Door de woningnood wonen minstens 60 duizend mensen het hele jaar door op een vakantiepark, blijkt uit cijfers van het CBS. Maar eigenlijk mag dat niet. De gemeente moet daarop toezien en handhaven. Eind 2024 riep Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) gemeenten op om voorlopig geen mensen uit hun vakantiehuis te zetten.

Bijna een jaar na die oproep zegt zo'n 38 procent van de gemeenten alsnog te handhaven op permanente bewoning, blijkt uit een rondvraag van Pointer. Van de 243 gemeenten die hebben geantwoord op onze vragen, zeggen 94 dat ze actief handhaven op permanente bewoning.

Keijzer wil het wonen op vakantieparken voor de komende 10 jaar toestaan om de druk op de woningmarkt te verlichten. Deze maatregel geldt alleen voor mensen die kunnen aantonen dat ze sinds 16 mei 2024 in hun vakantiehuis wonen. Daarnaast moeten deze vakantiewoningen voldoen aan de minimale veiligheids- en gezondheidseisen die ook gelden voor reguliere woningen.

In principe treedt deze zogeheten instructieregel begin volgend jaar in werking, behalve als de Eerste of Tweede Kamer daar bezwaar tegen maakt. Op dit moment mogen de gemeenten nog zelf bepalen of ze gaan handhaven.

In een interview met Pointer herhaalt de minister haar oproep aan gemeenten om niet te handhaven. "Het is buitengewoon ingewikkeld om snel een betaalbare woning te vinden", zegt Keijzer. "Feitelijk maak je heel veel van deze mensen dakloos, als je ze er gewoon uit zet." Uit onze rondvraag blijkt dus dat een aanzienlijk deel van de gemeenten dat alsnog doet.

Vrijwel alle gemeenten tegen plan Keijzer

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt de instructieregel een slecht plan en wil dat gemeenten zelf dat beleid kunnen bepalen, omdat het 'lokaal maatwerk' is. Volgens de VNG en het Interprovinciaal Overleg is het plan 'onuitvoerbaar, niet doelmatig en juridisch onzorgvuldig', en lost het de woningnood niet op. Uit onze rondgang onder gemeenten komt dat beperkte draagvlak ook naar voren: slechts 4 gemeenten (De Ronde Venen, Teylingen, Molenlanden en Zeist) staan achter de plannen van Keijzer.

Maar de gemeenten die momenteel niet handhaven, zijn niet per definitie voorstander van Keijzers plan. Ze geven aan dat ze geen capaciteit voor handhaving hebben of grijpen alleen in zodra er sprake is van overlast. Dat levert een ingewikkelde situatie op: permanente bewoning van een vakantiehuis mag niet, maar elke gemeente gaat daar anders mee om. Eigenaren van parken moeten soms zelf gaan optreden tegen permanente bewoners en stappen naar de rechter. En de bewoners worden soms al jarenlang gedoogd in hun vakantiewoning, maar raken in onzekerheid omdat het beleid op korte termijn onduidelijk blijft.

De VNG laat in een reactie weten nog steeds tegen de plannen van Keizer te zijn, omdat het nog steeds voor onduidelijkheid zorgt. "De minister zegt niet dat de mensen hier altijd mogen blijven zitten. Je lost de woningnood hiermee niet op. Je schuift eigenlijk het probleem 10 jaar vooruit."