De vraag is niet óf, maar hoe we verdere verdozing van Nederland zo snel mogelijk kunnen stoppen. Dat is althans op te maken uit de reacties die we afgelopen dagen binnenkregen op ons eerste artikel. Veel mensen ergeren zich aan de snelle toename van het aantal grote distributiecentra. ‘In een paar jaar tijd is een hele hoop weidelandschap en groen verdwenen. Het landschap is verknald.’
‘Tussen Nijkerk en Amersfoort is alles volgebouwd’, ‘De A15 bij Oosterhout is het lelijkste deel van Nederland’, ‘Er is totaal geen regie of visie’. Het is een kleine greep uit opmerkingen van mensen die ons benaderden omdat ze zich zorgen maken over de inrichting van het Nederlandse landschap.
Uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat het aantal distributiecentra in Nederland de afgelopen 5 jaar met 25 tot 43 procent is toegenomen. Het zijn vaak grote magazijnen waar pakketjes worden klaargemaakt voor transport. En niet alleen voor de Nederlandse markt. Grote logistieke bedrijven kiezen Nederland als vestigingsland vanwege de gunstige liggen ten opzichte van de rest van Europa.
Meerdere klachten kregen we binnen over het distributiepark bij Almelo-Bornerbroek, beter bekend als ‘XL Businesspark Twente, het bedrijventerrein voor de grootste ondernemers waar u alle ruimte krijgt’, zo vermeldt de website. In de afgelopen jaren hebben zich er dertien bedrijven gevestigd, onder meer in de kleding - en chemische logistiek.
Maar ook wordt geklaagd over de bebouwing rond Zevenaar, langs de A28 bij Oldebroek, het Zeeuwse Tholen, Roosendaal en Breepark Breda. ‘Het wordt steeds voller en lelijker, stop met Nederland vol te plempen.’
Boter op ons hoofd?
Eén van de belangrijkste oorzaken van de toename van grote distributiecentra is ons huidige koopgedrag: het online shoppen. Mogen we daarom wel klagen? Met de feestdagen in het vooruitzicht struinen we weer massaal het internet af op zoek naar cadeaus voor in de schoen of onder de kerstboom. In zekere zin hebben we de distributiecentra aan onszelf te wijten.
Maar dat wil niet zeggen dat er niet beter nagedacht moet worden over hoe distributiecentra de minste overlast geven. In een onlangs gepubliceerd rapport van het college van Rijksadviseurs wordt gewezen op het gebrek aan regie bij de bouw van de centra. Gemeenten hebben het nu vaak voor het zeggen waardoor ‘eenlingen’ los in het landschap worden gebouwd in plaats van de gewenste clustering op bedrijfsterreinen. Het adviescollege wil daarom dat het Rijk en de provincies zich meer gaan bezighouden met een ‘samenhangend omgevingsbeleid’.
In ons onderzoek richten we ons de komende tijd op de herontwikkeling van bestaande bedrijventerreinen. Bij een nieuw te bouwen distributiecentrum wordt deze optie nogal eens overgeslagen omdat het terrein niet voldoet aan de huidige standaarden. Kavels zijn te klein of de gebouwen te laag waardoor er wordt gekozen voor nieuwbouw in ‘het groen’. Bovendien zijn de bouwkosten bij herontwikkeling vaak hoger dan bij nieuwbouw.
