de eerste voorlichtingsavond hoorden hoeveel vinkjes er op groen moeten staan voordat de artsen überhaupt starten met zo’n traject werd het wel spannend. Toch hadden we er alle vertrouwen in dat het goed zou komen”, vertelt Danny.

Psychische screening voor de hele familie

De draagmoeder moet een voltooide kinderwens hebben, geen complicaties gehad hebben bij eerdere zwangerschappen en medisch gezond zijn. Ook de eiceldonor, Danny’s zus, wordt onderworpen aan een psychische screening. Overigens net als de rest van de familie. En daar bovenop komt nog het juridische deel. “Op een gegeven moment zaten we met vier (!) juristen aan tafel om alle afspraken tot in de puntjes uitgewerkt op papier te krijgen. Het leek wel projectmanagement”, lacht Chris.

Juridische counseling, psychische screening en medische checks voor de héle familie. Dat maakt het proces complex, ingewikkeld en tijdrovend. Het neemt minstens een jaar in beslag voordat daadwerkelijk de IVF-behandeling kan plaatsvinden. “Soms vond ik het ook best lastig. Een normaal stel wordt ook niet uitvoerig psychologisch gescreend als ze een kind willen”, vertelt Chris. “Maar uiteindelijk waren die gesprekken met de psycholoog ook heel waardevol. Alle verwachtingen zijn uitgesproken en dat is ook belangrijk omdat er wel een kindje komt.”

Klinieken zijn huiverig

Het is bijzonder dat er nu een vruchtbaarheidskliniek gestart is met deze IVF-draagmoederschap trajecten. Op dit moment beschermt de wet zowel draagmoeders als wensouders nog niet. Daar zit een risico in als één van de twee zich bijvoorbeeld bedenkt tijdens de zwangerschap. Daarom moet er juridisch veel worden dichtgetimmerd. De kosten voor het draagmoedertraject lopen in de tienduizenden euro’s die wensouders zelf moeten opbrengen. Maar klinieken zijn ook huiverig voor de medische risico’s voor de draagmoeder. Er is bijvoorbeeld een verhoogde kans op zwangerschapsvergiftiging. En ook psychisch moeten wensouders en de draagmoeder (en haar partner) het hele traject aankunnen. Immers, de baby wordt direct na de geboorte afgestaan aan de wensouders en een adoptieprocedure volgt.

“Hoe mooi is het dat dit nu in Nederland kán. Dat we een kindje kunnen krijgen met behulp van onze familie. Eindelijk, het werd tijd.” Danny maakt zich al jaren hard voor de emancipatie van de LHTBI-gemeenschap. Op zijn veertiende organiseerde hij de eerste jongerenboot op de Gay Pride. “We roepen wel dat we in Nederland vooruitstrevend zijn en natuurlijk hebben we al wel het homohuwelijk, maar homostellen met een kinderwens kunnen nog nauwelijks terecht in ons land. Veel stellen zoals wij voelen zich gedwongen om via buitenlandroutes een draagmoeder te vinden. Ik vind dat schrijnend. Het is heel belangrijk dat het hier goed geregeld wordt.”

Bevalling in augustus

In augustus verwacht het stel te bevallen. Hun kindje zal ook gelijk na de geboorte met hen meegaan. “De kinderkamer moeten we nog inrichten, maar daar hebben we nog wel even de tijd voor. We hebben net de 20 wekenecho gehad, alles was in orde. En het was prachtig om te zien hoe snel het groeit. Nu komt het steeds dichterbij. We gaan elke week langs bij onze schoonzus om de buik te zien groeien.”

Maar ook ná de bevalling zijn er voor ouders als Danny en Chris uitdagingen. Kraamzorg krijgen ze niet, dat krijgt alleen hun schoonzus. En ook kraamverlof is een lastig punt. Zowel Danny als Chris willen de eerste maanden bij hun baby zijn, maar voor homostellen die samen een kindje krijgen bestaat er geen verlofregeling. Danny is wel direct juridisch de vader omdat hij het kind erkent, maar Chris moet via een adoptieprocedure, wat maanden kan duren, wettelijk vader worden. En dan heb je dus volgens de wet geen recht op verlof. Volgens Danny moet ook daar aandacht voor komen omdat die eerste tijd samen juist zo belangrijk is. “Nu heeft mijn werkgever gezegd, ook al is het juridisch niet geregeld: ‘We zorgen gewoon dat je thuis kan blijven bij de baby’. Heel fijn natuurlijk, maar niet elke werkgever is zo meegaand. Het zijn allemaal zaken waar andere stellen wél recht op hebben en ook voor ons zou het de normaalste zaak van de wereld moeten zijn.”