De Europese Commissie presenteerde in 2020 de Farm to Fork-strategie, onderdeel van de Green Deal van Eurocommissaris Frans Timmermans. Hierin staan doelen om de voedingsindustrie fors te verduurzamen. Met het vergroten van het aandeel biologische landbouw wil de commissie meer biodiversiteit en minder impact op het klimaat.

Uit onderzoek van Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw in Nederland, blijkt dat de groei van het biologische landbouwareaal stagneert. En in vergelijking met andere West-Europese landen bungelt Nederland onderaan de lijst van landen met de meeste bio-grond. Om de doelen van de EU te halen moet er in Nederland dus nog veel gebeuren.

De reden dat het aandeel bio-boeren niet echt groeit, heeft ermee te maken dat het niet makkelijk is om van een regulier naar een biologisch bedrijfsmodel over te stappen. De Volkskrant meldde vorig jaar na onderzoek dat boeren die de overstap naar biologisch willen maken nauwelijks financiering daarvoor kunnen vinden bij banken.

Volgens Katja Logatcheva, onderzoeker bij Wageningen Economic Research, is het heel ambitieus om te denken dat de biologische landbouw naar een kwart kan groeien vóór 2030. De meeste boeren willen op dit moment niet overstappen: “De reguliere landbouw produceert niet alleen voor Nederland, maar ook voor de rest van de wereld. Daarin zijn we succesvol geworden en competitief. Als je uit die reguliere landbouw weggaat en voor bio kiest dan ga je extensiever produceren en tegen hogere kosten. Daar moet je wel een voldoende grote afzetmarkt voor vinden.”

Te weinig grond

Een ander probleem dat verklaart dat de omslag naar biologisch in Nederland langzamer gaat dan in andere landen is dat er in Nederland maar weinig ruimte is voor biologische landbouw. Daarvoor is namelijk meer ruimte nodig en dat hebben veel boeren simpelweg niet. “Om voldoende inkomen te genereren, moeten deze boeren hun verdienmodel aanpassen, en het vraagt ook een wezenlijk andere kennis”, aldus Logatcheva. Wat ook financieel niet aantrekkelijk is, is dat je biologische producten pas als biologisch mag verkopen als je al 2 jaar bio-boert. Het duurt dus nog even voordat je een meerprijs krijgt.

Landelijke doelstellingen voor biologisch zijn er op dit moment niet, aldus Logatcheva. “Tot 2010 waren er landelijke doelstellingen ten aanzien van areaal en marktaandeel van biologisch met daaraan gekoppelde financiële ondersteuning voor biologische boeren, maar nu niet meer. Het is wachten op de plannen van de nieuwe minister. Die moet bepalen wat hij met deze doelstelling vanuit de EU gaat doen.”