De kinderen van Josine doen op school aan ‘schemaspelen’ in plaats van gewoon buitenspelen. Vanwege ruimtegebrek kan niet iedereen iedere dag voetballen of het spel ‘pionnenroof’ doen. “In het gevecht om de grond komen de kinderen er meer dan bekaaid van af.” 

Josine Huizinga-Uljee heeft drie kinderen op de Drentse basisschool De Rietzanger. Ze wonen in een rustige buitenwijk van ruim 15 jaar oud met zo’n 1250 woningen. In de kern van de wijk staan al jaren een basisschool en een gezondheidscentrum naast elkaar. Josine: “De wijk was niet bedoeld voor mensen met jonge kinderen, maar ze zijn er toch komen wonen. De basisschool is - ongepland – enorm gegroeid, maar niks gaat met die groei mee.”

Schoolplein van basisschool De Rietzanger met op de achtergrond de supermarkt in aanbouw.  

Nog een reepje grond over

Het schoolplein is te klein en daarom gebruikten de kinderen altijd een stukje braakliggend terrein van de gemeente waar vooral de grotere kinderen konden rondrennen en voetballen. Maar daar wordt nu een ‘megagrote’ supermarkt gebouwd. Tussen het gezondheidscentrum en de school is er nog een klein reepje grond over waar nu gevoetbald kan worden. “Tja, daardoor is er schade aan het gebouw en de fietsen gaan kapot, ook niet ideaal dus,” vertelt Josine.

Oproep!

Hoe groot is het schoolplein van jouw kinderen of in de buurt waar jij woont? Groot genoeg? Is het de afgelopen tijd veranderd? We horen het graag!

Schemaspelen

Op heel veel scholen in Nederland wordt er gewerkt met ‘schemaspelen’: niet alle klassen spelen op hetzelfde tijdstip buiten zodat iedereen meer ruimte heeft, dat is heel normaal. Maar op De Rietzanger zijn er binnen dit schemaspelen nog meer schema’s. Want de beschikbare ruimte is zo klein dat het niet past als er een paar kinderen willen voetballen, een paar tikkertje willen doen en nog een paar de groep 8-musical willen oefenen. Moeder Marjolein Wildeboer: “Het spelen wordt totaal 'geroosterd'. Mag vandaag het pionnenroof-groepje of mogen de kinderen die tikkertje willen doen gebruik maken van het veldje? Spontaan spelgedrag: ‘ik heb nu zin in dit spelletje’, is er niet bij.”

Uit onderzoek blijkt dat kinderen meer bewegen op schoolpleinen waar meer ruimte is. Ook leiden te kleine schoolpleinen tot meer conflicten onderling.

Wrijving op het schoolplein

Het kleinere schoolplein van De Rietzanger heeft voor de kinderen van Josine grote gevolgen. Josine: “Op een ochtend zeiden mijn kinderen: 'vandaag mogen wij spelen!’. Ik snapte helemaal niet wat ze bedoelden, je kan toch altijd spelen?" Maar de kinderen doelden op het 'schemaspelen', ze konden die dag hun favoriete spel doen in de pauze. Op andere momenten niet. "Het zorgt voor veel wrijving. De pauze wordt nu besteed aan ‘wie mag wat wanneer?’ in plaats van aan het spel.”

Kinderen aan het spelen bij basisschool De Rietzanger

Sinds 1997 is er een verordening van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) waarin staat dat een school een schoolplein nodig heeft van 3 m2 per kind. Als een school meer dan 200 kinderen heeft, dan is 600 m2 voldoende. Ook bijvoorbeeld de oppervlakte van een fietsenhok mag mee worden gerekend bij de buitenruimte, terwijl kinderen daar natuurlijk niet kunnen spelen.

De gemeente Tynaarlo laat weten dat het schoolplein zelf circa 620 m2 is, en dat het voldoet aan de norm. Een woordvoerder: “Naast het eigen terrein van de school, maakte de school gebruik van een tijdelijk braakliggend openbaar terrein. Inmiddels zijn de bouwwerkzaamheden voor de nieuwe supermarkt op dit terrein gestart. Dit terrein is nu dus (deels) niet meer beschikbaar. Hierover is altijd helder gecommuniceerd door de gemeente: zolang er niet gebouwd wordt, kunnen de kinderen hier spelen en voetballen.”

'Niet spelen'

Volgens Josine staat er op het schoolplein ook nog een fietsenhok van ongeveer 20 m2, ze vindt het raar dat dat ook mag worden meegeteld bij het ‘schoolplein’. Josine: “Ik besefte dat ik iets moest doen toen mijn dochter huilend thuiskwam omdat ze de hele pauze had gesteggeld over wie, wat, wanneer en uiteindelijk helemaal niet had gespeeld. We zijn al jaren bezig om de gemeente te overtuigen dat hier iets aan gedaan moet worden. Over 2 weken komen er gelukkig twee wethouders een middag meespelen.” We hebben de gemeente om een reactie gevraagd, dus wordt vervolgd.

Kritiek

Verschillende experts uiten al jaren kritiek op de norm van 3 m2 speelplein per kind, met als maximum 600 m2 als er meer dan 200 kinderen op school zitten. In de tijd dat deze regels gemaakt werden, 1997, was een school van 200 kinderen misschien groot en uitzonderlijk, tegenwoordig hebben veel scholen meer dan 200 kinderen. In de praktijk is het aantal vierkante meters schoolplein per kind volgens de experts dus in veel gevallen lager dan die 3 m2.

Bekijk hieronder de Pointer-uitzending 'Buitenspelen in de knel' terug:

Pointer Buitenspelen in de knel Thumb
25 min 34 s

De buitenspeelruimte van Nederlandse kinderen staat onder druk. In een tijd waarin we veel woningen moeten bijbouwen en de grond schaars is, lijkt speelruimte soms op de laatste plaats te komen, terwijl buitenspelen juist zo belangrijk is voor de ontwikkeling en gezondheid van kinderen. We gaan langs in Emmeloord en Den Haag, waar speelruimte het aflegt tegen woningbouw. En we onderzoeken hoe het ervoor staat met de grootte van misschien wel de belangrijkste buitenspeelplek voor kinderen: het schoolplein. Hoe hard zijn de normen die buitenspeelruimte voor kinderen moeten waarborgen in het gevecht om de grond?

Nieuwe scholen

Woon jij in een nieuwbouwwijk? Dan zijn we extra nieuwsgierig naar de oppervlakte van jouw schoolplein!

Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?

Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.

Makers